لطفا صبرکنید
بازدید
8827
8827
آخرین بروزرسانی:
1397/06/30
کد سایت
fa89608
کد بایگانی
106527
نمایه
علم امام در حدیث امام صادق(ع)
طبقه بندی موضوعی
حدیث|درایه الحدیث
اصطلاحات
علم ، دانش بشری
گروه بندی اصطلاحات
سرفصلهای قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
در اصول کافی روایاتی وجود دارد مبنی بر اینکه امام هرگاه بخواهد چیزی را بداند، از غیب به او آموخته خواهد شد. این روایات تا چه اندازه معتبرند؟
پرسش
با سلام؛ در اصول کافی سه روایت از امام صادق(ع) نقل شده است: «امام هرگاه بخواهد بداند به وی اعلام میشود». اولاً: اعتبار سند این روایات در چه حدّ است؟ و آیا این روایات در سایر کتب حدیثی هم نقل شده است؟
پاسخ اجمالی
در ارتباط با موضوع پرسش باید گفت که شیخ کلینی در کتاب خود، سرفصلی را با این عنوان ایجاد کرده است:
«بابی در اینکه امامان هرگاه بخواهند چیزی را بدانند، به آنان آموخته خواهد شد». سپس سه روایت را ذیل این سرفصل آورده است:
1. «إِنَّ الْإِمَامَ إِذَا شَاءَ أَنْ یَعْلَمَ عُلِّمَ».
2. «إِنَّ الْإِمَامَ إِذَا شَاءَ أَنْ یَعْلَمَ أُعْلِمَ».
3. «إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ یَعْلَمَ شَیْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِکَ».
همانگونه که گفته شد، این سه روایت نسبتاً مشابه از راویان مختلف و با اندکی تفاوت در متن، نقل شده است.
برخی از نکاتی که در مورد این روایات میتوان گفت این است:
الف) گرچه کتاب کافی، کتاب معتبری بوده و ضعف اسناد برخی روایات آن به صحت محتوای احادیث - تا جایی که منطبق بر دیگر آموزههای اسلامی باشند - آسیبی وارد نمیکند، اما به هرحال، برخی از حدیثشناسان، روایت اول را ضعیف و روایت دوم و سوم را مجهول میدانند.[1]
ب) از آنجا که کتاب کافی از منابع اصلی و اولیه شیعه میباشد و زمان تألیف آن نزدیک به زمان غیبت کبری بوده است، اگر روایتی در آن وجود داشته باشد، معمولاً در بسیاری از منابع بعدی نیز به نقل از این کتاب وجود خواهد داشت.[2] که البته اینکه مؤلفان بعدی روایتی را به نقل از منبعی؛ مانند کافی در کتابهای خود بیاورند، چندان بر اعتبار روایت نمیافزاید.
ج) با این وجود، این روایات در کتاب بصائر الدرجات که قبل از کافی تألیف شده (محمد بن حسن صفار، 290 ق) نیز وجود دارد.[3]، [4]
«بابی در اینکه امامان هرگاه بخواهند چیزی را بدانند، به آنان آموخته خواهد شد». سپس سه روایت را ذیل این سرفصل آورده است:
1. «إِنَّ الْإِمَامَ إِذَا شَاءَ أَنْ یَعْلَمَ عُلِّمَ».
2. «إِنَّ الْإِمَامَ إِذَا شَاءَ أَنْ یَعْلَمَ أُعْلِمَ».
3. «إِذَا أَرَادَ الْإِمَامُ أَنْ یَعْلَمَ شَیْئاً أَعْلَمَهُ اللَّهُ ذَلِکَ».
همانگونه که گفته شد، این سه روایت نسبتاً مشابه از راویان مختلف و با اندکی تفاوت در متن، نقل شده است.
برخی از نکاتی که در مورد این روایات میتوان گفت این است:
الف) گرچه کتاب کافی، کتاب معتبری بوده و ضعف اسناد برخی روایات آن به صحت محتوای احادیث - تا جایی که منطبق بر دیگر آموزههای اسلامی باشند - آسیبی وارد نمیکند، اما به هرحال، برخی از حدیثشناسان، روایت اول را ضعیف و روایت دوم و سوم را مجهول میدانند.[1]
ب) از آنجا که کتاب کافی از منابع اصلی و اولیه شیعه میباشد و زمان تألیف آن نزدیک به زمان غیبت کبری بوده است، اگر روایتی در آن وجود داشته باشد، معمولاً در بسیاری از منابع بعدی نیز به نقل از این کتاب وجود خواهد داشت.[2] که البته اینکه مؤلفان بعدی روایتی را به نقل از منبعی؛ مانند کافی در کتابهای خود بیاورند، چندان بر اعتبار روایت نمیافزاید.
ج) با این وجود، این روایات در کتاب بصائر الدرجات که قبل از کافی تألیف شده (محمد بن حسن صفار، 290 ق) نیز وجود دارد.[3]، [4]
[1]. مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق، مصحح، رسولی، سید هاشم، ج 3، ص 119، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1404ق.
[2]. این روایات در منابع متأخر از کافی؛ مانند وافی فیض کاشانی، بحار الانوار مجلسی، تفسیر نور الثقلین، تفسیر کنز الدقائق و ... آمده است.
[3]. صفار، محمد بن حسن، بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد ص ، محقق، مصحح، کوچه باغی، محسن، ج 1، ص 315، قم، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، چاپ دوم، 1404ق.
[4]. برای آگاهی بیشتر: 1528، 11822، 2775، 3024.
نظرات