جستجوی پیشرفته
بازدید
7382
آخرین بروزرسانی: 1397/09/15
 
کد سایت fa92966 کد بایگانی 109562 نمایه جزئیت معوذتین برای قرآن از نگاه ابن مسعود
طبقه بندی موضوعی تفسیر
خلاصه پرسش
آیا ابن مسعود معتقد بود که سوره‌های فلق و ناس بخشی از قرآن کریم نیستند؟!
پرسش
با سلام؛ آیا بنابر نقلی سوره ناس جزو قرآن نیست؟!
پاسخ اجمالی
در برخی کتب تفسیری و روایی چنین ادعایی به ابن مسعود نسبت داده شده است.
احمد، بزار، طبرانى، و ابن مردویه از ابن عباس روایت کرده‌‏اند که ابن مسعود دو سوره «فلق» و «ناس» را از قرآن‌‌ها پاک می‌کرد و می‌‏تراشید، و می‌‏گفت: قرآن را به چیزى که جزو قرآن نیست مخلوط نکنید؛ این دو سوره جزو قرآن نیست، بلکه تنها به این منظور نازل شد که رسول خدا(ص) خود را به آن‌دو حرز کند. و ابن مسعود هیچ وقت این دو سوره را به عنوان قرآن نمی‌‏خواند.[1]
بنابر نقلی وی حتی سوره «حمد» را هم جزو قرآن نمی‌دانست.[2]
آنچه در مورد ادعای یادشده می‌توان گفت؛ این است که حتی اگر انتساب چنین سخنی به ابن مسعود درست باشد، تنها فردی که معتقد به چنین مطلبی است، خود ابن مسعود بوده و هیچ‌یک از دیگر صحابیان پیامبر(ص)، او را در این سخن پیروى نکردند. چگونه می‌‏توانستند او را پیروى کنند، با این‌که به طرق صحیح از رسول خدا(ص) نقل شده است که در نمازش این دو سوره را می‌‏خواند، و علاوه بر این، متن این دو سوره در تمام مصحف‌ها ثبت شده بود.
ابن مردویه از معاذ بن جبل نقل می‌کند: با رسول خدا(ص) در سفر بودم که آن‌حضرت نماز صبح را خواند و در آن معوذتین را قرائت نمود؛ و بعد فرمود آیا شنیدی؟ گفتم بلی؛ فرمود: «ما قرأ الناس بمثلهن»؛ مردم قرائت نکردند، مانند این‌دو سوره را.[3]
این توهم ابن مسعود از آن‌جا ناشی شد که وی گمان می‌کرد این دو سوره دعا و حرز است که پیامبر(ص) آنها را می‌خواند، در حالی‌که این نظر ابن مسعود مخالف اجماع صحابه و اهل‌بیت است.[4]
علاوه بر این در تفسیر قمى به سند خود از ابوبکر حضرمى نقل کرده است: خدمت امام باقر(ع) عرضه داشتم: ابن مسعود چرا «معوذتین» را از قرآن پاک می‌کرد؟ فرمود: پدرم در این باره می‌‌فرمود: این کار را به رأى خود می‌‏کرد، و گر نه آن‌دو از قرآن است.[5]
در این راستا و در این‌که این سوره‌ها جزو قرآن است، باید گفت؛ اولاً: روایات بسیارى از طرق شیعه و سنى رسیده است که معوذتین را بخشی از قرآن اعلام می‌کند.
ثانیاً: این موضوع از متواترات میان متدینین به دین اسلام‌ است؛ لذا می‌‏بینیم در پاسخ بعضى از منکران اعجاز قرآن که گفته‌‏اند: اگر قرآن معجزه بود، نباید در جزئیت این‌دو سوره براى قرآن اختلاف شود، گفته‌‏اند تواتر قطعى وجود دارد بر این‌که این‌دو سوره جزو قرآن است، و این تواتر کافى است در این‌که به اختلاف مذکور اعتنایى نشود.
ثالثاً: علاوه بر این، آنها هم که گفته‌‏اند: این‌دو سوره جزو قرآن نیست، نگفته‌‏اند که ساخته خود رسول خدا(ص) است، و از ناحیه خداى تعالى نازل نشده است. همچنین نگفته‌‏اند که مشتمل بر اعجاز در بلاغت نیست، بلکه تنها گفته‌‏اند جزو قرآن نیست، که آن هم قابل اعتناء نیست؛ چون تواتر علیه آن وجود دارد.[6]
 
 
[1]. سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ‏6، ص 416، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، 1404ق.
[2]. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ‏1، ص 190، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
[3]. الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج ‏6، ص 416.
[4]. قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لأحکام القرآن، ج ‏21، ص 251، تهران، ناصر خسرو، چاپ اول، 1364ش.                   
[5]. قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق، مصحح، موسوی جزائری، سید طیب،‏ ج ‏2، ص 450، قم، دار الکتاب، چاپ سوم، 1404ق.
[6]. طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه، موسوی همدانی، سید محمد باقر، ج 20، ص 684، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1374ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    791826 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    755914 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679087 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658379 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648261 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    599809 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579962 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564670 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564008 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558550 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...