در برخی منابع روایی نقل شده است: امام حسین بن علی(ع) وارد دست‌شویی(مستراح) شد، لقمه غذایی را دید که آن‌جا روى زمین افکنده شده بود، آن‌را برداشت و به غلامش سپرد، و فرمود: هنگامى که از این‌جا خارج شدم آن‌را به من برگردان، ولى غلام آن لقمه را خورد. هنگامى که امام حسین(ع) از آن‌جا بیرون آمد، به غلام فرمود: آن لقمه را بده! غلام گفت: مولاى من! آن‌را خوردم! امام حسین(ع) فرمود: تو در راه خدا آزادى! مردى به آن‌حضرت گفت: واقعاً غلامت را آزاد کردى؟! امام حسین(ع) فرمود: آرى، از جدّم رسول خدا(ص) شنیدم که می‌فرمود: هر کس لقمه‌ای بیابد و آلودگی‌های آن را زدوده و یا آن‌را بشوید و بخورد، آن لقمه در شکم وى قرار نمی‌‏گیرد، مگر آن‌که خداى متعال او را از عذاب جهنم آزاد کند. و من شخصى را که خدا از جهنم آزادش کرده، در غلامی خود نگه نمی‌دارم.[1]
و جمله «و لم اکن لاستعبد رجلاً اعتقه الله من النار»،(و من کسى نیستم که شخصى را که خدا از جهنم آزاد کرده به غلامى بپذیرم)، در حقیقت به این معنا است که از نظر من کسی که در مبارزه با اسراف، پروردگار عالم او را از آتش دوزخ نجات داده، مقامش بالاتر از آن است که هنوز در بردگی بماند، بلکه در دنیا نیز باید مانند آزادگان زندگی کند.
گزارشی تقریبا با همین مضمون از امام باقر(ع) نیز وجود دارد که آن‌حضرت وارد بیت الخلا شد و لقمه نانى را یافت که در کنار آن محل افتاده بود، آن‌را برداشت و شست و به خدمت‌کار خود فرمود: این تکه نان پیش تو باشد تا وقتى که بیرون آمدم آن‌را بخورم، هنگامى که آن‌حضرت بیرون آمد به غلام فرمود: آن لقمه کجا است؟ جواب داد: اى فرزند رسول خدا(ص) من آن‌را خوردم. امام فرمود: همانا آن لقمه در شکم کسى جاى نمی‌گیرد، مگر این‌که بهشت بر او واجب می‌شود، پس برو که تو آزادى، و من دوست ندارم کسی را که از اهل بهشت است، در خدمت خود داشته باشم.[2]
این روایات در حقیقت بیان‌گر اهمیت نعمت‌های الهی است، به این بیان که صرف نظر کردن از لقمه‌ غذایی که در محیط نامناسبی نیز قرار گرفته، در نظر عادی ممکن است چیزی به حساب نیاید، اما در نظر پروردگار، اسراف نکردن تا اندازه‌ای اهمیت دارد که گرفتن همان لقمه و تمیز کردن و خوردن آن می‌تواند خیر و برکت فراوانی را برای فردی به دنبال بیاورد که این کار را انجام داده است.
 

---