لطفا صبرکنید
بازدید
22413
22413
آخرین بروزرسانی:
1398/02/25
کد سایت
fa95726
کد بایگانی
112087
نمایه
قدما، متأخرین و متأخر متأخرین
طبقه بندی موضوعی
General Terms|مبانی فقهی و اصولی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
در متون فقهی معاصر، «قدما»، «متأخرین» و «متأخرو المتأخرین» به چه کسانی اطلاق میشود؟
پرسش
قدما، متأخرین و متأخر متأخرین به چه کسانی اطلاق میشود؟
پاسخ اجمالی
از جمله اصطلاحاتى که در کلمات فقیهان معاصر دیده میشود اصطلاح «قدماء»، «متأخرین» و «متأخرو المتأخرین(متأخران از متأخرین)» است. اینکه «قدما» به کدام طبقه اطلاق میشود و «متأخرین» و یا «متأخران از متأخرین» به کدام دسته گفته میشود، حقیقت آن است که با توجه به نسبی بودن این اصطلاحات، نمیتوان مرزبندی دقیقی بین مصادیق «قدما» و «متأخرین» و «متأخران از متأخرین» مشخص کرد؛ زیرا گاهى چنین اصطلاحى از فقیهى ابراز میشود که در قرن پنجم زندگی میکرد، در حالىکه همین اصطلاح گاهى از فقیهى مشاهده میشود که در قرن دهم زندگى میکرد؛ به همین دلیل باید گفت اصطلاح «قدما» و «متأخرین» و «متأخر متأخرین» نسبى بوده[1] و در هر متنی بر حسب مورد باید بررسی شود.
با این وجود، برای شناخت کاربرد این اصطلاحات در تألیفات پیشینیان و نیز تألیفات معاصر، برخی مرزبندیها نیز اعلام شده است:
الف) به علما و بزرگانى که در دوره زمانی دویست ساله میان آغاز غیبت صغراى امام زمان ع(260 ق) تا عصر وفات شیخ ابى جعفر طوسى ره(460 ق) میزیستند «قدما» و به فقهای بعد از ایشان «متأخرین» گفته میشود.[2]
ب) مقصود از «قدماء» در استعمالات فقهاى معاصر، فقیهان از زمان غیبت کبرا (329 ق) تا زمان شیخ طوسى (460 ق) است؛ و مقصود از «متأخّرین»، فقهای از زمان ایشان تا زمان علّامه حلّى (726 ق) است، و فقهاى بعد از علّامه حلّى را نیز «متأخّران از متأخّرین» گویند.
ج) در برخى متون نیز همهى فقها تا زمان مرحوم محقّق صاحب الشرائع را در زمرهى «قدماء» محسوب کردهاند.[3]
با این وجود، برای شناخت کاربرد این اصطلاحات در تألیفات پیشینیان و نیز تألیفات معاصر، برخی مرزبندیها نیز اعلام شده است:
الف) به علما و بزرگانى که در دوره زمانی دویست ساله میان آغاز غیبت صغراى امام زمان ع(260 ق) تا عصر وفات شیخ ابى جعفر طوسى ره(460 ق) میزیستند «قدما» و به فقهای بعد از ایشان «متأخرین» گفته میشود.[2]
ب) مقصود از «قدماء» در استعمالات فقهاى معاصر، فقیهان از زمان غیبت کبرا (329 ق) تا زمان شیخ طوسى (460 ق) است؛ و مقصود از «متأخّرین»، فقهای از زمان ایشان تا زمان علّامه حلّى (726 ق) است، و فقهاى بعد از علّامه حلّى را نیز «متأخّران از متأخّرین» گویند.
ج) در برخى متون نیز همهى فقها تا زمان مرحوم محقّق صاحب الشرائع را در زمرهى «قدماء» محسوب کردهاند.[3]
[1]. ولایی، عیسی، فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ص 282- 283، تهران، نشر نی، چاپ اول، 1374ش.
[2]. امام خمینی، انوار الهدایة فی التعلیقة علی الکفایة، ج 1، ص 261، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، 1415ق.
[3]. ر. ک: ملکى اصفهانى، مجتبى، فرهنگ اصطلاحات اصول، مقدمه، سبحانى تبریزى، جعفر، ج 2، ص 60، قم، عالمه، چاپ اول، 1379ش
نظرات