لطفا صبرکنید
بازدید
6883
6883
آخرین بروزرسانی:
1398/01/31
کد سایت
fa95744
کد بایگانی
112122
نمایه
واجب معلق و واجب منجز
طبقه بندی موضوعی
General Terms|مبانی فقهی و اصولی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
«واجب معلق» و «واجب منجز» چه تفاوتی با هم دارند؟
پرسش
واجب معلق و منجز یعنی چه؟
پاسخ اجمالی
واجب به اعتبارات مختلف تقسیمات مختلفی دارد؛ لذا به یک اعتبار به «واجب معلق» و «واجب منجز» تقسیم میشود.
1. واجب معلّق: «واجب معلّق» واجبى است که وجوب آن فعلیّت یافته، ولى واجب متوقّف بر چیزى است که از اختیار مکلّف خارج است، مانند اینکه شخصی دو ماه قبل از فرا رسیدن ماه رمضان به حدّ بلوغ رسیده باشد، هرچند روزه بر او واجب شده، اما هنوز زمان انجام واجب فرا نرسیده، و فرا رسیدن ماه رمضان خارج از اختیار و توان مکلّف است. و مانند حج برای کسی که استطاعت قبل از ماه ذی حجه برایش حاصل شد، اما زمان انجام اعمال هنوز فرا نرسیده است.[1]
2. واجب منجز: در مقابل واجب معلق، «واجب منجّز» است. واجب منجز آن است که بعد از فعلیّت یافتن وجوب، واجب بر چیزى متوقّف نیست. به عبارت دیگر، گاهى فعلیّت وجوب، از لحاظ زمانى، همزمان با فعلیّت واجب است؛ یعنى زمانى که عمل را باید انجام دهیم، در همان زمان، وجوب بر مکلف آمده است، مثلاً واجب الآن و فعلى است و حالت انتظاریه ندارد؛ وجوب هم الآن و فعلى است و حالت انتظاریه ندارد، این قسم را واجب منجز گویند؛ یعنى وجوب و واجب هر دو فعلیاند و هیچکدام معلق بر شرطى نیست؛ مثلاً وقت نماز که داخل شد، نماز بر انسان واجب میگردد، که در اینجا هم وجوب فعلى است و هم واجب.[2]
1. واجب معلّق: «واجب معلّق» واجبى است که وجوب آن فعلیّت یافته، ولى واجب متوقّف بر چیزى است که از اختیار مکلّف خارج است، مانند اینکه شخصی دو ماه قبل از فرا رسیدن ماه رمضان به حدّ بلوغ رسیده باشد، هرچند روزه بر او واجب شده، اما هنوز زمان انجام واجب فرا نرسیده، و فرا رسیدن ماه رمضان خارج از اختیار و توان مکلّف است. و مانند حج برای کسی که استطاعت قبل از ماه ذی حجه برایش حاصل شد، اما زمان انجام اعمال هنوز فرا نرسیده است.[1]
2. واجب منجز: در مقابل واجب معلق، «واجب منجّز» است. واجب منجز آن است که بعد از فعلیّت یافتن وجوب، واجب بر چیزى متوقّف نیست. به عبارت دیگر، گاهى فعلیّت وجوب، از لحاظ زمانى، همزمان با فعلیّت واجب است؛ یعنى زمانى که عمل را باید انجام دهیم، در همان زمان، وجوب بر مکلف آمده است، مثلاً واجب الآن و فعلى است و حالت انتظاریه ندارد؛ وجوب هم الآن و فعلى است و حالت انتظاریه ندارد، این قسم را واجب منجز گویند؛ یعنى وجوب و واجب هر دو فعلیاند و هیچکدام معلق بر شرطى نیست؛ مثلاً وقت نماز که داخل شد، نماز بر انسان واجب میگردد، که در اینجا هم وجوب فعلى است و هم واجب.[2]
[1]. ملکى اصفهانى، مجتبى، فرهنگ اصطلاحات اصول، مقدمه، سبحانى تبریزى، جعفر، ج 2، ص 210، قم، عالمه، چاپ اول، 1379ش؛ مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج 1، ص 82، بیروت، دار التعارف، للمطبوعات، چاپ چهارم، 1403ق
[2]. اصول الفقه، ج 1، ص 82؛ قلىزاده، احمد، واژه شناسى اصطلاحات اصول فقه، ص 203، تهران، بنیاد پژوهشهاى علمى فرهنگى نور الاصفیاء، چاپ اول، 1371ش.
نظرات