جستجوی پیشرفته
بازدید
4400
آخرین بروزرسانی: 1400/05/27
خلاصه پرسش
واژه‌ی «قربی» در آیه‌ی «آت ذا القربی حقه» مؤنث است، پس منحصر به حضرت زهرا(س) بوده و نباید شامل حضرت علی(ع) شود؟!
پرسش
با توجه به اینکه کلمه‌ی «القربی» مانند «کبری» مفرد مؤنث اسم تفضیل است، و نیز در لغت به خویشاوند نسبی اطلاق می‌شود، چطور حضرت علی)ع( که خویشاوند سببی است و بقیهی اهل‌بیت)ع( نیز مورد اطلاق هستند؟ ظاهرا مصداق آن تنها حضرت زهرا(س) بوده و روایتی نیز به همین موضوع اشاره می‌کند.
پاسخ اجمالی

این پرسش از دو جهت قابل بررسی است:

  1. واژه‌ی «قربی» هرچند که در ظاهر شبیه و هم‌وزن اسم تفضیل مؤنث «فُعلی» است؛ اما باید گفت که این کلمه اسم تفضیل نیست، بلکه «قربی» مصدر از باب «قرب» است که آن‌را به «نزدیک بودن به دیگری در نسبت خویشاوندی» معنا کرده‌اند.[1] بنابر این، واژه‌ی قربی اشاره‌ای به جنسیت مدلول خود ندارد.
  2. دقت در آیه‌ی مذکور که می‌فرماید «وَ آتِ ذَا الْقُرْبى‏ حَقَّه‏»،[2] نشان می‌دهد آن‌کسی که مورد توصیه قرار گرفته است، خود «القربی» نیست، بلکه «ذا القربی» است. به عبارت دیگر، مفعول فعل «آتِ» عبارت «ذا القربی» است؛ نه «القربی». کلمه‌ی «ذا» به معنای صاحب و دارا، مذکر است و مؤنث آن واژه‌ی «ذات» است که در برخی از آیات قرآن به کار گرفته شده است؛ مانند «وَ حَمَلْناهُ عَلى‏ ذاتِ أَلْواحٍ وَ دُسُر»؛[3] این آیه اشاره به کشتی حضرت نوح دارد که از آن تعبیر به «سفینه» می‌شود و مؤنث مجازی است؛ لذا برای آن از واژه‌ی «ذات» استفاده شده است؛ اما در آیه‌ی موجود در پرسش، از واژه‌ی «ذا» بهره جسته شد که ناظر به آن است که کلمه «القربی» مذکر است.

در هر حال، هما‌ن‌گونه که گفته شد، این واژه بیانگر جنسیت نیست. البته در این‌که حضرت زهرا(س) نیز از مصادیق این آیه است، تردیدی وجود ندارد.

 


[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 1، ص 665، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.

[2]. اسراء، 26.

[3]. قمر، 13.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها