جستجوی پیشرفته
بازدید
17531
آخرین بروزرسانی: 1391/10/20
خلاصه پرسش
درایت حدیث و روایت حدیث را با ذکر مثال توضیح دهید؟
پرسش
لطفاً با ذکر مثال درایت حدیث و روایت حدیث را توضیح دهید؟
پاسخ اجمالی

1. روایت حدیث: به معنای نقل یا حمل گفتار، فعل یا تقریر معصوم است؛[1] یعنی کسی از شخصی دیگر، روایتی را بشنود و آن‌را نزد خود محفوظ بدارد و آن‌را برای دیگران نقل کند. این مرحله، بر مرحله درایت حدیث تقدّم دارد. بیشتر احادیثی که در منابع روایی ذکر شده، راویانی آنها را به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار(ع) نقل کرده و حامل آن بوده‌اند. 

2. درایت حدیث: واژه درایه، از ریشه «د ر ی» به معنای علم داشتن و دانستن آمده است.[2] و در اصطلاح؛ علمی است که در آن از سند و متن حدیث و چگونگی فراگیری و انتقال (تحمل و ادای) حدیث و آداب نقل آن بحث می‌شود.[3] هدف از پایه‌گذاری این دانش، شناسایی احادیث مقبول از مردود است. به کمک این علم؛ شنونده و یا بیننده روایت، علاوه بر این‌که روایت را در حافظه خود می‌سپارد، مفهوم و حقیقت معنای آن‌را درک می‌کند. این مرحله، متأخر از مرحله روایت است؛ یعنی ابتدا شخص باید روایت را از دیگری بشنود و یا در کتابی ببیند، سپس معنای آن‌را فهمیده و به عمق معنای آن راه پیدا کند. به دیگر سخن؛ منظور از این علم حدیث، آشنایى با ادبیات و لحن روایات، شأن ورود احادیث، شرایط زمانى و مکانى و ویژگی‌هاى راوى حدیث است.[4] تفسیرها و شرح‌هایی که بر احادیث نوشته شده است و دانشمندان در آنها به بررسی سند و متن احادیث پرداخته‌‌اند، همه گویای درایت حدیث است.

مشخص است که اهمیت درایت و فهم حدیث از روایت آن بسیار بیشتر است؛ چرا که امام صادق (ع) می‌فرماید: «درایت و فهم یک حدیث، از روایت و نقل کردن هزار حدیث (در صورتی که فقط نقل کند و به معنای آن توجه نداشته باشد) با ارزش‌تر است».[5] از این جهت است که معصومان(ع) اصحاب خود را به این موضوع آگاهی داده و آنها را به سمت فهم روایات سوق می‌دادند و این کار را روش خردمندان معرّفی می‌فرمودند.[6]

البته این مطلب در مورد کتاب آسمانی قرآن نیز صدق می‌کند؛ یعنی ارزش فهم و تدبّر در قرآن کریم، از حفظ الفاظ آن به مراتب بیشتر است. از این‌ رو، خداوند نیز مخاطبان خود را به تدبّر در قرآن کریم فرا می‌خواند.[7]

 


[2]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق و مصحح: مخزومى، مهدى، سامرائى، ابراهیم، ج ‏8، ص 58، انتشارات هجرت، قم، چاپ دوم، 1410ق؛ ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 14، ص 254، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، بیروت، چاپ سوم، 1414ق.

[4]. مکارم شیرازى، ناصر، دائرة المعارف فقه مقارن، ص 310، انتشارات مدرسه امام على بن ابى طالب(ع)، قم، چاپ اول، 1427ق.

[5]. شیخ صدوق‏، معانی الأخبار، محقق و مصحح: غفارى، على اکبر، ص 2، دفتر انتشارات اسلامى‏، قم، چاپ اول، 1403ق.

[6]. کلینى، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفارى، على اکبر، آخوندى، محمد، ج ‏1، ص 49، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.

[7]. محمد، 24.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    799288 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    762653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    685750 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    661275 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    650043 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    603378 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580640 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    574987 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565643 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564880 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...