آنچه در پرسش آمده، ناظر به روایتی است که امام باقر(ع) آن‌را نقل می‌کند: «خانمی از پیامبر(ص) پرسید، زن چه وظایفی نسبت به شوهرش دارد؟ فرمود: باید از او فرمان برده و از خواسته‌هایش سرپیچی نکند؛ چیزى از خانه او بدون اجازه‌اش صدقه ندهد؛ جز با اجازه شوهرش روزه مستحب نگیرد ؛ اگر بر پشت مرکب (و آماده سفر) است و شوهر از او آمیزش خواست امتناع نکند؛ از خانه بیرون نرود مگر با اجازه شوهر؛ اگر بی‌‏اجازه او بیرون رود، فرشتگان آسمان و زمین و فرشتگان رحمت و غضب بر او نفرین فرستند، تا زمانی که به خانه برگردد! ... زن  پرسید: آیا در مقابل،‌ من نیز به اندازه شوهرم بر گردن او حقی دارم؟ فرمود: نه؛ و یک درصد آن‌را نیز نداری! آن زن با شنیدن این پاسخ گفت: قسم به خداوندى که تو را بحق برگزید، اختیارم را به دست هیچ شوهرى نخواهم داد(هیچ‌گاه ازدواج نخواهم کرد!)».^[1]

در ارتباط با این روایت باید گفت؛ اگر چه سند این روایت صحیح است، اما معنای ظاهری آن با آیات و روایات فراوانی منافات دارد؛ و در این‌گونه موارد و نیز در جایی که روایتی با حکم عقل هم‌خوان نباشد، باید از معنای ظاهری روایت دست کشیده و اگر امکان تفسیر آن وجود داشته باشد، به تفسیر آن پرداخته و در غیر این صورت، آن‌را نپذیرفت.

به عنوان نمونه در همین روایت و با فرض پذیرش آن، می‌توان آن‌را به وظایفی در موارد خاص محدود نمود(قضیة فی واقعه) که تنها در آن موارد، امتیازات زن کمتر از یک درصد امتیازات شوهر است، و گرنه برای فردی که آشنا به فقه و حقوق اسلامی باشد واضح است که مواردی هم وجود دارد که یک زن در برابر شوهرش از امتیازاتی برخوردار است که شوهر از هیچ‌کدام آنها بهره‌مند نیست؛ مانند:

1. زن حتی در صورت سرمایه‌دار بودن - می‌تواند از شوهرش بخواهد که هزینه تمام نیازهای مالی عرفی او را پرداخت کند، اما شوهر هیچ حقی - حتی کمتر از یک درصد - از این بابت نداشته و حتی اگر زن از سرمایه‌داران بزرگ بوده و شوهر در فقر مطلق باشد، او هیچ وظیفه فقهی نسبت به تأمین حداقل نیازهای شوهرش را ندارد!
2. زن حق طلب مهریه دارد؛ حق هم‌خوابی و هم‌بستری هم دارد؛ حق دارد در برابر شیری که به بچه خودش می‌دهد از شوهرش درخواست اجرت کند!؛ حتی اگر شوهر مواد اولیه غذا را تأمین کرد، زن در برابر پخت و پزی که انجام می‌دهد و قرار است خود او و فرزندانش نیز از آن بخورند، باز هم از شوهرش درخواست دستمزد کند!؛ در مورد فرزندان مشترک نیز تنها مرد موظف است که نفقه آنها را تأمین کند و زن حتی اگر ثروتش ده‌ها برابر شوهر باشد، وظیفه‌ای در تأمین هزینه زندگی فرزندانش ندارد!

بنابر این، در ارزیابى روایاتى که درباره حقوق مرد و زن وارد شده، توجّه به این نکته ضرورى است که اسلام، دین حق و عدل است و بر این اساس، حقوق همه اعضاى خانواده، اعم از مرد، زن و فرزندان، را بر پایه نیازهاى واقعى خانواده سالم، در نظر گرفته و آن‌را مقرر کرده است. و هیچ حقی را از کسی ضایع نکرده تا با عدالت ناسازگار باشد؛ لذا تأکید برخى روایات بر حقوق ویژه مرد، یا حقوق ویژه زن، مى‏تواند ناظر به مواردی خاص و یا شرایط خاص فرهنگىِ، و یا حتی روحیه افراد پرسش‌گر باشد؛ مانند همین روایت که زن در برابر رسول خدا(ص) می‌گوید حاضر نیست با هیچ مردی زندگی مشترک داشته باشد، شاید بتوان گفت که وی به شدت از روحیه خود برتربینی برخوردار بوده و پیامبر(ص) با شناختی که از او داشت، چنین پاسخی به او داد.[2]

[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج ‏5، ص 507، محمد، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[2]. «قرآن و قوامیت مردان بر زنان»، 267؛ «عدم برتری مرد بر زن»، 531؛ «فرمانبرداری زنان در برابر مردان»، 1674؛ «زنان و استقلال در تصرفات مالی، شغل زن»، 1084.