«شفاعت» در لغت به معنای ضمیمه شدن دو چیز به یکدیگر است و در محاورات عرفی بدین معنا به کار می‌رود که شخصی آبرومند از بزرگی بخواهد که از کیفر جرمی درگذرد، یا بر پاداش خدمت‌گزاری بیفزاید. از نظر فرهنگ اسلام «شفاعت»، وساطت نزد خدای متعال برای رساندن خیری به شخص دیگر، یا دفع شری از او است. این راهی است که خود خدا برای کسانی که کمترین لیاقت دریافت رحمت ابدی را دارند، گشوده و برای آن، شرایط و ضوابطی تعیین فرموده است. در واقع شفاعت عبارت است از این که؛ مثلا فرد خطاکاری که اعمال خود را قابل عرضه به پیش‌گاه پروردگار نمی‌یابد، موجباتی را فراهم آورد تا از یک وضع نامطلوب و در خور کیفر بیرون آمده و به واسطۀ ارتباط با شفیع، خود را در وضعیت مطلوبی قرار دهد که مستحق عفو و رحمت پروردگار شود. از نظر اسلام، شفاعت یک موضوع بی‌قید و شرط نیست، بلکه قیود و شرایطی از نظر نوع جرم، شفاعت شونده و شفاعت کننده دارد که تا آن شرایط تحقق پیدا نکند، شفاعت محقق نخواهد شد. بنابر تصریح قرآن کریم، «شفاعت» تنها با اجازه پروردگار امکان‌پذیر خواهد بود و نیز آن معبودان دروغین که مشرکان آنها را شفیع خود می‌پنداشتند، قدرت شفاعت ندارند. به هر حال، اصل شفاعت و اعتقاد به آن در سازندگی و تربیت افراد گناه‌کار و تلاش برای دست‌یابی به کمالات برتر، تأثیر بسزایی دارد.