پنجمین امام شیعیان، محمّد بن علی بن الحسین(ع)، ملقب به باقر بوده و کنیه ایشان ابو جعفر می‌باشد. برخى تولد آن‌حضرت را در اول ماه رجب مصادف با روز جمعه می‌دانند و برخى ديگر، سوم صفر را روز میلاد حضرتشان ذکر کرده‌اند. پدر ایشان امام سجّاد(ع)، پیشوای چهارم شیعیان و مادرش «ام عبدالله» دختر امام حسن مجتبی(ع) است؛ لذا حضرتشان هم از جهت پدری و هم از جهت مادری فاطمی و علوی است.

امام باقر(ع) در دوران امامت خویش، با وجود شرایط نامساعدی که بر عرصۀ فرهنگ اسلامی سایه افکنده بود، با تلاشی جدّی و گسترده، نهضتی بزرگ را در زمینه علوم و معارف اسلامی طراحی کرد. تا جایی که این جنبش دامنه‌دار به بنیان‌گذاری و تأسیس دانشگاه بزرگ و برجسته اسلامی انجامید که پویایی و عظمت آن در دوران فرزندشان امام صادق(ع)، به اوج خود رسید.

امام با برقراری حوزۀ درس، با کج‌اندیشی‌ها مبارزه کرد و در صدد زدودن چالش‌های علمی، تحکیم مبانی معارف و اصول ناب اسلامی با تکیه بر آیات رهنمون‌گر قرآن برآمد و ابواب فقهی و اعتقادی را از دیدگاه قرآن بررسی کرد و به پرورش دانشمندان و فرهیختگان عصر خود و جنبش بزرگ علمی پرداخت.

دوران پرفروغ امامت امام باقر(ع) مصادف بود با خلافت وليد بن عبد الملک، سليمان بن عبد الملک، عمر بن عبد العزيز، يزيد بن عبد الملک، و هشام بن عبد الملك.

امام محمد باقر(ع) در حالی‌که 57 سال از عمر مباركش ‏گذشته بود، بنابر نظر مشهور مورخان در هفتم ماه ذی الحجه سال 114 هجرى ديده از جهان فرو بست و در قبرستان بقيع در کنار پدرش (امام سجاد) و عمویش (امام حسن) دفن شد. علت شهادت آن حضرت، مسمومیت ایشان به دستور هشام بن عبد الملک بود‏.

برای دریافت اطلاعات مرتبط با امام محمد باقر(ع) به پاسخ‌هایی که در ذیل آمده  و نیز سرفصل امام باقر(ع) در پایگاه مراجعه فرمایید.