Ətraflı axtarış
Baxanların
9540
İnternetə qoyma tarixi: 2009/01/19
Sualın xülasəsi
Qəbrdə müsəlman və qeyri-müsəlman üçün sual-cavab necədir?
Sual
Qəbrdə sual-cavab necədir və qeyri-müsəlmannın sorğu-sualnı hansı şəkildədəir?
Qısa cavab
Bərzəx sözü ərəbcədən lüğətdə pərdə və iki əşyanın arasında qərar tutan maneəyə deyilir; amma məşhurlar kalamında bərzəx dünya ilə Axirət arasında Allah-taala tərəfindən yaradılmış bir aləmdir. İnsanın ölümündən sonrakı ilk mənzili də oradır.
Bərzəx aləmindən məqsəd həmin qəbr aləmidir. Elə bir aləm ki, insan ölümdən sonra Qiyamətə qədər o aləmdə xüsusi şəkildə həyat sürəcək. Qəbrdən məqsəd, meyyitin qoyulduğu məkan deyil. Quran ayələrindən və rəvayətlərdən məlum olur ki, qəbr elə bir aləmdir ki, insan orda müəyyən müddət yaşayır, nemətlərdən istifadə edir və ya əzab çəkir. Amma, kinayə olaraq o aləmdən qərb kimi sözlə söz açılır. Yəni, dünya aləmində insanın öləndən sora getdiyi və qoyulduğu ilk məkan qəbrdir.  Qəbrdə insanın ümumi əməl və etiqadından sorğu-sual olunacaq. Məslən, Allahın kim idi? Peyğəmbərin kim idi? Hansı dində idin? Bu sualı hər bir insandan, istər müsəlman istərsə də qeyri-müsəlman, mömin, kafir  hamıdan bu sual sorulacaq.
 
Ətreaflı cavab
Bərzəx sözü ərəbcədən lüğətdə pərdə və iki əşyanın arasında qərar tutan maneəyə deyilir; amma məşhurlar kalamında bərzəx dünya ilə Axirət arasında Allah-taala tərəfindən yaradılmış bir aləmdir. Bərzəxə misal aləmi də deyilir; çünki, bu aləmin misli kimidir. Əlbəttə, surət və şəklinə görə bu aləmə bənzəyir, amma maddi və xüsusiyyat cəhətdən fərqlidir. İnsalar ölən andan etibarən ta Qiyamət günü qəbrdən baş qaldırana qədər Bərzəx almində qərar tutacaq.[1]  Allah-Taala Quran-Kərimdə byurur: “Onların önündə dirilib (haqq-hesab üçün Allahın hüzurunda) duracaqla günə (Qiyamət gününə) qədər maneə (öldükdən sonra qiyamətədək qalacaqla bərzəx aləmi) vardır.”[2]
İnsan öldükdən sonra ilk mənzili Bərzəxdir. Deməli, bərzəx aləmindən məqsəd, qəbr aləmidir. Elə bir aləmi ki, insan Qiyamətə qədər orda bir növ xüsusi həyat sürür.[3]  Bərzəx həyatı, möminlər və saleh əməl sahiblərindən ötrü bədən qəfəsəsindən azadlıq, günahkarlardan ötrü isə vəhşət və əzabdır.
Qəbrdə sorğu-sual;
Bərzəx aləmindən məqsəd həmin qəbr aləmidir. Qəbr elə bir aləm ki, insan ölümdən sonra Qiyamətə qədər o aləmdə xüsusi şəkildə həyat sürəcək. Qəbrdən məqsəd, meyyitin qoyulduğu məkan deyil. Quran ayələrindən və rəvayətlərdən məlum olur ki, qəbr elə bir aləmdir ki, insan orda müəyyən müddət yaşayır, nemətlərdən istifadə edir və ya əzab çəkir. Amma, kinayə olaraq o aləmdən qərb kimi sözlə söz açılır. Yəni, dünya aləmində insanın öləndən sora getdiyi və qoyulduğu ilk məkan qəbrdir.[4]
Beləliklə, insan qəbr aləmində xüsusi bir həyat tərzi yaşayır və hər kəs öz əməllərinin girovnuda qərar tutur. Ya nemət sahibi olur ya da əziyyət içində olur.
Bərzəx aləminin həyatı haqqında məsum İmamların (ələyhimus-salam) xəbərlərində də gəlmişdir. İmam Sadiq (əleyhissalam) buyurur: “Möminlərin ruhları bərzəx behiştinin otaqlarındadır. Orda həyat sürürlər, yeyirlər və içirlər. Amma. Kafirlərin ruhları bərzəx atəşində giriftarçılıqda əziyyətdədirlər.[5]
Qəbrdə insanın ümumi əməl və etiqadından sorğu-sual olunacaq. Məslən, Allahın kim idi? Peyğəmbərin kim idi? Hansı dində idin? Bu sualı hər bir insandan, istər müsəlman istərsə də qeyri-müsəlman, mömin, kafir  hamıdan bu sual sorulacaq. Amma, həddi buluğa çatmamış uşaq, dəli və ağlında çtaışmamazlıq olanlar istisnadır.[6]
Nəkir və Münki adlı iki mələk insanı sorğu-suala tutacaq. İmam Səccad (əleyhissalam) bu haqda buyurur: “O iki mələyin ilk sualı bu olacaq ki, Allaha pərəstiş edirdin ya müşrik idin? İkinci, peyğəmbərdən, din və məktəb və Kitabdan (Qurandan) soruşulucaq. Üçüncü, rəhbərlikdən və vilayətdən soruşulacaq ki, kimin rəhbərliyini möhkəmlədir və kimin rəhbərliyini zəiflədirdin? Dördüncü, ömürdnən soruşulacaq ki, ömrünü harda və nəyə sərf elədin? Beşinci, ələ gətirdiyin mal-dövlətdən sual olunacaq ki, hardan və necə qazandın və hara sərf elədin?”  İmam (əleyhissalam) sonra davam edir: “Özünüzü ilk qəbr gecəsinin sorğu-suallarına hazırlaşdırın!” [7]
 

[1]  Dəstğeyb, Seyiid Əbdul-Huseyn,1000 sual,tənzim və düzəliş; Dəstğeyb Seyyid Məhəmməd haşim, səh.36 və 37; Nas nəşriyyatı; Peyğəm çapxansı, 1371 şəmsi ili
[2]  Miminin sürəsi 100
[3] Sübhani, Cəfər, Mühazirat il ilahiyyat. Səh.431-432; Qiraəti Möhsin, Əqidə üsullarının xülasəsi, səh.171;  Qurandan dərslər elmi mərkəzi, İslam mədəniyyət mərkəzi nəzirliyinin çapı, birinci çap, 1386 şəmsi ili
[4] Sübhani, Cəfər, Mühazirat il ilahiyyat. Səh.436-434
[5] Məcliisi, Biharul-Ənvar, c.6; səh.169; Əl-Vəfa müəssisəsi, Beyrut, Livan.
[6]Dəstğeyb, Seyiid Əbdul-Huseyn,1000 sual, səh.33-34; Qiraəti Möhsin, Əqidə üsullarının xülasəsi, səh.174           
[7] Məcliisi, Biharul-Ənvar, c.6; səh.223
Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Aya bu nəzəriyyə doğrudur ki, Kafi kitabında səhih hədislər azdır?
    7835 Hədis nəql edənlər 2012/01/08
    Kuleyni hədisi təyin etmək üçün gətirdiyi nümunələrin açıqlaması o hədislər barəsindədir ki, bir- birinin əksinə olunsun; nəin ki, bütün düzgün hədisləri təyin etmək üçün bu üç yoldan və qanundan istifadə olunsun yəni Quranla müvafiq, sünni məzhəbinin əksi və ixtiyarı olsun; bəlkə nişanələr bunlardan daha çoxdur. Kuleynidən sonra ...
  • Aya həzrət Məhdi (ə. c.) təzə din və Qurandan başqa bir kitab gətirəcəkdirmi?
    6586 Qədim kəlam 2011/10/13
    Bildiyimiz kimi İslam dini Allah tərəfindən və bütün səmavi dinləri kamil edən bir din kimi Peyğəmbərə (ə) nazil olmuş və qiyamət gününə kimi sabit və dəyişilməzdir. Bütün İlahi övliyaları və məsum imamların vəzifəsi bundan ibarətdir ki, onu hifz edib və onu insanlar arasında nəşr etsinlər. O cür ki, həzrət Əli ...
  • Нәјә ҝөрә Әһли-Бејти (әлејһимуссалам) бир нечә нәфәрә нисбәт верирсиниз?
    7731 Qədim kəlam 2010/11/22
    “Әһли-Бејт” термининин он дөрд Мәсума (әлејһимуссалам) нисбәт верилмәси бәшәрин вә ади инсаларын нәзәријјәси дејилдир. Белә бир инһисар Тәтһир ајәсиндәки илаһи кәламдан вә Ислам Пејғәмбәринин (сәлләллаһу әләјһи вә алиһи вә сәлләм) рәвајәтләриндән әлә ҝәлир. ...
  • qadın xanəndəsinin səsini eştiməyin nə hökmü var?
    7226 Əhkam və hüquq fəlsəfəsi 2015/06/29
    Bu sual haqqında əvvəlcədən qeyd etməliyik ki, qadın insanı vəcdə gətirən və adi halətindən çıxaran xanəndəçiliklə məşğul olmamalıdır. Bütün fəqihlər yekdilliklə istər örpəkdə olsun, istərsə də başı açıq belə bir əməlin qadın üçün haram olmasına fətva veriblər. Amma, qadının ğina və həyəcansız xanəndəlik etməsi haqqında alimlər arasında ...
  • Илаһи истәклә инсанын истәји арасында нә әлагә вар?
    7619 Qədim kəlam 2010/06/13
    Инсан мүмүкүн мөвҹуд олмагла јанашы өз варлығыны тамамилә Аллаһ-тааладан алыр вә Аллаһ-таала өз тәквини (сабит) гануну илә инсаны мүхтар вә ирадә саһиби кими јаратмышдыр. Бу үстүнлүклә дә инсан бүтүн варлаглара үстүн гәрар верилмишдир. Беләликлә, инсан ...
  • Şeyx Tusi (rh)- nin iqtisad kitabı hansı mövzuları əhatə edir?
    10276 تاريخ بزرگان 2012/06/13
    Şeyx Əbu Cəfər Məhəmməd bin Əl- Həsənul- Tusi (rh) Şeyx Tusi ilə məşhur olan İmamiyyə şiəsinin görkəmli fəqih, usulçu, təfsirçi, kəlamçı və hədisçisi, İslam və İranın elmi fəxrlərinin ən böyüklərindən biridir ki, elminin müxtəlif sahələrində kitab yazıbdır ki, o elmlərdən biri, kəlam elmidir. O bu sahədə ...
  • Haram yeməyi meyl etməyin hökmü nədir?
    8293 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/10/13
    Əgər bir şəxs yemək yedikdən sonra, bilsə ki, yediyi yemək haram yeməkdir və ehtimal verməmişdir ki, haramdır bəlkə halal olmasının nişanələrini hiss etmişdir, misal üçün bir müsəlmandan almışdır ki, günah iş görməmişdir. Amma əgər yemək barəsində şəkk edibdirsə misal üçün müsəlman olmayan bir şəxsdən almışdır, belə bir halda təhqiq etməli ...
  • Kovsər hovuzu nədir?
    11181 Təfsir 2010/10/03
    "Kövsər" çoxlu xeyir mənasındadır. Onun üçün çoxlu dəlil və faktlar qeyd etmək olar. Məsələn: Kövsər arxı və hovuzu, şəfaət, nübüvvət, hikmət, elm, çoxlu nəsl, çoxlu zürriyyə və sair.Kövsərin iki mənası var, biri dünyaya aid (Fatimeyi- Zəhra (s), o biri isə axirətə (kövsər hovuzu)- na aiddir. Kövsər hovuzu, Behiştdə ləzzətli ...
  • Quranda burucdan məqsəd nədir?
    15664 Təfsir 2012/02/15
    "Buruc" kəlməsi gələn ayələrin zahiri mənası budur ki, Allah buyurur: "Biz səmada (hansı ki, yerin yuxarı tərəfindən ibarətdir) günəş və ayın mənzilləri olan bürc və qəsrlər qərar verdik və ona baxanlar üçün zinətlə bəzədik və zinət ulduzlardır.Bu kəlmə həm hasarlı və möhkəm bürc və qalalar olan qədimi ...
  • Bir qadının qanun çərçivəsində ərinin qarşısında olan vəzifəsini açıqlayın və deyin ki, kişi hansı işlərdə qadını məğlub edə bilər.
    18734 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/27
    Möhkəm bir ailə həyatı davamlı və minnətsiz məhəbbətdən, dostluqdan, geniş təşəkkürdən, bir- birlərinə səmimi rəftardan və bir- birlərinin hüququna riayət etməkdən ibarətdir. Müqəddəs İslam dini ailələri kiçik bir ictimaiyyət sayaraq onların möhkəm və davamlı olması üçün hər iki tərəf üçün müəyyən qanunlar nəzərdə tutulmuşdur. Çünki, Allah Taala bütün hüquqlar üçün ...

Ən çox baxılanlar

  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    165532 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    165128 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    120182 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    114476 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    112099 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94616 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    55653 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    55123 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46781 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    46189 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...