Ətraflı axtarış
Baxanların
6082
İnternetə qoyma tarixi: 2009/12/31
Sualın xülasəsi
Qadınların və qızların müdafiəsinin həyata keçirilməsində rolu nədir?
Sual
Qadınlar və qızların düşmənlə mübarizə zamanı müdafiədə rolları nədən ibarətdir?
Qısa cavab

Düşmən qarşısında müdafiə etmək hər bir insanın və canlı varlıqların daxilində qərar verilmişdir. İslam dini də bu işi müqəddəs və qiymətli sayır, odur ki, ondan itaət edənləri özlərindən müdafiə etməyə çağırır hətta onun müqəddiməsini onlara vacib etmişdir ki, heç bir kiçik dəstəyə məxsus deyil və ümumi olaraq hər bir müsəlman kişi və qadına şamil olur. Əgər müdafiəni hərbi qoşunlara məxsus bilsək, qadınların bu məqsədin həyata keçirilməsi üçün olan rolları, daha çoxdur, o cümlədən: Düşmənlə üz- üzə döyüşmək, əsgərlərə qarşı mühriban və atifəli olmaq, arxa cəbhəni idarə etmək, tibbi yardım, maddi cihad, öz əzizlərini cəbhəyə göndərməkdə isarkarlıq, mühümmatların əldə edilməsində yardımçı olmaq və- bütün bunlar o haldadır ki, müdafiəni hərbi qoşunlara məxsus olduğunu qəbul edək.

Lakin bu gün düşmən hücumları, hərbi hücumlardan əlavə mümkündür etiqadi, iqtisadi, maarif, siyasi, əxlaq və... olsun; odur ki, müdafiə bütün mövqelərdə həyata keçirilsin. Bunun üçün də müdafiənin əhatəsi. Hərbi müdafiədən daha genişdir. Bunun üçün də qadınlar və qızlar müdafiənin həyata keçirilməsində böyük rol daşıyırlar. Qadınlar və qızların, ana, müəllim ailə, inistitut müəllimi və... ünvanında olmaqları, maarif, əxlaq, etiqad, elm və... güclənməsində böyük rollarının olmasını açıqlamağa ehtiyac duyulmuşdur.

Ətreaflı cavab

Düşmənin təhdid etdiyi amillərin qarşısında müdafiəyə qalxmaq, bəyənilmiş bir işdir ki, insanlar və bütün canlı varlıqlarda qərar verilmişdir və onların təbii hüquqlarıdır. İnsanın, düşmən tərəfindən olan ziyanların qadınların da o cümlədən can, namus, vətən mal, etiqad, mənafe və... müdafiə etməsi. Bütün dinlərdə və məzhəblərdə təyid olunmuşdur. İslam dini də onun qiymətli və müqəddəs bir iş olduğunu bildirib insanları bi işə doğru dəvət edir. Hətta müdafiə və ona hazırlığı müsəlmanlar üçün vacib etmişdir. Qurani- Kərim buyurur:

«و اعدّوا لهم مااستطعتم من قوة و من رباط الخيل ترهبون به عدو الله و عدوّكم»[1]

Düşmən qarşısında bütün qüvənizdən istifadə edin və seçilmiş atlar vasitəsiylə Allahın və öz düşmənlərinizi qorxudun..."

İslamın bu cür göstərişi məxsus bir dəstəyə deyil bəlkə bütün müsəlman kişi və qadınlara şamil olur. Hətta əgər müdafiənə hərbi qoşunlara belə məxsus bilsək, qadınların da bu halda böyük rol oynadıqları məlum olur. Onlardan bəzilərinə işarə edirik:

1.Düşmənlə qarşı- qarşıya döyüşmək rolu:

Müqəddəs müdafiə zamanı qadınların ilk məsuliyyətli işləri, onların evlərinə hücum edən düşmənlərlə mübarizə etməlidirlər, hər halda ki, kişilərin bu işdə müdafiəsi kifayət etmir. Səddamın müharibəsi zamanı İranın qeyrətli qadıbları, kürdüstanda bir çox muzdurlarla döyüşdülər və əkinçilik ibtidai sursatlarla İraq tanklarının kı Şələmçədən İran torpaqlarına hücuma keçirdilər, hücum etdilər. Əlbəttə sonralar təlim görüb, silahlarla hazırlanıb kişilər kimi döyüşə hazır oldular.

2.Atifi himayət.

Əsgərlərin atifi ruhiyə cəhətindən himayə olunması, onlara böyük təsir qoyur; əlbəttə qadınlar daha yaxşı şəkildə bu işin öhdəsindən gəlirlər. Döyüş zamanı dindar qadınlar bu vəzifəni gözəl şəkildə yerinə yetirdilər. İmam Xumeyni (rəh) onlara öz təşəkkürünü bildirərək buyurmuşdur: "Qadınların göstərdiyi atifələr nəticəsində cəbhə bögələrində bir çox işləri həyata keçirdilər".[2]

3. Arxa cəbhə

Qadınların müdafiə zamanı başqa bir rolları isə əsgərlərə lazım olan yardımların hazırlanması idi ki, onlar üçün əldə edilirdi. İranın müsəlman ana və bacıları cənub və qərb bölgələrində unudulmaz xatirələr yaratmışlar. Onlar əsgərlərin praduk və o cümlədən silah ehtiyaclarını hazırlayıb onlar üçün göndərirdilər.

4. Tibbi yardım:

Qadınlar ruhi cəhətdən atifəli və mehriban olduqları üçün xəstələr və yaralılar üçün daha yaxşı yardımçı və müalicə edirlər; bunun üçündə dünyanın hər bir yerində bu vəzifələrin ən böyük bir hissəsini onların ixtiyarında qoyulur. Döyüşün ən qanlı zamanı əsgərlər ölümlə qarşı- qarşıya dururlar və hər an yaralıların sayının qalxma ehtimalı daha çox olur, əgər onlara kömək etmək kişilərin ixtiyarında olsa düşmənlə qarşı- qarşıya döyüşməyə ehtiyac olan böyük bir qüvvəni yaralı əsgərlərə yardım etmək üçün vermək lazımdır. Bundan əlavə kişilər qadınlar kimi bu işin öhdəsindən gəlməyə qadir deyildirlər. Bunun üçün də qadınların bu hissədə olan rolları daha həyat verici və əhəmiyyətlidir.

5. Maddi ictihad:

Düşmən qarşısında duran hər bir əsgər, çox bir miqdarda maddiyyatlara o cümlədən pradukt, dərman, geyim, silah, nəqliyyat və... ehtiyacı vardır. Cəmiyyətdə bütün insanlar o cümlədən qadınların vəzifələridir ki, əsgərlərə öz maddiyyatından kökəm etsin. Müqəddəs döyüş zamanı müsəlman qadınlar maddi cəhətdən çox böyük rol oynamışlar hətta ömürləri boyu əldə etdikləri qızıl- zinət alətlərini səxavətlicəsinə bu yolda hədiyyə etmişdirlər. Həqiqətən bu müharibədə qadınların nə qədər yüksək dərəcədə isarkar olmaqlarını müşahidə etdik; İmam Xumeyni (rəh) dəfələrlə bu məsələyə işarə edərək buyurur: "Biz hər gün bu cür qadınları müşahidə edirik ki, ömürləri boyu əldə etdikləri qızıl zinətlərini gətirib döyüş və Allah yolunda sədəqə verirlər".[3]

6. Fədakarlıq:

Qadınlar öz əzizlərindən yəni övlad, qardaş, ailə və öz atalarından keçərək onları döyüş meydanına səfərbər edib müsibətlə qarşılaşdıqda isə səbirli olurdular ki, bu da düşmən qarşısında ən böyük əhəmiyyət daşıyırdı.

İran qadınları bu döyüşlərdə öz övlad, ailə, qardaş və atalarını döyüşə təşviq etməkdən əlavə özləri də döyüş meydanında hazır olurdular. (Əlbəttə bu cür təşviqlər kişilərin meydanda hazır olmasında daha çox təsir qoyurdu) öz əzizlərinin və yaxınlarının yaralanmasını və yaxud şəhid olduqlarını eşitdikdə özlərinin böyük əzəmət və səbr sahibi olmalarını aşkar edirdilər ki, bu da əsgərlərin daha da şücaətli döyüşmələrinə yol açırdı. Qadınların böyük ruhiyyəyə sahib olmalarını İmam Xumeyninin (rəh) sözlərində müşahidə etmək olar: "O halda ki, analar, öz cavanlarını cəbhələrdə şəhid olmasını özləri üçün iftixar bilirlər ki, onların cavanları İslam yolunda şəhid olmuşdurlar və elan edirlər yenə də İslam yolunda şəhid olmaq üçün cavanlarımız vardır, İslama təqdim edirik".[4]

7. Təhlükəsizlikdə həmkarlıq:

Bu baxımdan ki, İslam qadınlarla rabitədə olmağı məhdudlaşdırmışdır və düşmən bundan istifadə edərək, bəzi xəbər, məlumat və silahların intiqal olunmasında onlardan istifadə edir, qadınların bu hiyləni aşkar etmələri böyük həmiyyət daşıyır; yəni əgər qadınların bu istiqamətdə olan müdafiəsi olmasa heç bir kişi onun öhdəsindən gəlməyə qadir deyildir. Odur ki, müharibə zamanı xüsusiylə də qərb bölgəsindəki cəbhələrdə ki, tamamıyla fərqli idi; inqilabın ziddinə olan şəxslər düşmənlə bir araya gəlib tamam məlumatları onların ixtiyarında qoyurdular. Kürdüstanda qadınların və bir çox bacıların güclü təbliğ və fəaliyyətlərini nümunə gətirmək olar.

Lakin bu günlərdə düşmən hərbi hücumlardan əlavə etiqadi, iqtisadi, maarif, siyasi və əxlaq cəhətlərindən də hücum etməsi gözlənilir. Odur ki, müdafiə müxtəlif mövqelərdə olmalıdır. Buna əsasən müdafiənin əhatəsi daha geniş və hərbi müdafiədən dəfələrlə yüksəkdir. Bunun üçün də qızlar və qadınlar müdafiədə böyük rol oynayırlar. Bizim qadınların ana, müəllim, ailə, institut müəllimi və... kimi mövqeləri etiqadi maarif, elm və... qeyd etməkdən daha da məlum və aşkardır. O cümlədən elmin inkişaf etməsinə nəzər saldıqda onların müdür və mütəxəssis kimi bir çox mövqelərdə onların özlərinə yer tutmasının şaidi oluruq. O cümlədən hərbidə özlərinə çox böyük mövqelər tutmuşdurlar; çünki hərbi döyüşlər üz- üzə çərçivəsindən xaric olmuş müxtəlif şəkillərdə həyata keçirilir o cümlədən elektronik şəkildə (döyük təyyarələrinin uzaq məsafədən kontrol olunması və...) əlbəttə onların müxtəlif hissələrində qadınlar düşmənlə qarşı- qarşıya gəlmədən düşmən hücumunun qarşısını almağa malikdir. Bu məsələləri nəzərə alaraq şübhəsiz ki, qadınlar müdafiə zamanı kişilərdən daha böyük rol oynayırlar.

 


[1] - Ənfal surəsi, ayə 60.

[2] - Səhifeyi Nur, cild 4, səh 230.

[3] - Səhifeyi Nur, cild 16, səh 176, cild 17, səh 64.

[4] - Səhifeyi Nur, cild 14, səh 231.

 

Başqa dillərdə Q tərcümələr
Baxışlarınız
şərh sayı 0
Dəyəri daxil edin
misal : Yourname@YourDomane.ext
Dəyəri daxil edin
Dəyəri daxil edin

Mövzui təbəqələşdirmə

Təsadüfi suallar

  • Vilayəti fəqihə əqidəli olmaq nə vaxtan başlayıb?
    9428 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/10/06
    Fiqhdə müctəhidlik dərəcəsinə çatan şəxs tərəfindən İslam cəmiyyətinin rəhbərliyi mənasına olan 2 vilayəti fəqih" məsələsi, bəzilərinin nəzərində İslam düşüncəsi tarixində təzə bir mövzudur və onun keçmişi iki əsrdən azdır. Bunlar iddia edirlər ki, şiə və sünnü fəqihlərinin heç biri bu məsələni araşdırmayıblar ki, fəqihin fətva və hökm ...
  • Dəccal kimdir? Onun barəsində olan rəvayətləri izah etmənizi istərdik.
    9024 Qədim kəlam 2011/08/23
    Zühurynəlamətlərindənbiridəinsanlarızəlalətəsalanvəazdıran “Dəccal” adlıbir
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • İslam dini nöqteyi nəzərindən bir qatil və günahkar kafir iman gətirərsə onun keçmiş günahları bağışlanırmı?
    7423 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/06/12
    Müqəddəs İslam dinində yeni müsəlman olmuş şəxslər üçün müəyyən qanunlar təyin olunmuşdur. O cümlədən, əgər kafir şəxs müsəlman olmazdan öncə bir sıra günahlara qatılarsa və Allah Taalanın haqqını aradan apararsa (namaz qılmaz, oruc tutmaz və sair. Bu kimi vacibləri tərk edərək günaha düşərsə). Allah tərəfindən onun günahı bağışlanır.
  • "Möminlər"dən məqsəd müsəlmanların hansı dəstəsidir?
    8731 Qədim kəlam 2011/07/02
    Möminlər Allahın varlığını təsdiq edən, Onun müqabilində təslim olan, bütün ilahi peyğəmbərlərə iman gətirən və bunlara əməl etməkdə də israrlı olanlardır.Nəzərinizə çatdıraq ki, imanın mərtəbə və dərəcələri vardır. Quran ayələrinə, Peyğəmbərdən (s) nəql olunan hədislərə əsasən Əhli-beytin (ə) vilayətinə etiqad bəsləmək imanın ali və əsil mərtəbələrindəndir. Quran ayələri vasitəsi ...
  • “Əməli əsl” və “ictihadi dəlil” dedikdə məqsəd nədir və bunların arasında nə kimi əlaqə vardır?
    6117 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/02/18
    Əməli əsl“Əməli əsl” üsuli-fiqh elmində bir termindir. Onun mənası şəri hökmün təyinində şəkk yaranan zaman mükəlləfin əməli (şəri) vəzifəsini aydınlaşdıran bir qaydadan ibarətdir – dəlil və əmarə tapmadıqdan sonra. Başqa sözlə desək, əməli əsl, yaxud əməliyyə əslləri şəkk-şübhəyə düçar olan bir şəxsin əməlini ...
  • can verən halla ölüm səkəratı arasında farq nədir?
    7016 حقانیت مرگ 2015/06/02
    Ərəbcədən ehtizar sözü iftial şəklində olub, həzər sözünün yəni, hazır olmaq mənasındandır. Bəziləri deyirlər, insanın son anında ölüm mələklərinin hazır olmasına görə bu hala, ehtizar deyilir.[1] Belə bir hala düşən insana isə möhtəzər (can verən) deyilir.[2] Ehtizar yəni, can verən vaxt ...
  • Nə üçün bəzi müsəlmanların əməlləri onların din və məzhəb əqidələriylə üst- üstə düşməyib əksinə olur?
    6454 Əməli əxlaq 2011/05/15
    İnsan bir neçə təbəqədən təşkil olmuş bir varlıqdır; ruhi və İlahi, maddi və mənəvi, ictmai və atifi və... təbəqələrdən ibarətdir. Bu təbəqələr həmişə bir- biriylə mübarizədədirlər ki, bu da insanı əqidəsiylə əməlləri arasında müxalifətə doğru yol açır. İlahi dinlər, xüsusiylədə İslam dini insanları nəfsin istəkləri tələsindən qurtarıb onu ...
  • Мәләкләр мүҹәррәддиләр, ја мадди?
    6743 İslam fəlsəfəsi 2010/06/12
    Ола билсин ајә вә рәвајәтләрдә мәләкләрин сырф мүҹәррәд олмасы ајдын шәкилдә бәјан едилмәјиб. Амма, онларын һаггында әлдә олан мәлуматлар, о ҹүмләдән, онларын рәфтарлары вә вәсфләри мүҹәррәд олмаларына дәлилдир. Чүнки, ајә вә Мәсумларын (әләјһимуссалам) рәвајәтләриндә мәләкләр һаггында бизә чатан һәдис вә кәлмәләрин мәзмуну онларын ...
  • İmam Riza (əleyhis-salam)-ın “Zamini-ahu” (Ahunun zamini) adlandırılmasının səbəbi nədir?
    10576 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/01/19
    İmam Riza (əleyhis-salam)-ın məşhur ləqəblərindən biri də “Zamini-ahu”dur (ahunun zamini). Şiə mənbələrində bu hadisə camaat arasında məşhur olan şəkildə mövcud deyildir. Amma camaat arasında deyilən nəqlə oxşar rəvayət vardır. Peyğəmbərə, İmam Səccada və İmam Sadiq (əleyhimus-salam)-a mənsub edilən möcüzələrdə də gözə dəyir. Mərhum Şeyx Səduq “Uyunu əxbarir-Riza (əleyhis-salam)” kitabında bu ...

Ən çox baxılanlar

  • Oğlan və qızın arasında dügzün cinsi əlaqə necə olmalıdır?
    164675 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/05/31
    Qısa cavab: İslam dininin nəzərinə əsasən qadın və kişi bir- birlərini təkmilləşdirən varlıqdırlar. Allah- Taala bunları elə yaratmışdır ki, bu iki məxluq bir- birlərinin aramlıqlarını bərpa edirlər. həmçinin bununla yanaşı bir- birlərinin bütün cinsi istəklərini təmin etsinlər. İslam dini bu ehtiyacların halal yolla ödənməsi üçün ailə qurmağı (müvəqqəti ...
  • Hacət və diləklərimizə çatmaq üçün ən tez qəbul olunan dua hansıdır?
    163733 Əməli əxlaq 2011/06/28
    Baxmayaraq ki, bir çox dualar İmamlardan hacətlərin qəbul olması üçün rəvayət olunmuşdur ki, onların mətnini burada gətirmək mümkün deyildir. Bunun üçün də onlardan bir neçəsi ki, daha çox əhəmiyyət daşıyır adlarına işarə edirik. Təvəssül duası. Fərəc duası. ...
  • Şiələrin namazı əliaçıq və əhli- sünnənin əlibağlı qılmasının səbəbi nədir?
    119747 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/01/02
    On iki İmama (ə) inanan insanlar Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) sünnəsinə əməl etsinlər deyə, namazı əliaçıq qılırlar. Onların bu şəkildə namaz qılmasına əsas verən çoxlu sayda rəvayətlər vardır. Həmin rəvayətlərdə Peyğəmbər (s) və İmamların (ə) namaz qılarkən əlləri açıq və yan tərəflərə bitişik şəkildə olduğu göstərilir. ...
  • Aya kişinin ixtiyarı vardır ki, istədiyi halda qadının hər hansı bir yerindən istifadə etsin, əgər güc vasitəsiylə olsa belə?
    113679 Nizamlar hüquq və əhkam 2011/04/14
    Səlamun ələykum. Aşağıdakı cavablar müctəhidlərin dəftərxanalarından verimişdir: Həzrət Ayətullah Xamineinin dəftərxanası: Cavab 1 və 2. Qadının tamam olaraq kişini razı salması, o demək deyildir ki, kişi əxlaqa uyğun olmayan, çox məkruh və yaxud bir iş görə ki, qadının əziyyət olmasına səbəb olsun. Qadının tamam şəkildə ərini razı salması o deməkdir ...
  • Həyat yoldaşının öz razılığı ilə onunla arxadan əlaqədə olmağın hökmü nədir?
    110524 Nizamlar hüquq və əhkam 2015/06/29
    Möhtərəm mərcə təqlid alimləri buyurublar: “həyat yoldaşı ilə arxadan əlaqədə olmağın çox şiddətli kərahəti var”[1] Kərahət də bu mənadədər ki, bu əməl Allah dərgahında bəyənilməz bir əməldir. Amma, bu iş görülməsə daha yaxşıdır. Lakin, bu əməli edənə heç bir günah yazılmır. Diqqət etmək lazımdır ...
  • Qadın kişinin cinsi əlaqə istəyini rədd edə bilmərmi?
    94037 Nizamlar hüquq və əhkam 2012/09/01
    Əziz islam Peyğəmbərinin (s) və Əhli- beytin (ə) hədis və rəvayətlərində qadın və kişinin yaxınlığı barəsində mətləblər budur ki, onlar bir- birlərinin haqqlarına riayət etməlidirlər.[1] Bu hüquqlar yaxınlıq etmənin iki tərəfini göstərir. Bir rəvayətdə kişiyə belə deyilir: “Müstəhəbdir ki, kişi yaxınlığı rahatlıq, fasilə və ...
  • Qızdırma xəstəliynə görə oxunan dua var?
    54839 Hədis elmləri 2014/05/20
    Dua mənbələrində Nur duası adı ilə belə bir dua nəql olunur və bu dua qızdırma xəstəliyinin sağamasında çox təsirlidir. Duanın mətni budur: (tər.) “Nur verən Allahın adı ilə; nur verən Allahın adı ilə ki, nur verir; Nurda olan Nur Allahın adı ilə, hər şeyin təqdir və ölçüsünü ...
  • Salam "Əmmən yucibul- muztər" امّن یجیب المضطرّ duası harada gəlibdir?
    54123 Əməli əxlaq 2012/09/10
    "Əmmən yucibul- muztərrə iza dəahu və yəkşifus- su" « أَمَّنْ يُجيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء » cümləsi Quranda Nəml surəsinin 62- ci ayəsində gəlibdir. Buyurur: "Əli hər yerdən üzülüb darda qalan birisi ona dua etdiyi zaman onun duasını qəbul buyuran".
  • Müvəqqəti evlənməinin sözləri nədir?
    46130 Nizamlar hüquq və əhkam 2014/05/22
    Müvəqqəti əqdin (mütənin) oxunmasından ötrü bir neçə şərt lazımdır: 1.Müvəqqəti əqdin oxunması; bu mənada ki, müvəqqəti evlənmədə təkcə qadınla kişinin bu əmələ razı olmaları kifayət etməz. Əqdin oxunması xüsusi kəlmələrlə bu əməlin inşa olunmasının niyyəti ilə oxunmalıdır. 2.Ehtiyat vacib budur ki, ərəb dilində düzgün qaydada oxunmalıdır. Əgər ...
  • Hansı yolla göz dəymənin (nəzərin) qarşısı alınır?
    45746 Təfsir 2011/11/03
    Göz dəymə insanın nəfsində olan qəsirdən irəli gəlir və bunun üçün də ağıl dərk edən bir dəlil yoxdur. Bəlkə çox hadisələr vardır ki, göz dəyməylə baş vermişdir. Mərhum Şeyx Abbas Qumi göz dəymənin uzaq olması üçün qələm surəsinin 51- ci ayəsini sifariş etmişdir. Bu ayənin nazil olmasını nəzərə ...