جستجوی پیشرفته
بازدید
15019
آخرین بروزرسانی: 1391/12/07
خلاصه پرسش
تفسیر آیات 97 تا 99 سوره نساء چیست؟
پرسش
تفسیر آیات 97 تا 99 سوره نساء چیست؟
پاسخ اجمالی
در شأن نزول آيه 97 سوره نساء،[1] مفسران گفته‌‏اند؛ عده‌ای از مسلمانان كه به ظاهر شهادتين گفته بودند، با وجود این‌که قدرت داشتند از مكه به مدينه هجرت كنند، اما مهاجرت نكردند! زمانی كه رؤساى قريش به طرف بدر براى جنگ با مسلمانان می‌آمدند آنها به همراه مشركان رو در روى پيامبر گرامى اسلام(ص) قرار گرفتند، و در جنگ كشته شدند. اين آيه در باره آنها نازل شده است. ابو الجارود از امام باقر(ع) نقل کرده است آنها پنج نفر بودند: حارث بن زمعة بن الأسود، ابو العاص بن منبّه بن الحجّاج، علىّ بن اميّة بن خلف، قيس بن الوليد بن المغيره، و قيس بن الفاكه بن المغيره، که هر پنج در بدر كشته شدند.[2]
در این آیات(97- 99) به دنبال بحث‌‌هاى مربوط به جهاد، اشاره به سرنوشت شوم كسانى شده است كه دم از اسلام مى‌‏زدند، ولى یکی از برنامه‌های مهم اسلامى يعنى «هجرت» را عملى نساختند، در نتيجه به وادى‌‏هاى خطرناكى كشيده شدند و در صفوف مشركان جان سپردند.
قرآن کریم مى‌فرمايد: «كسانى كه فرشتگان قبض روح، روح آنها را گرفتند در حالى‌كه به خود ستم كرده بودند، و از آنها پرسيدند، شما اگر مسلمان بوديد، پس چرا در صفوف كفار قرار داشتيد و با مسلمانان جنگيديد؟ آنها در پاسخ به عنوان عذرخواهى مى‌‏گويند: ما در محيط خود تحت  فشار بوديم و به همين جهت، توانايى بر اجراى فرمان خدا نداشتيم. اما اين عذر از آنان پذيرفته نمى‏‌شود و بزودى از فرشتگان خدا پاسخ مى‏‌شنوند كه: «مگر سرزمين پروردگار، وسيع و پهناور نبود كه مهاجرت كنيد و خود را از آن محيط آلوده و خفقان برهانيد»؟!
در پايان به سرنوشت آنان اشاره كرده، مى‏‌فرمايد: «اين‌گونه اشخاص كه با عذرهاى واهى و مصلحت ‏انديشى‌‏هاى شخصى، شانه از زير بار هجرت خالى كردند و زندگى در محيط آلوده و خفقان را بر آن ترجيح دادند، جايگاهشان دوزخ است و سرانجام بدی دارند».
البته، قرآن در آيه بعد، مستضعفان و ناتوان‌‌هاى واقعى (نه مستضعفان دروغين) را استثنا كرده و مى‏فرمايد: «مردان، زنان و كودكانى كه هيچ راه چاره‏‌اى براى هجرت و هيچ راهی براى نجات از آن محيط آلوده نمى‌‌يابند، از اين حكم مستثنا هستند؛ زيرا واقعاً اين دسته معذورند و خداوند تكليف فوق طاقت و توان نمی‌کند».
ابن عباس می‌گويد: در آن زمان من طفلى صغير و از «مستضعفان» بودم و نيز از وى نقل شده است كه گفت: پدرم مردى پير و مادرم زنى پير و من كودكى خردسال و همگى از «مستضعفان» بوديم.[3] و در آخرين آيه مى‌‏فرمايد: «ممكن است اينها مشمول عفو خدا واقع شوند و خداوند همواره بخشنده و آمرزنده است».[4]
 به هر حال، این آیات وظیفه مستضعفانی را بیان ‌می‌کند که در سرزمین‌های کفر و فساد زندگی می‌کنند و با آنان به ظلم و استبداد رفتار مى‏‌شود؛ آزادهای‌شان سلب شده و قدرت دفاع از حقوق خود را ندارند. اینان بايد به سرزمين ديگرى كه آزادى آنان را ضمانت مى‌‏كند مهاجرت كنند. طبیعی است که سرزمین‌های اسلامی پایگاه حريت و آزادی و محل امن برای مهاجران خواهان آزادی و آزادگی باشد.
آنان كه در راه خدا مهاجرت نمى‏‌كنند و به سرزمین امن نمى‏‌روند و اين‌را بهانه خود در ارتكاب گناهان و شركت در ستم و عدم مقاومت در برابر ستم‌كاران قرار مى‌‏دهند، جايشان در آتش جهنم است؛ زيرا ستمديده و ستمگر در گناه يكسان‌اند؛ چراکه مظلوم مى‏توانست از خود دفع ستم كند و چنین نكرده است.[5]
 

[1]. «إِنَّ الَّذينَ تَوَفَّاهُمُ الْمَلائِكَةُ ظالِمي‏ أَنْفُسِهِمْ قالُوا فيمَ كُنْتُمْ قالُوا كُنَّا مُسْتَضْعَفينَ فِي الْأَرْضِ قالُوا أَ لَمْ تَكُنْ أَرْضُ اللَّهِ واسِعَةً فَتُهاجِرُوا فيها فَأُولئِكَ مَأْواهُمْ جَهَنَّمُ وَ ساءَتْ مَصيراً».
[2] . ابوالفتوح رازى، حسين بن على،  روض الجنان و روح الجنان في تفسيرالقرآن، ج ‏6، ص 78، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، 1408ق.
[3]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ‏3، ص 150، ناصر خسرو، تهران، 1372ش.
[4]. ر. ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، ج ‏4، ص 84، دار الکتب الاسلامیة، تهران، 1374ش.
[5]. ر. ک: مدرسی، سید محمدتقی، تفسير هدايت، گروه مترجمان، ج ‏2، ص 147، بنياد پژوهشهاى اسلامى آستان قدس رضوى، مشهد، 1377ش.
ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    792598 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    756534 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679968 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658874 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648558 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    600338 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580092 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564861 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564150 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558679 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...