جستجوی پیشرفته
بازدید
37335
آخرین بروزرسانی: 1399/03/19
خلاصه پرسش
چرا امام علی(ع) تمام لذت‌های دنیا را تنها در هفت چیز اعلام می‌کند، در حالی‌که لذت‌های دیگری نیز وجود دارد؟
پرسش
چرا امام علی(ع) تمام لذت‌های دنیا را در هفت چیز می‌داند، در حالی‌که لذت‌های دیگری نیز وجود دارد؟
پاسخ اجمالی

در روایتِ اشاره شده در پرسش که به نکوهش دنیا می‌پردازد،[1] تنها به لذت‌هایی پرداخته شده است که بیشتر مورد توجه انسان‌ها قرار گرفته، اما سرچشمه آنها از پست‌ترین چیزها است:

«روزی جابر بن عبداللّه انصاری نزد امام علی(ع)  آه سردی کشید! امام(ع) فرمود: گویی برای (مشکلی از مشکلات) دنیا بود که این‌گونه نفسی عمیق و آهی طولانی کشیدی؟! جابر عرض کرد: آری! امام(ع) فرمود: لذت‌های دنیا هفت نوع است. خوردنی‌ها، آشامیدنی‌ها، پوشیدنی‌ها، ازدواج، مرکب سوارى، بوئیدنی‌ها و شنیدنی‌ها.

لذیذترین خوردنی‌ها عسل می‌باشد که آب دهان زنبور است.[2] و گواراترین مشروبات آب می‌باشد که فراوان ‏و آزاد در روى زمین جارى است. عالی‌ترین لباس‌‌ها ابریشم می‌باشد که آب دهان کرم(ابریشم) است. بهترین(بخش) ازدواج، آمیزش می‌باشد که داخل نمودن مسیر ادرار در مسیر ادرار دیگری است؛ ... و عالی‌ترین مرکب سوارى، اسب است که می‌تواند کشنده باشد.[3] بهترین بوئیدنی‌ها مشک است که خون ناف حیوانى است. بهترین شنیدنی‌ها غنا است که آن هم گناه است. پس چیزى که داراى چنین مشخصاتى باشد، عاقل نباید براى آن آه بکشد. جابر گفت: به خدا قسم، بعد از آن دیگر دنیا برای من ارزشى نداشت».[4]

این روایت و روایات مشابه در صدد بیان دقیق و ارائه تعریفی جامع و مانع برای تمام لذات نبوده؛ بلکه تنها به دنبال نشان دادن نمونه‌هایی برای بی‌‌ارزش بودن دنیا است؛ از این‌رو فقدان برخی لذات در آنها مانند لذت دیداری و یا لذات غیر محسوسی؛ نظیر لذت موّفقیت در یک آزمون دشوار و ...، در آنها ضرری به اصل مطلب نمی‌رساند، اما در حقیقت تمام آنها نیز می‌تواند با این نگاه دیده شود. به عنوان نمونه گفته شود بهترین منظره‌ای که انسان می‌تواند ببیند، رنگ آبی دریای بی‌کران است که در واقع خود آب، رنگی مستقل نداشته و این رنگ تنها رنگ سایه‌‌ آسمان بر آن است و در مرحله بعد، آسمان نیز چیز آبی رنگی نبوده و این رنگی که ما در آن مشاهده می‌کنیم ناشی از عوامل دیگری است و از این رو در کرات دیگر آسمان با رنگ‌های دیگری مشاهده می‌شود.[5]

در تأیید این مطلب که امام در صدد بیان تمام لذات نبوده و تنها به دنبال اشاره به برخی لذات مهم است، می‌توان روایت دیگری از امام علی(ع) را ملاحظه کرد که با همین نگاه تعداد دیگری را اعلام می‌کند: «(لذت‌های) دنیا در شش چیز قرار داده شد: خوردنی‌ها، آشامیدنی‌ها، پوشیدنی‌ها، مرکب سوارى، ازدواج، بوئیدنی‌ها»؛[6] که در این روایت، اشاره‌ای به لذت «شنیدنی‌ها» که در روایت قبلی وجود داشته نشده است.

 


[1]. «مهم‌ترین عوامل ایجاد غفلت در انسان»، 45844؛ «دنیا متاع ناچیز و زودگذر»، 55659؛ «زیان دنیا طلبی»، 14583؛ «زندگی دنیا بازی و سرگرمی از نگاه قرآن»، 49926.

[2]. «ساخته شدن عسل در شکم زنبور»، 77294؛ «راه های تقویت حافظه»، 4929.

[3]. «عوامل خوشبختی و بدبختی»، 108434.

[4]. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 75، ص 11، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق.

[5]. «مثال لمثال در کلام امام علی(ع)»، 7698.

[6]. بحار الأنوار، ج‏61، ص240.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    797054 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    759109 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    683247 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    660368 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649618 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    602141 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580447 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    568810 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565359 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564663 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...