جستجوی پیشرفته
بازدید
3526
آخرین بروزرسانی: 1399/10/30
خلاصه پرسش
مراد از «نکاح ازلی» چیست و آیا ریشه در آیات و روایات دارد؟
پرسش
مبحث نکاح ازلی که ابن عربی گفته، آیا هیچ تطبیقی در احادیث ندارد؟ آیا نمی‌شود از مجموع احادیث شیعه این مسئله را توضیح داد؟
پاسخ اجمالی

موضوع «نکاح ازلی» از مباحث مطرح در علم عرفان است و در آیات و روایات چنین مبحثی مطرح نیست. البته عارفان سعی می‌کنند مطالب خود را به گونه‌‌ای به آیات و روایات مرتبط کنند.

آنان در توضیح نکاح ازلی می‌‌گویند: بزرگ‌‌ترین وصلت، نکاح (به معناى لغوى) است و نکاح نظیر توجه الهى است بر آنچه که بر صورت خود خلق کرده است.[1] تا آن‌را خلیفه‌ی خود قرار دهد و در آن، صورتش را به اعتبار تعین، بلکه نفسش را (به اعتبار عین مطلقش) ببیند (و آن مخلوق انسان است) که او را تسویه و تعدیل نمود،[2] و در آن از روح خود که نفس او است دمید. پس ظاهر او خلق است و باطنش حق.

غرض از این تنظیر و تشبیه آن است که همان‌گونه ‌که شخص نکاح‌کننده به تولید مثل و ایجاد فرزندی بر صورت خود توجه می‌نماید؛ یعنى در حقیقت بعضى از روح خود را در نطفه می‌دمد، و این عمل خود یکى از مصادیق «نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی»[3] است، تا از نفخ روح بدین معنا و آمیزش، نفس و عین خود را در آیینه‌ی فرزند خود ببیند که «الولد سرّ أبیه» و از عظمت شأن این امر خداوند قسم می‌خورد: «وَ والِدٍ وَ ما وَلَدَ»،[4] این‌گونه است خداوند سبحان در ایجاد خلق بر صورت خود که از آن تعبیر به نکاح اصلى أزلی می‌شود.[5]

به عبارت دیگر، این اصطلاح در صدد بیان این واقعیت است که توجه خداوند به انسان بعد از نفخ روح و خلیفه‌ساختن او در روی زمین، مانند و بلکه بسیار بیشتر از توجه پدر به فرزند است که به نوعی جانشین او به شمار می‌آید.

 


[1]. ر. ک: «خلقت انسان به صورت خداوند»، 114878.

[2]. تسویه و تعدیل اشاره است به آیه کریمه: «الَّذِی خَلَقَکَ فَسَوَّاکَ فَعَدَلَکَ». انفطار، 7.

[3]. حجر، 29.

[4]. بلد، 3.

[5]. ر. ک: حسن زاده آملى، حسن، ممد الهمم در شرح فصوص الحکم، ص 609، تهران، وزارت ارشاد، چاپ اول، 1378ش.

 

 

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها