جستجوی پیشرفته
بازدید
4202
آخرین بروزرسانی: 1399/05/14
خلاصه پرسش
امام علی(ع) خطاب به یکی از کارگزارانش می‌فرماید که اگر تو گناه و اشتباهی کردی، به پای من نیز نوشته خواهد شد و می‌دانیم برخی از آنان مرتکب گناهانی نیز شده‌اند. پس آیا مقام عصمت حضرتشان خدشه‌دار شد؟!
پرسش
سلام؛ امام علی(ع) در نامه‌ی 18 نهج البلاغه خطاب به حاکم بصره میفرماید: «... فیما جرى على لسانک و یدک من خیر و شر فإنا شریکان فی ذلک». بر اساس این نامه‌ی امام(ع)، آیا کسانی را که آن‌حضرت برای استانداری یا مسئولیتی منصوب می‌کرد و آنها خرابکاری می‌کردند و خیانت در امانت می‌کردند، آیا امام با آنها در کارشان شریک بود؟!
پاسخ اجمالی

ابن عباس کارگزار امام علی(ع) در منطقه‌ی بصره بود. امام در نامه‌ای به او می‌نویسد به من خبر رسید که با بنی تمیم برخوردی خشونت‌آمیز داشتی، مواظب رفتارت باش؛ چرا که من با تو در گفتارها و کردارهای پسندیده و ناپسندت شریک خواهم بود و کاری کن که همچنان به تو خوش‌گمان باشم و نظرم نسبت به تو تغییر نکند.[1]

در همین راستا چون در عبارت پیشین، امام علی(ع) ابن عباس را امر به تدبر و تفکر در گفتار و کردار کرد، جمله‌ی اخیر برای تبیین دلیل آن سخن قبلی بود و معنایش آن است که چون والی و کارگزار سبب قریب بوده و امام سبب بعید، هر دو در سببیت شریک هستند؛ از این‌رو والی، هر کار نیک یا عمل زشتى را که انجام دهد، امام هم در آن شریک خواهد بود.

لازم به ذکر است که امام علی(ع) هنگام برگزیدن ابن عباس به نمایندگى خود، او را براى این کار شایسته و لایق می‌‏دانست، و در این‌جا به او خاطر نشان می‌‏سازد که همان حالت را حفظ کند و پیوسته شایستگى خود را که مورد حسن ظن امام بوده است با خود داشته باشد، و باید توجه داشت که این امر امام دلیل بر آن نیست که ابن عباس در کارهایش عملى بر خلاف فرمان وى انجام داد و باعث تغییر حسن نظر او، در باره خود شد، بلکه فقط به این منظور است که در آینده تغییر روش ندهد.[2]

به عبارت دیگر، معنای این عبارت امام(ع) آن نیست که اگر خیانتی از سوی یک کارگزار انجام شد، امام(ع) نیز بدون آن‌که تقصیری داشته باشد در آن گناه و خیانت شریک است و به همین دلیل، مقام عصمت او خدشه‌دار می‌شود، بلکه معنای عرفی این عبارت آن است که مردم بدی‌ها و خوبی‌ها را هم از چشم تو می‌بینند و هم از چشم من که تو را به این برگزیدم، پس تلاش کن تا نام نیکی از خود برجا گذاری تا هم از خودت و هم از من همواره به نیکی نام برده شود.[3]

 

 


[1]. سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغة، محقق، صبحی صالح، ص 376، قم، هجرت، چاپ اول، 1414ق.

[2]. بحرانی، این میثم، شرح نهج البلاغه، مترجمان، محمدی مقدم، قربانعلی و دیگران، ج 7، ص 110، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، چاپ اول، 1385ش.

[3]. « شرایط حاکم اسلامی از نگاه پیامبر اسلام(ص)»، 103596؛ «علت نصب و عزل برخی از حاکمان توسط امام علی(ع)»، 55530.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها