جستجوی پیشرفته
بازدید
161811
آخرین بروزرسانی: 1395/12/28
خلاصه پرسش
زندگی نامه و شخصیت اویس قرنی را بیان کنید؛ و آیا این ماجرا که ایشان بعد از شکسته شدن دندان مبارک پیامبر (ص)، دندان خود را شکستند، صحّت دارد؟
پرسش
در جامعه ما در خصوص اویس قرنی چنین می گویند که هنگامی که شنید پیامبر (ص) دندان خود را شکستند وی نیز دندان خود را شکست. آیا چنین مسئله ای صحت دارد؟ آیا پیامبر (ص) به خاطر این کار وی را ستود؟
پاسخ اجمالی

اویس بن عامر مرادی قرنی، کنیه اش «ابو عمرو» از بزرگان تابعین و از زهّاد مشهور بود، به طوری که زهد، تقوا و مکارم اخلاق وی، زبانزد خاص و عام بود.

 

او در زمان پیامبر اسلام (ص) ایمان آورد، اما موفّق به زیارت آن حضرت نشد. به خاطر اطاعت از فرمان مادرش از مدینه بازگشت. وی در اصل اهل یمن بود، اما در زمان خلافت عمر در کوفه سکنا گزید. او در زمره یاران با وفای امیرالمؤمنین (ع) بود و با حضرت بیعت کرد که تا پای جان از ولایت امام (ع) دفاع کند و در یارى دادن او هرگز پشت به جنگ نکند.

 

البته صحت جریان شکستن دندان که به او نسبت داده شده جای تردید بوده و جز معدودی از مورخان میانی، کسی بدان اشاره نکرده است.

 

پاسخ تفصیلی

پیش از آن که به درستی یا نادرستی مطلب گفته شده بپردازیم، نگاهی کوتاه به زندگی نامه و شخصیت اویس قرنی در چند بخش داشته باشیم:

 

الف: اویس بن عامر مرادی قرنی، کنیه اش «ابو عمرو»،[1] از بزرگان تابعین[2] و از زهّاد مشهور بود.[3] به طوری که زهد، تقوا و مکارم اخلاق وی، زبانزد خاص و عام بود.

 

او در زمان پیامبر اسلام (ص) ایمان آورد، اما موفّق به زیارت آن حضرت نشد. به خاطر اطاعت از فرمان مادرش از مدینه بازگشت.[4] وی در اصل اهل یمن بود، اما در زمان خلافت عمر در کوفه سکنا گزید.[5]

 

او در زمره یاران با وفای امیرالمؤمنین (ع) بود و با حضرت بیعت کرد که تا پای جان از ولایت امام (ع) دفاع کند و در یارى دادن او هرگز پشت به جنگ نکند.[6]

 

نقل شده است هنگامی که امیر المؤمنین علی (ع) برای اولین بار وی را دید، از سیمای نورانیش او را شناخت و فرمود: تو باید اویس باشی؟ عرض کرد: بلی، من اُویسم. فرمود: باید قرنی باشی؟ گفت: آری، من اُویس قرنی ام.[7]

با تحقیق و جست‌وجویی که در منابع تاریخی شیعه و سنی انجام گرفت؛ درباره ازدواج و یا فرزند داشتن اویس قرنی چیزی یافت نشد.

ب: درباره مقام و منزلت معنوی اویس نزد پیامبر (ص) به چند حدیث بسنده می شود:

 

1. رسول خدا (ص) مشتاق بود تا وی را ملاقات کند و می‏فرمود: از جانب «قرن» بادهای بهشت می‏وزد، چه بسیار مشتاق توأم ای اویس قرنی، آگاه باشید، هر کسی که او را ملاقات می‏کند، سلام مرا به وی برساند.[8]

 

2. شخصی پرسید: اویس قرن کیست؟حضرت رسول اکرم(ص) فرمود: وی شخص گم‏نامی است که اگر از شما غایب است، در مقام یافتنش نیستید و اگر نزد شما بود به حسابش نمی‏آورید، امّا بدانید که با شفاعت وی به تعداد دو قبیله (پر جمعیت)«رَبیعَة» و«مُضَر» داخل بهشت می‏شوند، او مرا نمی‏بیند، ولی به من ایمان آورده است و عاقبت در رکاب خلیفه و جانشین شایسته من [علی بن ابی طالب (ع)]در صفّین به شهادت خواهد رسید.[9]

 

3. در نقل دیگری امیرالمؤمنین علی(ع) می ‏فرماید: رسول خدا (ص) من خبر داد: مردی از امّتش را ملاقات خواهم کرد که به او «اویس قرنی» گفته می‏شود. او از گروه حزب اللَّه و رسول او است که مرگ او شهادت در راه خدا است و در شفاعت او به تعداد افراد دو قبیله «ربیعه» و «مضر» وارد بهشت می ‏شوند.[10]

 

ج: اویس، دارای زهد و تقوای مثال زدنی ‏بوده و یکی از اصحاب برگزیده امیر المؤمنین علی (ع) در ردیف بالاتری بود؛ همان طور که فضل بن شاذان او را بالاتر از برخی زهاد دیگر دانسته است.[11]

 

پیامبر خدا (ص) در باره زهد اویس فرمودند: «در میان امت من افرادی هستند که به خاطر نداشتن لباس نمی‏توانند، برای نماز در مسجد حاضر شوند و ایمان آنان مانع از آن است که از مردم نیز کمک بخواهند، از جمله این افراد، اویس قرنی است».[12]

 

او، اهل شب زنده داری و اهل عبادت زیاد بود.[13]

 

مشهور میان مورّخان[14] این است که، اویس قرنی در همراهی با امام علی (ع) در جنگ صفّین به شهادت رسید.[15]

 

اما از ماجرای شکستن دندان خود هنگامی که دندان مبارک پیامبر توسط کفّار شکسته شد، که به اویس نسبت داده شده، در بیشتر منابع سخنی به میان نیامده و آنچه در برخی تواریخ بدان اشاره شده که "وقتى که بشنید کافران دندان مبارک حضرت رسول (ص) را بشکستند، او نیز موافقت کرد و تمامت دندانهاى خود بشکست تا با آن یکى که از رسول (ص) شکسته بودند موافقت کرده باشد".[16] از لحاظ سند و محتوا جای تردید وجود دارد.

 

 

[1]. ذهبى، شمس الدین محمد بن احمد، ‏تاریخ الاسلام، تحقیق: تدمرى، عمر عبد السلام، ج 3، ص 555، دار الکتاب العربى، بیروت، ط الثانیة، 1413ق؛ ابن اثیر الجزری، عز الدین بن الأثیر أبو الحسن على بن محمد، اسد الغابة، ج 1، ص 179، دار الفکر، بیروت، 1409ق؛ تاریخ طبرى‏، أبو جعفر محمد بن جریر، الطبری، تحقیق: محمد أبو الفضل ابراهیم،  ج 11، ص 662، دار التراث، بیروت، ط الثانیة، 1387ق.

[2]. ابن اعثم‏ الکوفى، أبو محمد أحمد بن اعثم، ‏الفتوح، تحقیق: شیرى، على، ج 2، ص 544 و 545، دارالأضواء، بیروت، ط الأولى، 1411ق؛ تاریخ الاسلام، ج 3، ص 555؛ سیرة اعلام النبلاء، ج 5، ص 34 به نقل از ناظم زاده قمی، سید اصغر، اصحاب امام علی (ع)، ج 1، اویس قرنی؛ اسد الغابة، ج 1، ص 179.

[3]. تاریخ الاسلام، ج 3، ص 555؛ اسد الغابة، ج 1، ص 179.

[4]. ابن حجر العسقلانی، احمد بن علی، الاصابة، تحقیق: عبد الموجود، عادل احمد و معوض، على محمد، ج 1، ص 359، دارالکتب العلمیة، بیروت، ط الأولى، 1415ق؛ اصحاب امام علی (ع)، ج 1.

[5]. اسد الغابة، ج 1، 179؛ تاریخ الاسلام، ج 3، ص 556؛ الاصابة، ج 1، ص 359؛ زرکلى‏، خیر الدین‏، الاعلام، ج 2، ص 32، دار العلم للملایین، بیروت، ط الثامنة، 1989م؛ سیرة اعلام النبلاء، ج 5، ص 70 به نقل از کتاب اصحاب امام علی (ع)، ج 1.

[6]. ر.ک: شیخ مفید، نبرد جمل، ترجمه مهدوی دامغلنی، محمود، ص 59، نشر نی، تهران، چاپ دوم، 1383ش.

[7]. کشی، ابوعمرو، محمد بن عمر بن عبدالعزیز، رجال کشی، محقق/مصحح: دکتر مصطفوی، حسن، ص 98، ح 156، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، 1490ق.

[8]. ابن شاذان قمى، أبو الفضل شاذان بن جبرئیل‏، الفضائل، ص 107، نشر رضی، قم، چاپ دوم، 1363ش؛ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 42، ص 155، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق؛ شیخ حرّ عاملى، محمد بن حسن‏، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج 3، ص 46، ‏نشر اعلمی، بیروت، چاپ اول، 1425ق.

[9]. الفضائل، ص 107؛ بحارالانوار، ج 42، ص 155.

[10]. مفید، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج 1، ص 316، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، 1413ق؛ طبرسى، فضل بن حسن‏، إعلام الورى بأعلام الهدى (ط - القدیمة)، ‏ص 170، نشر اسلامیة، تهران، چاپ سوم، 1390ق؛ بحارالانوار، ج 42، ص 147.

[11]. رجال الکشی، ص 98؛ اصحاب امام علی (ع)، ج 1.

[12]. الاصابة، ج 1، ص 361؛ حلیة الاولیاء، ج 2، ص 84 و سیر اعلام النبلاء، ج 5، ص 76 به نقل از اصحاب امام علی (ع)، ج 1.

[13]. حلیة الاولیاء، ج 2، ص 87 و سیر اعلام النبلاء، ج 5، ص 77.

[14]. نظریه غیر مشهور این است که، او در جنگ دیلم شهید شد. و مرقد او در کوه اعلى ‏تر قزوین است (مستوفى قزوینی‏، حمد الله بن ابى بکر بن احمد، تاریخ گزیده،تحقیق: نوایى، عبد الحسین ،‏ ص 630، امیر کبیر، تهران، چاپ سوم، 1364ش).

[15]. الاصابة، ج 1، ص 359؛ اسد الغابة، ج 1، ص 180؛ تاریخ الاسلام، ج 3، ص 556؛ تاریخ الطبری، ج 11، ص 662؛ تاریخ گزیده، ص 631؛ المنقری، نصر بن مزاحم‏، وقعة صفین، تحقیق: هارون، عبد السلام محمد، ص 324، المؤسسة العربیة الحدیثة، القاهرة، الطبعة الثانیة، 1382، افست قم، منشورات مکتبة المرعشى النجفى، 1404ق؛ التمیمی السمعانى، أبو سعید عبد الکریم بن محمد بن منصور‏، الانساب، تحقیق: المعلمى الیمانى، عبد الرحمن بن یحیى، ج 10، ص 392، مجلس دائرة المعارف العثمانیة، حیدر آباد، ط الأولى، 1382ق؛ سبط بن جوزی، شرح حال و فضائل خاندان نبوت، ترجمه عطائی، محمد رضا، ص 115، نشر آستان قدس رضوی، مشهد، چاپ اول، 1379ش.

[16] . تاریخ گزیده، ص 630.

 

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها