جستجوی پیشرفته
بازدید
30155
آخرین بروزرسانی: 1391/08/07
خلاصه پرسش
پیامبر اسلام(ص) فرمود؛ هر کس دارای چهار پسر باشد و یکی را به نام من نام‌گذاری نکند به من جفا کرده است. استفاده‌ی پیامبر از لفظ «جفا» در این‌جا چه مفهومی دارد؟
پرسش
در حدیثی از پیامبر اسلام(ص) آمده است: هر کس دارای چهار پسر باشد و یکی را هم نام من نام‌گذاری نکند در حقیقت به من جفا کرده است (بحارالانوار، ج101، ص 131). استفاده‌ی پیامبر از لفظ «جفا» چه مفهومی دارد؟ و این اهمیت بسیار از چه رو است که در قالب کلمه‌ی «جفا» مفهوم خود را می‌رساند؟
پاسخ اجمالی

واژه «جفا» در لغت به معنای دور کردن و کنار نهادن چیزی است.[1] اما نسبت به انسان و موجودات دیگر که حقی از او گرفته و از حق خود دور شود، جفا می‌گویند که در حقیقت که مستلزم ظلم و ستم است.[2] گفتنی است؛ ستم همیشه به معنای ظلم و ستمی نیست که حرام باشد؛ چراکه ظلم و ستم نیز مانند بسیاری از چیزهای دیگر، دارای مراتب و درجات بوده که پایین‌ترین مراتب آن، ناسپاسی و قدر ناشناسی است. این‌که پیامبر اسلام(ص) می‌فرماید کسی که چند فرزند پسر در منزل دارد، اگر یکی را به نام من نگذارد بر من ستم نموده است؛ این می‌تواند از آن رو باشد که پیامبر اسلام(ص) به جهت حقوقی که بر گردن امت خویش دارد، نام‌گذاری فرزندی از میان فرزندان پسر به نام حضرتش می‌تواند به جهاتی باشد.

اولاً: این کار در حقیقت قدردانی از آن همه زحماتی است که پیامبر برای هدایت و نجات امت خویش، از جهل و شرک متحمل شده است. پیامبری که با بعثتش، رحمت، سربلندی و آزادگی برای مردم به ارمغان آورد و آنها را از جهالت به سمت کمال و سعادت رهنمون شد. به عبارت دیگر، نهادن نام پیامبر بر روی فرزندان در حقیقت، تقدیر و تشکر از زحمات و تلاش‌های پیامبر اکرم(ص) و اهل بیت او است که سال‌ها با راستی و درستی در بین جامعه زیسته و همه سختی‌ها و ناملایمات را در راه هدایت بشر تحمل کرده‌اند. براین اساس، آنان قطعاً مستحق تقدیر و تشکر می‌باشند که کمترین درجه این سپاس و قدر شناسی، نام‌گذاری فرزندی از میان فرزندان پسر به نام آن حضرت می‌باشد. اگرچه ایشان به این قبیل چیزها نیازی ندارند اما، ما به عنوان کسی که از زحمات آنان بهره‌مند هستیم وظیفه داریم که قدر شناس باشیم.

ثانیاً: به جهت آثار و برکاتی است که نام پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) در زندگی مسلمانان دارد. راوی می‌گوید از امام رضا(ع) شنیدم که می‌فرمود: فقر داخل خانه‌ای که در آن نام محمد، احمد، علی، حسن، حسین، جعفر، طالب، عبدالله و یا فاطمه باشد نمی‌شود.[3] ،[4]

از امام باقر(ع) نقل شده است: «شیطان وقتی صدای کسی را که به اسم محمد و یا علی صدا می‌زند بشنود مانند سرب ذوب می‌شود»[5].

ثالثاً: وجود یک فرزند با نام محمد(ص) و اهل بیت در هر خانواده، در حقیقت تبلوری از حضور آن بزرگوران و تعالیم و آموزه‌های‌شان در زندگی انسان مسلمان است.

گفتنی است؛ نظیر چنین روایتی در باره وضو نیز وجود دارد. رسول اکرم(ص) از خدای متعال نقل می‌کند: «کسى که وضویش باطل شود و وضو نگیرد به من ستم کرده است، و هر کس وضو بگیرد و با آن وضو دو رکعت نماز نخواند، به من ستم نموده، و کسی که دو رکعت نماز بخواند، و مرا نخواند به من ستم کرده، و هر کس وضو گرفت و نماز خواند و مرا یاد کرد و من جواب او را ندادم، به او ستم کردم، در حالی‌که من پروردگار ستمگر نیستم»‏.[6]

در این‌جا نیز همان معنای که در بالا گفته شد مراد باشد؛ به این تعبیر که اگر کسی وضویش باطل شد حقش این است که برای طهارت روح وضو بگیرد، و اگر کسی وضو گرفت حق وضو آن است که با آن دو رکعت نماز بخواند و ... اما اگر کسی چنین کاری را انجام نداد، ظلمی را که مستحق عذاب الهی باشد مرتکب نشده، درعین حال حق وضو را به نحو تمام و کمال ادا نکرده است.

 


[1]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج ۱۴، ص ۱۴۷- ۱۴۸، دار صادر، بیروت، چاپ سوم، 1414ق؛ فیومی، احمد بن محمد، المصباح المنیر، ج ۲، ص ۴، منشورات دار الرضی، قم، چاپ اول، بی تا.

[2]. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج ۲، ص ۹۲،  بنگاه ترجمه و نشر کتاب، تهران، 1360ش.

[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 6، ص 19، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق. «عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ بَکْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنْ سُلَیْمَانَ الْجَعْفَرِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا الْحَسَنِ ع یَقُولُ‏ لَا یَدْخُلُ‏ الْفَقْرُ بَیْتاً فِیهِ‏ اسْمُ‏ مُحَمَّدٍ أَوْ أَحْمَدَ أَوْ عَلِیٍّ أَوِ الْحَسَنِ أَوِ الْحُسَیْنِ أَوْ جَعْفَرٍ أَوْ طَالِبٍ أَوْ عَبْدِ اللَّهِ أَوْ فَاطِمَةَ مِنَ النِّسَاءِ؛

[4]. البته لازم به یادآوری است که نام پیامبر و اهل بیت به تنهایی علت تامه برای خیر و برکت نیستند، بلکه این اسامی در کنار شرایط دیگر می‌توانند آن اثر مخصوص را داشته باشند. به بیان دیگر، اگر کسی بگوید؛ ما این اسامی را در خانواده داریم، اما در عین حال در فقر به سر می‌بریم. در جواب می‌گوییم؛ اگر خانواده مسلمان متعبد و متدین به احکام و دستورات اسلامی باشند، وجود این نام‌های مبارک می‌تواند کمکی در پیدایش برکت و غنا باشد.‌   

[5]. همان، ص 20، «ان الشیطان اذا سمع منادیا ینادی یا محمد یا علی ذاب کما یذوب الرصاص».

[6]. دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج 1، ص 60، الشریف الرضی، قم، چاپ اول، 1412ق، «وَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) قَالَ تَعَالَى مَنْ أَحْدَثَ وَ لَمْ یَتَوَضَّأْ فَقَدْ جَفَانِی وَ مَنْ تَوَضَّأَ وَ لَمْ یُصَلِّ رَکْعَتَیْنِ فَقَدْ جَفَانِی وَ مَنْ صَلَّى رَکْعَتَیْنِ وَ لَمْ یَدْعُنِی فَقَدْ جَفَانِی وَ مَنْ أَحْدَثَ وَ تَوَضَّأَ وَ صَلَّى وَ دَعَا وَ لَمْ أُجِبْهُ فَقَدْ جَفَوْتُهُ وَ لَسْتُ بِرَبٍّ جَاف‏».

 

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    791826 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    755914 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679087 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658379 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648261 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    599809 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579962 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564670 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564008 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558550 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...