جستجوی پیشرفته
بازدید
14629
آخرین بروزرسانی: 1391/12/21
خلاصه پرسش
آیا دلیلی بر افضلیت اشک برای امام حسین(ع) نسبت به اشک از خوف خدا داریم؟
پرسش
آیا دلیلی بر افضلیت اشک برای امام حسین(ع) نسبت به اشک از خوف خدا داریم؟
پاسخ اجمالی
روایات زیادی در فضیلت اشک خوف و گریه بر امام حسین(ع) که از روی شعور و معرفت باشد، وارد شده است و برای هر دو آثار زیاد فردی و اجتماعی بیان شده است، اما روایتی که صراحت بر افضلیت اشک بر امام حسین(ع) نسبت به اشک خوف از خدا داشته باشد مشاهده نشده، ولی می‌توان گفت: همه اعمال انسان در راستای رسیدن آدمی به مقام عبودیّت و بندگی الهی است، چنان‌که بهترین تاج افتخار برای رسول اکرم(ص) عبد بودن و بندگی ایشان است و در تشهد نماز می‌خوانیم: «اشهد انّ محمداً عبده و رسوله». رسیدن به خوف و رجای الهی و اشک مخلصانه از خوف و خشیت خدا، یکی از مراتب عبودیت و بندگی و مقام کمال انسانی است. بنابراین، اشک برای امام حسین(ع) نیز یکی از اسباب و راه‌های رسیدن به آن کمال و مرتبه والای بندگی است.
 
پاسخ تفصیلی
از شیوه‌هاى معمول در عزادارى و سوگوارى، اشک ریختن است که به طور طبیعى هر انسانى در غم فراق عزیزى اندوهگین می‌شود و اشک می‌ریزد.
در روایات نقل شده است که رسول خدا(ص) در مرگ فرزندش «ابراهیم» و یکی از صحابه جلیل القدر بنام «عثمان بن مظعون»[1] و در شهادت «جعفر بن ابى‌طالب» و «زید بن حارثه»گریه کرد.[2]
گریه کردن بر مصائب امام حسین(ع) نیز از شیوه‌هاى معمول عزادارى است، که امام رضا(ع) فرمود: «فَعَلَى مِثْلِ الْحُسَیْنِ فَلْیَبْکِ‏ الْبَاکُونَ‏‏.»؛[3]پس بر همانند حسین باید گریه‌کنندگان، گریه کنند.
گریه خوف از خدا دارای آثار فردی و اجتماعی فراوان است که به برخی از آن آثار که در روایات بیان شده‌اند اشاره می‌کنیم:
1. نجات از آتش جهنم، 2. پاداشی چون بهشت، 3. بخشیده شدن گناهان، 4. محشور شدن با پیامبران، صدّیقین، شهدا و صالحان، 5. جلب رحمت الهی، 6. نورانی شدن قلب و... .[4]
یکی از آثار اجتماعی اشک خوف، این است که اگر شخصی در یک گروه و امتی باشد و از ترس خداوند متعال اشک بریزد، خداوند به خاطر اشک او بر آن امت، نیز رحم می‌کند و اگر مستحق عذاب باشند از عذابشان صرف نظر می‌کند و آنان را می‌بخشد.[5]
اما گریه بر امام حسین(ع)، نیز هر گاه از روی شعور و معرفت باشد، علاوه بر داشتن آثار فردی که به آن اشاره خواهیم نمود، دارای آثار اجتماعی نیز می‌باشد که به عنوان نمونه به برخی از آثار فردی و اجتماعی آن اشاره می‌کنیم.
الف. آثار و فواید فردی
1. سرور و شادی در روز قیامت و هم‌نشینی با امامان معصوم(ع)؛ امام رضا(ع) می‌فرماید:«مَنْ کَانَ یَوْمُ عَاشُورَاءَ یَوْمَ مُصِیبَتِهِ وَ حُزْنِهِ وَ بُکَائِهِ یَجْعَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَوْمَ فَرَحِهِ وَ سُرُورِهِ وَ قَرَّتْ بِنَا فِی الْجِنَانِ عَیْنُه‏»؛[6]هرکس روز عاشورا روز مصیبت و اندوه و گریه‌اش باشد خداوند -عزَّ و جلَّ-روز قیامت را روز شادی و خوشحالی او قرار می‌دهد و چشمش با دیدن ما در بهشت روشن می‌شود.
۲. بخشیده شدن گناهان؛ چنان‌که امام رضا(ع) می‌فرماید: «فَإِنَّ الْبُکاءَ عَلَیْهِ یَحُطُّ الذُّنُوبَ الْعِظامَ»؛[7] گریه بر امام حسین(ع) گناهان بزرگ را از بین می‌برد.
۳. پاداشی چون بهشت؛ ائمه اطهار(ع) می‌فرمایند: «مَنْ بَکى وَ أَبْکى واحِدَاً فَلَهُ الْجَنَّةُ»؛[8] هر کس گریه کند و یا یک نفر را بگریاند پس بهشت برای او است. و «مَنْ تَباکى‏ فَلَهُ الْجَنَّةُ»؛[9] هر کس خودش را در مصیبت آل رسول به صورت گریه کننده در بیاورد پاداش او بهشت است.
ب. آثار و فوائد اجتماعی
احیاى نهضت عاشورا و حفظ مکتب اهل بیت(ع) و تداوم بقای اسلام و تعظیم بزرگ‌ترین شعائر الهی از جمله آثار اجتماعی اشک بر امام حسین(ع) می‌باشد.
به اعتراف دوست و دشمن، مجالس عزاى امام حسین(ع) فوق العاده نیرومندى براى بیدارى مردم است و راه و رسمى است که آن‌حضرت آن‌را به پیروان خود آموخته تا ضامن تداوم و بقاى اسلام باشد.[10] به همین دلیل، برپایى این مجالس در روایات به عنوان «احیاى امر اهل‏بیت(ع)» تعبیر شده است؛ امام صادق(ع) در مورد این‌گونه مجالس فرمود: «إِنَّ تِلْکَ الْمَجالِسَ أُحِبُّها فَأَحْیُوا أمْرَنا»؛[11] این‌گونه مجالس (شما) را دوست دارم، از این طریق مکتب ما را زنده بدارید.
همچنین تردیدی نیست، امام حسین(ع) که تمام هستى خویش را یک‌جا با خداوند معامله کرد و با تمام اهل‏بیت(ع) و فرزندان در قربان‌گاه عشق قدم نهاد و مخلصانه از همه چیزش در راه خدا گذشت، از عظیم‌ترین شعائر الهى است و برپایى مجالس عزا و گریه براى آن‌حضرت، علاوه بر تجلیل از مقام شامخ آن امام همام، تعظیم یکى از بزرگ‌ترین شعائر الهى محسوب مى‏شود، که خداوند متعال می‌فرماید: «وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَى الْقُلُوبِ»؛[12] هر کس شعائر الهى را بزرگ‏ دارد، این کار نشانه تقواى دل‌ها است.
نتیجه‌گیری
با بررسی روایات در باب اشک خوف و اشک بر امام حسین(ع)، روایتی مشاهده نشده که صراحت در برتری اشک بر امام حسین(ع) نسبت به اشک از خوف خداوند متعال داشته باشد، اما می‌توان گفت: همه اعمال انسان در راستای رسیدن آدمی به مقام عبودیّت و بندگی الهی است چنان‌که بهترین تاج افتخار برای رسول اکرم(ص) عبد بودن و بندگی ایشان است و در تشهد نماز می‌خوانیم: «أشهد انّ محمداً عبده و رسوله».[13] اشک مخلصانه از خوف و خشیت خدا، یکی از مراتب عبودیت و بندگی و مقام کمال انسانی است؛ چنان‌که در روایتی از امام علی(ع) آمده است: «عبودیت و بندگی خداوند متعال، در پنج چیز است که یکی از آن پنج چیز، «گریه از ترس خداوند»[14] می‌باشد.[15] بنابراین، اشک برای امام حسین(ع) نیز یکی از اسباب و راه‌های رسیدن به آن کمال و مرتبه والای بندگی است.
 

[1]. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار،ج 79، ص 91، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ دوم، 1403ق.
[2].همان، ص 104.
[3]. شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج 14، ص 504، مؤسسة آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1409ق.
[4]. ر.ک: نورى، حسین بن محمد تقى، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 11، ص 241 - 247، مؤسسة آل البیت(ع)، قم، چاپ اول، 1408ق.
[5]. کلینى، محمد، الکافی، محقق، مصحح، غفارى على اکبر - آخوندى، محمد، ج 2، ص 482، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407 ق.
[6]. وسائل الشیعة، ج 14، ص 504.
[7]. همان.
[8]. بحار الأنوار، ج ‏44، ص 288.
[9].همان.
[11]. وسائل الشیعة، ج 14، ص 501.
[12]. حج، 32.
[13]. شهادت می دهم به درستی که محمد(ص) بنده و فرستاده خداست.
[14]. «الْبُکَاءُ مِنْ خَشْیَةِ اللَّه».
[15]. شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص 178، مطبعة حیدریة، نجف، چاپ اول، بی‌تا؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج 11، ص 244.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    791826 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    755914 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679087 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658379 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648261 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    599809 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579962 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564670 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564008 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558550 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...