جستجوی پیشرفته
بازدید
16709
آخرین بروزرسانی: 1387/02/16
خلاصه پرسش
انواع قتل را با جزئیاتش بیان کنید.
پرسش
انواع قتل را با جزئیاتش بیان کنید.
پاسخ اجمالی

قتل را می توان از جنبه های مختلفی تقسیم بندی نمود که به برخی از آنها مختصرا اشاره می نماییم:

1- تقسیم قتل از جنبه حق و نا حق بودن.

2 - تقسیم قتل از لحاظ زمان وقوع آن.

3 - تقسیم قتل به لحاظ اجرای مجازات آن از قبیل قتل با اعدام با اسلحه یا چوبه دار و نیز در مواردی با سنگسار و انواع دیگری از کشتن.

4- تقسیم بندی قتل به عمد و شبه عمد و خطای محض که به احتمال زیاد پرسش شما نیز ناظر به همین تقسیم است.

پاسخ تفصیلی

سؤالتان بسیار کلی بوده و دقیقا مشخص نیست که منظور شما از بیان انواع قتل چیست و به کدام جنبه از تقسیم بندی های مختلف آن بر می گردد و باید این پرسش کمی دقیق تر و جزئی تر مطرح گردد تا بتوان پاسخ مناسب را به آن ارائه نمود.

به عنوان نمونه نمی توان پرسشی را مطرح نموده و از تمام تقسیم بندی های انسان ها با جزئیات آن، توضیح خواست زیرا انسان ها از جنبه های مختلفی از قبیل مذهب، نژاد، رنگ، جنسیت، تحصیلات، تابعیت، سن و ده ها عامل دیگر قابل تقسیم بندی هستند.

در مورد انواع قتل نیز می توان از جنبه های مختلفی آن را تقسیم بندی نمود که به برخی از آنها مختصرا اشاره می نماییم:

1- تقسیم از جنبه حق و نا حق بودن قتل؛ زیرا قتل افرادی که به دلیل قصاص، محکوم به اعدام می گردند، یا این که جرمی را مرتکب گردیده اند که مجازات آن قتل است یا کافرانی که در حال جنگ با کشور اسلامی هستند یا افراد به ظاهر مسلمانی که به صورت مسلحانه علیه حکومت اسلامی سر به شورش برداشتند، به حق است ولی کشتن افراد دیگر ، قتل ناحق محسوب می گردد.

2 - قتل از لحاظ زمان وقوع آن نیز قابل تقسیم است، زیرا قتل در ماه های حرام حکمی شدیدتر از قتل در زمان های دیگر دارد.

3 - در نوع اجرای مجازات قتل نیز می توان به اعدام با اسلحه یا چوبه دار و نیز در مواردی با سنگسار و انواع دیگری از کشتن اشاره نمود.

4 - قتل از دیدگاه برخوردی که با قاتل می گردد، تقسیم بندی دیگری است که می توان به آن اشاره نمود.

در برخی موارد که قاتل کسی را به حق کشته باشد، هیچ برخوردی با او نمی شود و در برخی موارد آن که بدون هماهنگی دولت اسلامی است، جهت بر هم زدن نظم عمومی، قتل افراد مهدور الدم نیز مجازات تعزیر را در پی خواهد داشت، قتل عمدی افراد بی گناه ، مجازات قصاص را در پی خواهد داشت که در برخی موارد، خانواده مقتول با پرداخت مبلغی به خانوادة قاتل می توانند خواستار اجرای این حکم گردند و در مواردی نیز لازم به پرداخت این مبلغ نیست. در مواردی که قصاص تبدیل به دیه می گردد و یا این که از اول دیه مقرر گردیده، مقدار دیه بر حسب مورد متفاوت است که در بیشتر موارد، خود قاتل باید آن را بپردازد و هنگامی که قتل با خطای محض اتفاق افتد، عاقله قاتل مکلف به پرداخت آن هستند که این نوع پرداخت همانند بیمه های عمومی است.

5 - تقسیم بندی مهم دیگری که وجود دارد، تقسیم آن بر حسب نوع وقوع آن است که به احتمال زیاد پرسش شما نیز ناظر به همین تقسیم بندی بوده است. بر این اساس قتل می تواند:

الف: عمدی بوده ، که قاتل؛ صرف نظر از وسیله ای که از آن استفاده نموده؛ با قصد و اراده، شخصی را بکشد یا اینکه با وسیله کشنده ای به دیگری حمله نموده و منجر به قتل او شود، خواه اراده کشتن او را داشته یا این که هدفش کشتن او نبوده است.[1]

به طور معمول، قتل عمد با انجام عملی انجام می پذیرد ولی در برخی موارد، خودداری از یک عمل نیز ممکن است به قتل عمد بیانجامد. به عنوان نمونه اگر پرستاری از ارائه دارو و غذا به بیمار بستری در بیمارستان خودداری ورزد و در نتیجه بیمار فوت نماید، آن پرستار به قتل عمد محکوم خواهد شد هر چند که کاری انجام نداده است.

در قتل عمد اگر مقتول شخص مؤمنی باشد، علاوه بر مجازات های در نظر گرفته شده، ممکن است که قاتل در آخرت نیز به صورت دائم در جهنم باقی خواهد ماند.[2]

همان گونه که در مورد یک مقتول، می توان یک شخص را متهم به قتل عمد نمود، امکان این که افراد متعددی نیز در مورد یک قتل مجرم شناخته شده و به مجازات برسند نیز وجود دارد.[3]

در اجرای مجازات قصاص باید مواردی از قبیل تشابه در دین، جنسیت، آزاد و برده بودن و ... را نیز در نظر داشت.

ب: قتل می تواند شبه عمد باشد یعنی شخصی؛ بدون قصد جنایت؛ کاری را مرتکب شود که منجر به قتل طرف مقابل گردد، همانند پزشکی که عمل جراحی او گاهی منجر به قتل بیمار می گردد.[4]

قتل شبه عمد را می توان در عبارتی دیگر این گونه بیان نمود که رفتار شخص ممکن است به یک نتیجه ضد اجتماعی مانند قتل بینجامد در حالی که مرتکب در انجام رفتار آگاهی و اراده داشته است اما نتیجه ای که رخ داده هرگز مورد خواست وی نبوده است.[5]

در قتل شبه عمدی نمی توان مجازات قصاص را جاری نمود، بلکه تنها می توان درخواست دیه کرد.

ج: قتل می تواند خطای محض باشد که در آن، قاتل هیچ توجه و اراده ای نسبت به مقتول نداشته ولی اتفاقا این قتل انجام پذیرفته؛ یعنی مواردی که عمل ارادی مرتکب هم در فعل و هم در نتیجه حاصله از آن فاقد هر گونه عمد و قصد است[6]؛ همانند شخص شکارچی که به سمت حیوانی تیراندازی نموده ولی بدون اطلاع او و کاملا به صورت تصادفی، انسانی در آن حوالی بوده که تیر به او اصابت کرده و کشته شده است[7] .

اگر اشخاص نابالغ یا دیوانه ای عمدا فردی را به قتل برسانند، این عمد آنان از لحاظ قانونی همانند خطای محض است و عاقله آنان باید دیه را به خانوادة مقتول پرداخت نمایند.[8] در اثبات وقوع قتل نیز راه های مختلفی همانند اقرار متهم، گواهی شهود و قسامه وجود دارد .

همان گونه که مشاهده می فرمایید، پنج نوع تقسیم بندی در قتل را بیان نمودیم که ممکن است با جستجوی بیشتر به تقسیم بندی های دیگری از سایر جنبه ها نیز دست یافت و با توجه به این که توضیح نسبتا جامعی در ارتباط با این موارد، خصوصا تقسیم آخر در کتاب های فقهی و نیز تألیفات پیرامون حقوق جزای اختصاصی وجود دارد، مشخص نیست که کدام قسمت آن مبهم بوده که پرسش شما ناظر به آن قسمت است. بنابر این سزاوار است؛ خصوصا با توجه به این که دانشجوی حقوق هستید؛ محدوده سؤالتان را به صورت دقیق تر بیان نموده و نکاتی که در آن ابهام وجود دارد را مرقوم فرمایید تا بتوان پاسخ مناسب تری ارائه نمود.



[1] - خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج 2، ص 508 – 509، انتشارات دار العلم، قم، چاپ دوم؛ و نیز ماده 206 قانون مجازات اسلامی.

[2] - نسا، 93.( و هر کس، فرد باایمانى را از روى عمد به قتل برساند، مجازاتِ او دوزخ است؛ در حالى که جاودانه در آن مى‏ماند؛ و خداوند بر او غضب مى‏کند؛ و او را از رحمتش دور مى‏سازد؛ و عذاب عظیمى براى او آماده ساخته است)؛ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج 29، ص 31، روایت 35074، مؤسسه آل البیت، قم، 1409 ه ق؛ طباطبایی، محمد حسین، ترجمه المیزان، ج ‏5، ص 62.

[3] - ماده 212 قانون مجازات اسلامی.

[4] - تحریر الوسیله ، ج 2 ، ص 554 ، مسئلة 5؛ و نیز ماده 295 قانون مجازات اسلامی.

[5] - گلدوزیان، ایرج، حقوق جزای اختصاصی، مؤسسه انتشارات جهاد دانشگاهی، چاپ ششم، 1378، ص 108.

[6] - همان ، ص 109.

[7] - تحریر الوسیله ، ج 2 ، ص 554 ، مسئلة 7؛ و نیز ماده 296 قانون مجازات اسلامی.

[8] - ماده 221 قانون مجازات اسلامی.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها