اصل اختلاط منعی ندارد. آنچه مورد گفت‌وگو است، منع اختلاط فساد انگیز است. اختلاط مرد و زن در مسجد الحرام در گذشته این‌گونه و با این حجم سنگین نبوده و طبیعتاً شارع مقدس به دلیل فقدان فساد در اختلاط، در این زمینه منعی اعلام نکرده است. اما اکنون نیز اگر این اختلاط، منجر به فساد شود باید روش طواف اصلاح شود.
البته یاد آور می‌شویم که مقایسه حضور مختلط زن و مرد در مکان‌های خاص عبادت مانند مکه با مکان‌های دیگر، قیاس صحیحی نیست؛ زیرا معمول انسان‌هایی که در این مکان‌ها حضور می‌یابند به خود و اعمال خویش مشغول‌اند و کمتر به مسائل شهوانی توجه دارند، از این‌رو برخی اعمال حج مانند حضور در صحرای عرفات، به صحنه قیامت تشبیه شده است؛ زیرا در قیامت با این‌که اکثر مردم(جز مؤمنان) لخت محشور می‌شوند اما کسی به کسی نگاه نمی‌کند. رسول خدا(ص) در این زمینه فرمود: مردم روز قیامت، پا برهنه و عریان و دست خالى برانگیخته مى‏‌شوند، عرق از سر و رویشان مى‌‏ریزد، و به بنا گوششان مى‏‌رسد! سوده همسر پیامبر(ص)، راوى حدیث مى‏‌گوید: عرض کردم: یا رسول اللَّه!- درود خدا بر تو!- چه دردناک است که بعضى از مردم به حال بعضى مى‌‏نگرند! فرمود: نه، هر کدام گرفتارند، هر کسى آن روز، کارى دارد که دیگران را از خاطر مى‌‏برد،...[1]

---