لطفا صبرکنید
بازدید
8949
8949
آخرین بروزرسانی:
1393/09/03
کد سایت
fa27894
کد بایگانی
33422
نمایه
علم پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) در منابع اهل سنت
طبقه بندی موضوعی
تفسیر|درایه الحدیث|دانش، مقام و توانایی های معصومان
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
آیا روایاتی از اهل سنت داریم که پیامبر اسلام(ص) و یا ائمه(ع) «مبیّن قرآن» یا «حامل علم الهی» معرّفی کرده باشند؟
پرسش
آیا روایتی از اهل سنت وجود دارد که گویای این باشد که پیامبر یا ائمه(ع)، به نام یا به وصف «مبیّن قرآن» یا «حامل علم الهی» هستند؟
پاسخ اجمالی
آیاتی از قرآن کریم و روایاتی از شیعه و سنی وجود دارد که پیامبر اسلام(ص) و ائمه اطهار(ع) را مبیّن و روشن کننده قرآن، معارف آن، حاملان و معدن علم الهی معرفی می‌کند. در این مختصر به چند نمونه اشاره می‌شود:
1. «بِالْبَیناتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنْزَلْنا إِلَیکَ الذِّکْرَ لِتُبَینَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یتَفَکَّرُون»؛[1] (از آنها بپرسید که) از دلایل روشن و کتب (پیامبران پیشین آگاهند!) و ما این ذکر [قرآن] را بر تو نازل کردیم، تا آنچه به سوى مردم نازل شده است براى آنها روشن سازى و شاید اندیشه کنند.
همان‌طور که خدای متعال، پیامبران قبل از پیامبر گرامی اسلام(ص) را براى هدایت بشر فرستاد و کتاب‌هاى آسمانى را بر آنان نازل نمود، همان‌طور هم حضرت محمد(ص) را براى هدایت و اتمام حجت بر بشر برانگیخت و قرآن را براى او نازل کرد تا آن وظیفه و برنامه‌هایى که در این قرآن براى ایشان فرو فرستاده، براى مردم بیان کند، شاید ایشان در این‌باره فکر کنند و طریق حق و حقیقت را برگزینند. عبارت «أَنْزَلْنا إِلَیکَ الذِّکْرَ لِتُبَینَ لِلنَّاسِ» بیان‌گر این است که پیامبر اکرم(ص) مبیّن و روشن کننده و مفسّر قرآن است.[2]
2. در منابع شیعه[3] و اهل سنت روایاتی نقل شده است که از آنها می‌توان فهمید ائمه اطهار(ع) معدن علم الهی و وارثان به حق علوم پیامبران و دروازه علم هستند؛ از جمله:
۲-۱. پیامبر خدا(ص) فرمود: «ما اهل بیت را خدا پاک ساخته است و اهل بیت درخت نبوّت، جایگاه رسالت، محل رفت و آمد ملائکه، خانه رحمت و معدن و کانون علم هستند».[4]
۲-۲. «من شهر دانشم و علی دروازه آن است».[5]
۲-۳. «امام علی(ع) عالم‌ترین مردم نسبت به خداست و شدیدترین مردم از حیث محبت و بزرگداشت برای اهل لا اله الا الله محمد رسول الله می‌باشد».[6]
۲-۴. امام علی(ع) فرمود: «پیامبر خدا(ص) کلید هزار باب از علم را پنهانى به من آموخت که از هر بابى هزار باب باز می شود».[7]
1. «بِالْبَیناتِ وَ الزُّبُرِ وَ أَنْزَلْنا إِلَیکَ الذِّکْرَ لِتُبَینَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیهِمْ وَ لَعَلَّهُمْ یتَفَکَّرُون»؛[1] (از آنها بپرسید که) از دلایل روشن و کتب (پیامبران پیشین آگاهند!) و ما این ذکر [قرآن] را بر تو نازل کردیم، تا آنچه به سوى مردم نازل شده است براى آنها روشن سازى و شاید اندیشه کنند.
همان‌طور که خدای متعال، پیامبران قبل از پیامبر گرامی اسلام(ص) را براى هدایت بشر فرستاد و کتاب‌هاى آسمانى را بر آنان نازل نمود، همان‌طور هم حضرت محمد(ص) را براى هدایت و اتمام حجت بر بشر برانگیخت و قرآن را براى او نازل کرد تا آن وظیفه و برنامه‌هایى که در این قرآن براى ایشان فرو فرستاده، براى مردم بیان کند، شاید ایشان در این‌باره فکر کنند و طریق حق و حقیقت را برگزینند. عبارت «أَنْزَلْنا إِلَیکَ الذِّکْرَ لِتُبَینَ لِلنَّاسِ» بیان‌گر این است که پیامبر اکرم(ص) مبیّن و روشن کننده و مفسّر قرآن است.[2]
2. در منابع شیعه[3] و اهل سنت روایاتی نقل شده است که از آنها می‌توان فهمید ائمه اطهار(ع) معدن علم الهی و وارثان به حق علوم پیامبران و دروازه علم هستند؛ از جمله:
۲-۱. پیامبر خدا(ص) فرمود: «ما اهل بیت را خدا پاک ساخته است و اهل بیت درخت نبوّت، جایگاه رسالت، محل رفت و آمد ملائکه، خانه رحمت و معدن و کانون علم هستند».[4]
۲-۲. «من شهر دانشم و علی دروازه آن است».[5]
۲-۳. «امام علی(ع) عالم‌ترین مردم نسبت به خداست و شدیدترین مردم از حیث محبت و بزرگداشت برای اهل لا اله الا الله محمد رسول الله می‌باشد».[6]
۲-۴. امام علی(ع) فرمود: «پیامبر خدا(ص) کلید هزار باب از علم را پنهانى به من آموخت که از هر بابى هزار باب باز می شود».[7]
[1]. نحل، 44.
[2]. ر.ک: فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 20، ص 212، دار احیاء التراث العربی، بیروت، چاپ سوم، 1420ق؛ بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، تحقیق: المهدی، عبدالرزاق، ج 3، ص 80، داراحیاء التراث العربی، بیروت، چاپ اول، 1420ق.
[3]. ر.ک: کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 221، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق؛ فرات کوفی، ابوالقاسم، تفسیر فرات، تحقیق: محمودی، محمد کاظم، ص 82، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، 1410ق؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: موسوی جزائری، سید طیب، ج 2، ص 105، دار الکتاب، قم، چاپ سوم، 1404ق.
[4]. ابن ابی حاتم، عبدالرحمن بن محمد، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: الطیب، اسعد محمد، ج 9، ص 3133، مکتبة نزار مصطفی الباز، عربستان سعودی، چاپ سوم، 1419ق؛ سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج 5، ص 199، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، قم، 1404ق؛ ابن اثیر، أبو الحسن علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج 3، ص 187، دار الفکر، بیروت، 1409ق.
[5]. حسکانی، عبید الله بن احمد، شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، تحقیق: محمودی، محمد باقر، ج 1، ص 104، سازمان چاپ وانتشارات وزارت ارشاد اسلامی، تهران، چاپ اول، 1411ق؛ طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، محقق: سلفی، حمدی بن عبد المجید، ج 11، ص 65، مکتبة ابن تیمیة، قاهرة، چاپ دوم، بی‌تا؛ حقی بروسوی، اسماعیل، تفسیر روح البیان، ج 5، ص 272، دارالفکر، بیروت، بی‌تا؛ ملاحویش آل غازی، عبدالقادر، بیان المعانی، ج 6، ص 525، مطبعة الترقی، دمشق، چاپ اول، 1382ق.
[6]. شعرانی، عبد الوهاب بن أحمد، الطبقات الکبرى (لوافح الأنوار فی طبقات الأخیار)، ج 1، ص 17، مکتبة محمد الملیجی الکتبی و أخیه، مصر، 1315ق.
[7]. قمی نیشابوری، نظام الدین حسن بن محمد، غرائب القرآن و رغائب الفرقان، محقق: عمیرات، شیخ زکریا، ج 2، ص 144، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1416ق؛ حنبلی دمشقی نعمانی، عمر بن علی، اللباب فی علوم الکتاب، ج 5، ص 164، دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1419ق؛ سالوس، علی بن أحمد علی، مع الاثنى عشریة فی الأصول والفروع، ص 703، دار الفضیلة، دار الثقافة، مکتبة دار القرآن، ریاض، قطر، مصر، چاپ هفتم، 1424ق.
نظرات
