جستجوی پیشرفته
بازدید
21066
آخرین بروزرسانی: 1392/10/05
خلاصه پرسش
آیا مقایسه افراد با یکدیگر و نیز مقایسه خود با دیگران امکان پذیر است؟
پرسش
آیا انسان می‌تواند تا آخر عمر هیچ وقت خودش را با هیچ‌کس دیگری (البته بجز معصومین) مقایسه نکند؟ چون من فکر می‌کنم تنها خداوند است که می‌داند چه کسی برتر است و هرکس هر مقایسه‌ای در هر زمانی می‌کند، من آن‌را پیش خودم الکی می‌پندارم.
پاسخ اجمالی
توجه به نکات ذیل، تا حدودی موضوع مطرح شده در پرسش را روشن می‌سازد:
1. برای مقایسه دقیق بین دو شخص، باید دست کم دو چیز را بدانیم:
اول. ظاهر و باطن رفتارها؛ زیرا برخی از رفتارهای افراد -چه خوب و چه بد- در نهان انجام می‌شود و ما حتی با تمام رفتارهای ظاهری آنان به طور کامل آشنا نیستیم، چه رسد به باطنشان که شناخت نیات، به مراتب، دشوارتر است.
دوم. عاقبت افراد؛ یعنی بدانیم که آیا کدامشان عاقبت به خیر خواهند شد و کدامشان عاقبت به شرّ.
با توجه به این‌که معمولاً نمی‌توانیم عاقبت افراد را پیش بینی کنیم؛ لذا مقایسه کردن بین آنها، چندان دقیق و صحیح نخواهد بود.
 با این وجود، مقایسه وضعیت فعلی دو شخصی که تفاوت­های بسیاری با یکدیگر دارند، تا حدودی امکان پذیر بوده و این مقایسه در مورد افرادی که عمرشان به پایان رسیده و عاقبت امرشان مشخص شده، شاید آسان‌تر باشد.
2. در مورد مقایسه خود با دیگران نیز باید گفت؛ با توجه به این‌که ما از عاقبت خود بی‌خبریم و حتی نمی‌دانیم آن بخش از کارهای نیکی که انجام داده‌ایم، مورد پذیرش خدا قرار می‌گیرد یا نه، و از طرف دیگر از عاقبت دیگران و نیز این‌که خدا با آنها و کارهایشان چه معامله‌ای انجام خواهد داد، اطلاعی نداریم، مقایسه کلی و قطعی بین خود و دیگران در بیشتر موارد چندان معتبر نخواهد بود. از معصومان(ع) در این‌باره نقل‌های مهم و متعددی به ما رسیده است. امام صادق(ع) می‌فرماید: «مَنْ ذَهَبَ یَرَى أَنَّ لَهُ عَلَى الْآخَرِ فَضْلًا فَهُوَ مِنَ الْمُسْتَکْبِرِینَ ... فَلَعَلَّهُ أَنْ یَکُونَ قَدْ غُفِرَ لَهُ مَا أَتَى وَ أَنْتَ مَوْقُوفٌ مُحَاسَبٌ»؛[1] هر کس که خود را با دیگران مقایسه کند و خود را از کسی برتر بداند، او جزو مستکبران محسوب می‌شود ... زیرا ممکن است شخص گناه‌کار بخشیده شود ولی تو مورد محاسبه قرار بگیری.
3. اما در بسیاری از موارد، حسن ظاهر نشانگر حُسن باطن است، پس اگر ما خود را با فردی که در ظاهر بیشتر از ما به آموزه‌های دینی و اخلاقی عمل می‌کند و خُبث باطنی نیز از او ندیده‌ایم، سنجیده و او را برتر از خود بدانیم به بیراهه نرفته‌ایم و نیز اگر خود را – دست کم در وضعیت فعلی - برتر از افرادی بدانیم که حتی ظواهر دینی و اخلاقی را رعایت نکرده و به کوچکترین ویژگی­های انسانی پایبند نیستند.
خدا نیز در قرآن کریم علاوه بر معصومان، آنانی که در راه معصومان نیز بوده‌اند را به عنوان الگو و سرمشق معرّفی کرده است: «قَدْ کانَتْ لَکُمْ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ فی‏ إِبْراهیمَ وَ الَّذینَ مَعَه»؛[2] براى شما سرمشق خوبى در زندگى ابراهیم و کسانى که با او بودند وجود داشت.
طبیعتاً آنان برتر از ما هستند که برایمان سرمشق قرار داده شده اند.
 

[1]. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 8، ص 128، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق.
[2]. ممتحنه، 4.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • آیا اگر در دهانم خونی ایجاد شود، روزه‌ام باطل می‌شود؟
    27908 خوردن و آشامیدن 1392/04/23
    چنانچه خون دهان عمداً از گلو پایین نرود، روزه باطل نمی‌شود.[1] ولی اگر خون را عمداً فرو دهد، روزه‌اش باطل است و فرقى نمی‌کند که در فرو بردن آن ضرورتی باشد یا خیر. بلى، در صورتی‌که ضرورت ایجاب کند، کفّاره ندارد.
  • دلیل روایی وحدت ولی فقیه چیست؟
    10333 System 1389/01/22
    در پاسخ باید گفت: وحدت ولی فقیه از ادله و روایات اثبات ولایت فقیه، استفاده نمی شود. این روایات تنها به ارائۀ معیارها بسنده می کند و به وحدت و یا تعدد ولی فقیه، اشاره ای ندارد، بلکه هر دو گزینۀ وحدت و تعدد ولی فقیه، می ...
  • لطفا تفسیر آیات ابتدایی سوره انشراح را بیان کنید؟
    612 تفسیر 1403/03/05
    آیات ابتدایی سوره انشراح شامل بیان برکاتی است که شامل حال پیامبر اسلام(ص) شد، و پایان آن نیز توصیه‌هایی به آن‌حضرت است.«أَ لَمْ نَشْرَحْ لَکَ صَدْرَکَ»؛آیا ما سینه‌ات را گشاده نساختیم؟منظور آیه از «شرح صدر» در این آیه، باز شدن و گستردگى سینه رسول خدا(ص) به نور ...
  • آیا نماز در کربلا مثل نماز در مکه به صورت کامل خوانده می شود؟
    84568 Laws and Jurisprudence 1390/02/19
    در ارتباط با تمام و یا شکسته ­بودن نماز در حرم امام حسین (ع) باید گفت:مسافر مى‏تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر (ص) و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند. ولى اگر بخواهد در جایى که اول جزء این مساجد نبوده و بعد به این مساجد اضافه ...
  • اعلام هفت تن از آیات عظام از طرف جامعه مدرسین به چه معنا است؟
    13937 Laws and Jurisprudence 1388/12/16
    از جمله شرایط مرجع تقلید این است که از نظر علمی از سایر مجتهدان زمان خود، بالاتر باشد و با وجود مجتهد اعلم، نمی­توان از مجتهد غیر اعلم تقلید کرد. و این در صورتی است که فاصله بین مجتهد اعلم و مجتهد غیر اعلم به قدری زیاد باشد که در ...
  • کلمه‌ی قلب در قرآن چند بار و در چه سوره‌هایی آمده، و معانی آن چیست؟
    82043 تفسیر 1391/11/01
    با بررسی تمام مواردی که در قرآن، مفهوم قلب و معانی مشابه آن به کار رفته است، چنین به دست می‌آید که بی‌گمان مفهوم «قلب»، در برخی آیات، در مورد قلب روحانی و معنوی، یعنی «روح و نفس» انسان استعمال شده است. اما در مورد آیات دیگری که گاه ...
  • حشر انسان هایی که خارج از زمین مثلا کره ماه فوت می کنند چگونه است؟
    15859 معاد و قیامت 1390/06/15
    در مورد حشرِ فردی که خارج از زمین بمیرد باید توجه داشت که ارض محشر تفاوتهای عمده ای با تصور ما از زمین دارد بلکه در آغاز قیامت زمین به غیر این زمین تبدیل شده و تغییر و ...
  • آیا دود کردن اسفند برای جلوگیری از چشم زخم، سند دینی دارد؟
    181331 Laws and Jurisprudence 1388/05/03
    برای درک برخی از حقایق و واقعیات، علم و عقل بشری ناتوان است. چشم زخم یکی از این پدیده­ها است که دست کم تا به امروز، عقل و علم بشری نتوانسته آن را اثبات کند هم چنان که دلیلی بر ردٌ و نفی آن ...
  • معنای اطاعت از ولی فقیه چیست؟
    12042 System 1389/06/28
    پاسخ آیت الله هادوی تهرانی به این شرح است:اگر فقیه عادل دارای کفایت، حکمی را با شرایط آن صادر کند، بر همگان حتی سایر فقهای عادل با کفایت و حتی خود شخص این فقیه، عمل به آن حکم لازم است و این امر همان اطاعت از ولی فقیه ...
  • در روایات؛ هنگام سحر و افطار قرائت کدام سوره سفارش شده است؟
    23953 حدیث 1393/04/26
    در روایتی از امام صادق(ع) به خواندن سوره قدر(انا انزلناه فی لیلة القدر) در وقت سحر و افطار سفارش شده است: «مؤمن روزه‌داری نیست که وقت سحر و افطار "انا انزلناه" را بخواند مگر آن‌که در بین آن دو وقت مانند کسی است که در راه خداوند، در ...

پربازدیدترین ها