جستجوی پیشرفته
بازدید
7474
آخرین بروزرسانی: 1395/11/18
خلاصه پرسش
«هر چه ببخشی خدا آن را جبران خواهد کرد»، «خدا به توبیخ فردی می‌پردازد که سرمایه‌اش را نابود کرده و مجدداً برای روزی دعا می‌کند و به او می‌گوید چرا اقتصادی فکر نکردی؟!» آیا این دو آموزه دینی، ناهمخوان نیستند؟!
پرسش
در روایات آمده است کینه را از خود دور کنید و نسبت به هم کینه نورزید، بخشش را فراموش نکنید، هر کس چیزی را که دوست دارد ببخشد خداوند بهترش را نصیب او خواهد کرد. از طرفی روایاتی وجود دارد که بعضی نعمت‌ها است که خداوند جایگزینش را نمی‌دهد و از این‌که آن نعمت از دست رفت او را مؤاخذه می‌کند که مگر به تو نعمت ندادم؛ چرا بخشیدی یا تلف کردی و... چگونه می‌توان بین این دو روایات تعادل برقرار کرد تا بتوانم از هر دو روایت سود برد؟
پاسخ اجمالی
الف: هرچه ببخشید، خدا جایگزین خواهد کرد.[1]
ب: چهار گروه هستند که دعایشان مستجاب نخواهد شد. یکی از آنها فردی است که سرمایه‌ای داشته و آن را فاسد و نابود ساخته و سپس دست به دعا برمی‌دارد و روزی می‌خواهد! [2]
شاید این دو متن، در نگاه اول همخوان نباشند، اما با درنظر داشتن تمام جوانب، باید گفت که منافاتی میان آنها وجود ندارد چون تردیدی نیست که بخشش یکی از سجایای اخلاقی ارزشمندی است که در آموزه‌‌های دینی سفارش بسیاری بر آن شده است، امّا توجه به این نکته لازم است که در بذل و بخشش نیز مانند سایر امور باید از افراط و تفریط پرهیز نمود و جانب اعتدال را رعایت نمود.
همان‌طور که شجاعت صفت پسندیده‌‌ای است و در صورت افراط به «تهور» که از صفتی ناپسند است، تبدیل می‌شود، بخشش نیز در صورت افراط، ناپسند خواهد بود؛ مثلاً اگر کسی تمام دارایی‌هایش را نابود کرده و یا به این و آن بخشیده، اما بعد از این بریز و بپاش، ظرفیت تحمل فقر را نداشته باشد و نزد خدا لب به شکوه بگشاید، خدا نیز می‌تواند چنین پاسخی به او بدهد!
خداوند در قرآن می‌فرماید: «نه دست خویش را بخیلانه به گردن ببند و نه در زندگی بریز و بپاش کن تا بعدها مورد سرزنش قرار گرفته و حسرت بخوری».[3]
در ضمن، آنچه در روایت بالا آمده که خدا فردی را به دلیل از دست دادن سرمایه‌اش توبیخ می‌کند، ناظر به بخشش‌‌های مثبت نیست، بلکه به معنای ریخت و پاش و ولخرجی و بخشش‌های بی‌مورد و بی‌حساب و کتاب و نابودی ثروت است.
 

[1]. «وَ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ شَیْ‏ءٍ فَهُوَ یُخْلِفُهُ وَ هُوَ خَیْرُ الرَّازِقین‏»، سبأ، 9.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، ج 4، ص 56، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1407 ق.
[3]. «وَ لا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلُولَةً إِلى‏ عُنُقِکَ وَ لا تَبْسُطْها کُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُوماً مَحْسُوراً»، اسراء، 29.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها