جستجوی پیشرفته
بازدید
18381
آخرین بروزرسانی: 1393/01/25
خلاصه پرسش
آیا نام‌گذاری فرزندان سقط شده و نیز فرزندانی که هنوز در شکم مادرند مستحب است؟
پرسش
سلام؛ شنیده‌ام یکی از حقوق فرزند بر والدین این است که در دوران حاملگی اسمش را انتخاب کنند و اگر جنینی در دوران حاملگی سقط شود و نامی نداشته باشد پدر و مادرش مؤاخذه خواهند شد، اگر درست است پس چرا امام حسن(ع) و امام حسین(ع) بعد از به دنیا آمدنشان اسمشان تعیین شد؟ مثلا بعد از تولد امام حسن(ع) حضرت فاطمه(س) اسم کودک را به امام علی(ع) واگذار کردند و ایشان به پیامبر(ص) و پیامبر هم به خدای یکتا واگذارد؟
پاسخ اجمالی
ابتدا باید گفت با جمع­بندی روایاتی که در این زمینه وجود دارد به دو نتیجه می­رسیم:
الف. توصیه­ای به نام‌گذاری قطعی فرزندان قبل از تولد و هنگامی که در شکم مادرانشان هستند نشده، و موارد خاصی چون نام‌گذاری حضرت محسن(ع) از سوی پیامبر(ص) ممکن است به دلیل شرایط خاص بوده است.
ب. نام‌گذاری فرزندانی که قبل از رسیدن به زمان طبیعی تولد، سقط شده باشند مستحب است.
اکنون با بررسی روایات، دلایل خود در مورد چگونگی رسیدن به این نتیجه­­ها را بیان می­داریم:
روایت اول: پیامبر اکرم(ص) فرمود: فرزندان سقط شده خود را نیز نام‌گذاری کنید؛ زیرا هنگامی که مردم را با نام‌هایشان در روز قیامت فراخوانند، فرزندان سقط شده نزد پدرانشان رفته و از آنان می­پرسند که چرا ما را نام‌گذاری نکردید؟!
بعد از شنیدن این سخنان، اصحاب عرضه داشتند: فرزندان پسر را با نام­های پسرانه نام‌گذاری می­کنیم و دختران سقط شده را نیز با نام‌های دخترانه. حال در مورد فرزندانی که جنسیت آنان برای ما مشخص نیست، چه نامی بگذاریم؟! حضرت فرمودند: با نام‌هایی که هم می­تواند نام پسر باشد و هم نام دختر، آنان را نام‌گذاری کنید. نام‌هایی؛ چون زائده، طلحه، عنبسه و حمزه.[1]
همان‌گونه که مشاهده می­فرمایید، در این روایت تنها به فرزندان سقط شده اشاره شده و سخنی از نام‌گذاری فرزندانی که هنوز در شکم مادرشان هستند به میان نیامده است.
روایت دوم: امیرالمؤمنین(ع) فرمود: فرزندانتان را قبل از آن‌که به دنیا آیند نام‌گذاری کنید، اگر نمی­دانید که آنها پسرند یا دختر، نام‌های مشترک را برای آنها برگزینید؛ زیرا فرزندان سقط شده­ای که برایشان نامی انتخاب نکردید هنگامی که در روز قیامت با شما روبرو شوند، از شما خواهند پرسید که چرا برای ما نامی انتخاب نکردید؟! و پیامبر اعظم(ص) محسن را قبل از تولدش نام‌گذاری کرد.[2]
 بر خلاف روایت قبلی، این روایت به نوعی دو پهلو بوده و بخش‌هایی از آن، همان مفهوم روایت قبلی را رسانده و بخش‌های دیگری از آن، نشانگر توصیه به نام‌گذاری فرزندانی است که هنوز به دنیا نیامده و در شکم مادرانشان هستند.
عبارت «فرزندان سقط شده شما که برایشان نامی انتخاب نکردید» دقیقاً ناظر به همان روایت قبلی است و عبارت « اگر نمی­دانید که آنها پسرند یا دختر» نیز با توجه به آن‌که در آن زمان تقریباً جز با اعجاز، تشخیص جنسیت فرزندان در شکم مادر امکان­پذیر نبود و به دنبال آن، اعلام دو توصیه متفاوت معنایی نداشت، می­تواند نشانه­ای از آن باشد که این روایت نیز در مورد فرزندان سقط شده­ای است که تشخیص جنسیت آنها امکان پذیر نیست.
اما از طرف دیگر، دو عبارت «قبل از آنکه به دنیا آیند» و «پیامبر اعظم(ص) محسن را قبل از تولدش نام‌گذاری کرد» نشانگر آن است که این استحباب شامل نام‌گذاری فرزندانی که در شکم مادر هم هستند خواهد شد. البته معنای عبارت اول را شاید بتوان به این معنا تفسیر کرد که فرزندانی که  قبل از وقت مقرر به دنیا آیند، برایشان نام بگذارید که در این صورت، شامل همان فرزندان سقط شده­ خواهد بود و آن بخش از روایت که به نام‌گذاری محسن توسط پیامبر(ص) در شکم مادر اشاره دارد، شاید به صورت موردی و ویژه بوده و با کمک اعجاز حضرتشان و آگاهی به آنکه این نوه ایشان قبل از زایمان طبیعی سقط خواهند شد، انجام شده باشد، زیرا گزارشی مبنی بر نام‌گذاری حسنین(ع) قبل از تولد توسط پیامبر(ص) وجود ندارد، بلکه گزارش شده که نام‌گذاری این دو  امام بزرگوار بعد از میلادشان انجام پذیرفته است.[3]
همانگونه که ملاحظه فرمودید، از روایت دوم نیز به صورت شفاف و صریح نمی­توان به این نتیجه دست یافت که نام‌گذاری تمام فرزندان در شکم مادرانشان مستحب باشد. بر این اساس، جمع بندی روایات می­تواند آن باشد که نام‌گذاری فرزندان سقط شده قطعاً دارای استحباب بوده، اما استحباب قطعی نام‌گذاری فرزندان در شکم مادر با توجه به این روایات چندان واضح نیست اگرچه منعی برای این نام‌گذاری نیز وجود ندارد، بلکه امروزه که تعیین جنسیت در شکم مادر نیز امکان پذیر است، شاید نام‌گذاری فرزندان قبل از تولد نیز مطلوب باشد.
 

[1]. حمیری، عبدالله بن جعفر، قرب الأسناد، ص 160، قم، مؤسسة آل البیت، 1413ق.
[2]. شیخ کلینی، کافی، ج 6، ص 18، تهران، دار الکتب الإسلامیة، 1407ق.
[3]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 1، ص 137، قم، کتابفروشی داوری، 1385ش.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها