این واقعیت وجود دارد که برخی افراد که فطرت پاکشان را غبار نیالوده، حتی با دیدن یک نشان کوچک، ایمانی مستحکم در درونشان پدیدار می‌شود، اما در مورد تمام افراد بشریت، این‌گونه نیست؛ چنان‌که خدای تعالی در قرآن کریم می‌فرماید:
«سوگند که اگر براى [این گروه از] اهل کتاب، هر گونه آیه [و نشانه و دلیلى] بیاورى، از قبله تو پیروى نخواهند کرد».[1]
«پاره‌اى از آنها به [سخنان] تو، گوش فرامی‌دهند ولى بر دل‌هاى آنان پرده‌ها افکنده‌ایم تا آن‌را نفهمند و در گوش آنها، سنگینى قرار داده‌ایم. و [آنها بقدرى لجوجند که] اگر تمام نشانه‌هاى حق را ببینند، ایمان نمی‌آورند تا آنجا که وقتى به سراغ تو می‌آیند که با تو پرخاشگرى کنند، کافران می‌گویند: اینها فقط افسانه‌هاى پیشینیان است!».[2]
آنچه موجب خطاها و گمراهی‌های قوم بنی اسرائیل و هر گروه ناسپاس دیگری است، می‌توان آنها را عوامل لغزش عقل و اندیشه و تشخیص درست از نادرست دانست؛ مانند تکیه بر ظنّ و گمان به‌جاى علم و یقین، میل‌ها و هواهاى نفسانى، شتاب‌زدگی، دنیاپرستی و... .[3]
برای آگاهی بیشتر نمایه‌های زیر را مطالعه کنید:
«هدایت ناپذیری کافران لجوج»، سؤال 5039
«انسان و هدایت‌های الهی»، سؤال 230
«قابلیت و هدایت»، سؤال 9580