جستجوی پیشرفته
بازدید
42695
آخرین بروزرسانی: 1399/04/31
خلاصه پرسش
فلسفه قربانی کردن چیست؟ و آیا قربانی از اتفاقات ناگوار و بد جلوگیری می‌کند؟
پرسش
با سلام؛ لطفاً فلسفه قربانی و ریختن خون را بیان بفرمایید؛ چرا این سنت در تمام ادیان و آیین‌ها وجود داشته؟ زمان ریختن خون چه اتفاقی می‌افتد و یا از چه اتفاقاتی جلوگیری می‌کند؟ آیا حقیقتاً قربانی از اتفاقات ناگوار جلوگیری می‌کند؟!
پاسخ اجمالی

موضوع قربانی که در آیاتی از قرآن کریم مطرح شده است،[1] از زمان حضرت آدم(ع) شروع شد،[2] و در زمان پیامبران دیگر نیز صورت می‌گرفت.[3] حتی در برخی کتب حدیثی، درباره برخورد فرعون و انکار براهین حضرت موسی(ص) نقل شده است: خداوند فرشتگان عذاب را نازل نمود و به موسی(ع) وحی کرد بنی اسرائیل را جمع کرده و هر چهار خانواده را در یک خانه جای دهد، سپس گوسفندانی را قربانی کنند و خون آنها را به درب خانه‌ها بزنند؛ چراکه فرشتگان عذاب به خانه‌ای که درب آنها خونی [برای قربانی ریخته شده] باشد وارد نمی‌شوند.[4]

اسلام نیز این مسئله را مورد تأیید قرار داده و سفارش می‌کند ‌که در مناسبت‌هایی انجام ‌گیرد؛ مانند حج واجب،[5] کفاره حج، نذر،[6] و قربانی مستحبی.[7]

در زمینه فلسفه قربانی مستحبی باید گفت:

1. آن قربانی ارزشمند است که هدفمند باشد، وگرنه تنها ریختن خون حیوانات، بدون استفاده از گوشت آنها نه تنها ارزشی نداشته، بلکه ضد ارزش به شمار می‌آید. در روایتی می‌خوانیم که پیامبر اسلام(ص) فرمود: هرکس گنجشکی را بدون دلیل بکشد، آن گنجشک در روز قیامت در محضر پروردگار شکایت خواهد کرد که فلانی بدون آن‌که هیچ سودی عایدش شود، بیهوده مرا کشت و زنده‌ام نگذاشت تا از حشرات زمین بخورم. [8]

  1. بیش از آن‌که ریختن خون در پیش‌گیری از حوادث منفی تأثیرگذار باشد، گذشتن از مال مطرح است. و به عبارتی صرف نظر کردن از بخشی از مال خود و مصرف آن در راه‌های مفید برای تقرب به خدا و جلوگیری از خسارات مادی و معنوی ارزشمند است.
  2. هر نوع صدقه – گرچه با ریختن خون هم نباشد – آثار نسبتاً مشابهی دارد. و در روایات وارد شده است که صدقه هفتاد بلا را دفع می‌کند.[9] از آن‌جا که قشر پایین و متوسط جامعه معمولاً از نظر دریافت مواد پروتئینی مانند گوشت در مضیقه بیشتری هستند، ریختن خون و هدیه گوشت قربانی به آنان می‌تواند از صدقه‌های برتر به شمار آمده و طبیعتاً عامل بازدارندگی بیشتری را می‌توان برای آن در نظر گرفت. لذا امام باقر(ع) فرمودند: «خداوند قربانی کردن و غذا دادن را دوست دارد».[10]
  3. هر نوع صدقه، کفاره گناهانی است که باعث نزول بلا و مشکلات می‌شود.[11] امام صادق(ع) در مورد علت قربانی کردن فرمود: «همانا قربانی، گناهان صاحبش را می‌ریزد و باعث آمرزش آنها می‌شود...».[12]

 

 


[1]. بقره 173، 183، 196؛ آل‏عمران 183؛ مائده 27، 95، 98 و...

[2]. ر. ک: «علت ستیز بین هابیل و قابیل»، 20596.

[3]. ر. ک: «حکمت جایگزینی گوسفند به جای حضرت اسماعیل»، 10414؛ «نذر قربانی کردن عبد الله توسط عبدالمطلب»، 21282.

[4]. «فَلا یَدخل بَیتاً عَلى بابِه دَم»؛ ر. ک: بحار الأنوار، ج‏13 ، ص 151.

[5]. ر. ک: «فلسفه قربانی کردن در حج»، 6487؛ «احکام و شرایط قربانی»، 31535.

[6]. ر. ک: «نذر و تغییر تقدیرات»، 10592.

[7]. ر. ک: «عقیقه، شرایط و مستحبات»، 23297؛ «قربانی برای خرید ماشین»، 51249.

[8]. مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 61، ص 4، دار إحیاء التراث العربی، بیروت، 1403 ق.

[9]. ر. ک: «صدقه و دفع نزول بلا» 25192.

[10]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 51، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.

[11]. ر. ک: «گناه عامل بیمارى و مشکلات»، 25003؛« بلایای طبیعی (سیل، زلزله، طوفان و...) و عذاب الهی»، 288؛ «گناهان باعث دریده شدن پرده های عصمت، نزول بلا، عدم استجابت دعا و...»، 17443

[12]. شیخ صدوق، علل الشرائع، ج 2، ص 437، قم، کتاب فروشی داوری، چاپ اول، 1385ش.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها