قاعده کلی در این‌ زمینه آن است که سجده بر زمین و هر آنچه از زمین می‌روید صحیح است؛ با این شرط که آنچه از زمین روییده، مورد استفاده خوراکی یا پوشاکی انسان نباشد؛ پس سجده بر گیاهانی؛ مانند گندم، جو و پنبه صحیح نیست.
برخی از مصادیق این مسئله، عبارت‌اند از:
1. سنگ‌هایى؛ مانند سنگ مرمر، سنگ‌هاى سیاه، سنگ آهک و سنگ گچ.
2. گچ و آهک پخته و آجر و کوزه گِلى و مانند آن.
3. کاغذی که آن‌را از چیزى که سجده بر آن صحیح است(مثلاً از کاه یا پنبه)، ساخته باشند.
4. خاک، مخصوصاً تربت حضرت سیّد الشّهداء(ع).^[1]
چند نکته:
الف. سجده بر مواد معدنى؛ مانند طلا، نقره، عقیق و فیروزه، صحیح نیست.
ب. سجده بر برگ درخت انگور، اگر تازه باشد صحیح نیست، ولى پس از خشک شدن می‌توان بر آن سجده کرد.
ج. سجده بر گیاهان دارویی؛ مانند گُل بنفشه و گُل ‌گاوزبان، صحیح نیست، ولى سجده بر گُل‌هایى که خوراکى نیستند، جایز است.^[2]
د. اگر وقت نماز تنگ بود و چیزى که سجده بر آن صحیح باشد وجود ندارد، می‌توان بر لباس سجده کرد.
جهت آگاهی بیشتر در این زمینه می‌توانید به نمایه‌ 56454 (گم شدن مُهر در بین نماز) در همین سایت مراجعه نمایید.

---