جستجوی پیشرفته
بازدید
3848
آخرین بروزرسانی: 1401/08/29
خلاصه پرسش
با توجه به آیه‌ی 193 سوره‌ی آل‌عمران، آیا تنها شنیدن یک ندا و دعوت برای ایمان‌آوردن، کافی و منطقی است؟
پرسش
در قرآن می‌خوانیم که مؤمنان می‌گویند: «ربنا إننا سمعنا منادیا ینادی للإیمان أن آمنوا بربکم فآمنا». آیا این استدلال که از مؤمنان در قرآن ذکر شده (شنیدن صدای منادی ندادهنده به ایمان و ایمان‌آوردن به او)، استدلالی منطقی و قابل قبول است؟
پاسخ اجمالی

«رَبَّنا إِنَّنا سَمِعْنا مُنادِیاً ینادی لِلْإیمانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّکمْ فَآمَنَّا رَبَّنا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا وَ کفِّرْ عَنَّا سَیئاتِنا وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأَبْرارِ»؛[1]

پروردگارا، ما صدای منادی (تو) را شنیدیم که ما را به ایمان دعوت می‏‌کرد که: «به پروردگار خود، ایمان بیاورید»، و ما ایمان آوردیم؛ پروردگارا، گناهان ما را ببخش، و بدی‌های ما را بپوشان، و ما را با نیکان (و در مسیر آنها) از دنیا ببر‏.

اولو الالباب و یا همان خردمندان، پس از آشنایی با اهداف تربیتی انسان به این حقیقت می‌رسند که تنها وسیله پیروزی و نجات انسان، اعمال و کردار او است. همچنین آنها پس از دریافت هدف آفرینش، این نکته را نیز درمی‌یابند که این‌راه پرفراز و نشیب را بدون رهبران الهی، هرگز نمی‌‏توانند به تنهایی طی کنند.

بنابراین و با توجه به این‌که سخن پیامبران(ع)، مطابق با فطرت و عقل انسان است و انسان عاقل باید هر سخنی که با عقل و فطرتش همخوان بوده را بپذیرد و لو اعجازی به همراه نداشته باشد، انسان‌های خردمندی بودند که ندای بیرونی انبیای الهی را منطبق با ندای درونی فطرت و عقل خود ارزیابی کرده و به همین دلیل به آنان ایمان آوردند؛ از این‌رو استدلالی که در این آیه به نقل از آنان ذکر شده، استدلالی غیر منطقی نیست؛ زیرا خردمندان همواره گوش به راه شنیدن صدای منادیان راستین ایمان و حقیقت بوده و هستند و تا نخستین ندای آنها را بشنوند به سرعت به سوی آنها می‏‌شتابند و  پس از کنج‌کاوی و بررسی لازم دعوت آنها را پاسخ می‏‌گویند، و با تمام وجود خود، ایمان می‌‏آورند.[2]

نکات

در این آیه چند نکته وجود دارد:

  1. اگرچه همه مردم باایمان می‌توانند مصداق آیه باشند؛ اما روایتی نیز وجود دارد که امام علی(ع) را به عنوان برترین مصداق این آیه معرفی می‌کند.

امام صادق‌(ع) فرمود: « از آسمان به امام علی(ع) ندا داده شد که به رسول خدا(ص) ایمان بیاور و ایشان ایمان آورد».[3]

  1. با توجه به این‌که دو واژه «مناد» و «ینادی» از یک ریشه هستند، جمع این دو واژه در یک عبارت، نشان از منزلت شخص ندادهنده است؛[4] اما در مورد این‌که منظور از منادی در این آیه کیست، برخی آن‌را خود قرآن دانسته‌اند. به عبارت دیگر، این آیه مانند آیه‌ای است که بر اساس آن، جنیان خود قرآن را به عنوان هدایت‌کننده اعلام می‌کنند: «فَقالُوا إِنَّا سَمِعْنا قُرْآناً عَجَباً. یَهْدِی إِلَى الرُّشْدِ»؛[5] گروهی از جنیان گفتند: همانا ما قرآنی شگفت‌‏آور شنیدیم! قرآنی که به سمت رشد هدایت می‌کند![6]
  2. بسیاری از مفسران نیز وجود مبارک رسول خدا(ص) را ندادهنده‌ای می‌دانند که در این آیه اعلام شده است.[7]

[1]. آل‌عمران، 193.

[2]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏3، ص 217، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دهم، 1371ش.

[3]. عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، محقق، مصحح، رسولی محلاتی، هاشم، ج 1، ص 211، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق.

[4]. ‏زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج 1، ص 455، بیروت، دار الکتاب العربی، چاپ سوم، 1407ق.

[5]. جن، 1.

[6]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، تهرانی، شیخ آقابزرگ، محقق، قصیرعاملی، احمد، ج 3، ص 84، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا.

[7]. ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمرو، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق، شمس الدین، محمد حسین، ج 2، ص 164، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمدعلی بیضون، چاپ اول، 1419ق؛ التبیان فی تفسیر القرآن، ج ‏3، ص 84.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    797054 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    759109 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    683247 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    660368 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649618 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    602141 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580447 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    568810 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565359 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564663 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...