قرآن کریم در مورد گروهی از انسان‌ها  که در برابر خدا و رسولش سر تسلیم فرود نیاورده، و از احکام و دستورات الهی اطاعت نکرده‌اند، اعلام می‌کند که آنان تا آخر در دوزخ خواهند ماند.[1] البته اگر بدون توبه و پشیمانی از دنیا بروند.

البته برخی گناهان ممکن است بخشیده شوند، اما همان‌گونه که در پرسش بدان اشاره شد، شرک از گناهان نابخشودنی است.[2]

آیاتی نیز وجود دارد که به مردم توصیه می‌کند تا در زمین به سیر و سفر پرداخته تا از زندگی و عذاب دنیایی گذشتگانی عبرت بگیرند که بیشترشان مشرک بودند:[3]

«قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانْظُرُوا کَیْفَ کانَ عاقِبَةُ الَّذِینَ مِنْ قَبْلُ کانَ أَکْثَرُهُمْ مُشْرِکِینَ‏»‏‏؛[4]

بگو: در زمین بگردید پس با تأمل بنگرید که سرانجام کسانى که پیش‏‌تر بودند [و مرتکب کار زشت شدند] چگونه بود؟ بیشتر آنان مشرک بودند.

اما آیا می‌توان آیات فوق را به‌عنوان صغرا و کبرایی در نظر گرفت که نتیجه‌اش آن باشد که اهل دوزخ بیشتر از بهشتیان‌اند؟!

در پاسخ باید گفت؛ صرف نظر از آن‌که بیشتر مردم اهل دوزخ باشند و یا بهشت، اما آیات بالا چنین نتیجه‌ای را نمی‌دهند؛ زیرا:

1. آنچه در قرآن کریم از عذاب دنیایی مشرکانی که اکثریت را تشکیل می‌دادند یاد شده است، تنها مرتبط با مناطق خاصی است که کفر و گناه را به بالاترین درجه آن رسانده بودند و دست کم این آیات، نشانگر آن نیست که اکثریت ساکنان تمام کره زمین مشرک باشند.
2. از طرف دیگر گرچه باید تلاش کرد تا وجود انسان از هر شرکی پاک باشد، اما آنچه به صورت مطلق نابخشودنی است، «شرک اکبر» و شریک قرار دادن برای خداست، اما بسیاری از مؤمنان نیز دچار «شرک اصغر» بوده و در اعمال و رفتارشان رگه‌هایی از شرک عملی مشاهده می‌شود:

«وَ ما یُؤْمِنُ أَکْثَرُهُمْ بِاللَّهِ إِلاَّ وَ هُمْ مُشْرِکُون‏»؛[5]

و بیشترشان به خدا ایمان نمی‌آورند، مگر آن‌که [براى او] شریک قرار می‌دهند.

و می‌دانیم که این‌گونه نیست که این رده از شرک نیز به هیچ وجه مورد بخشش قرار نگیرد.

بر این اساس، صغرا و کبرای موجود در پرسش، ما را به این نتیجه قطعی نخواهد رساند که دوزخیان بیشتر از بهشتیان‌اند.

[1]. «خالدین در جهنم»، 46094؛ «جهنم و غیر مسلمانان»،‌47؛ «سخن گفتن جهنمیان در جهنم»، 85174.

[2]. «منظور از شرک در آیه 106 سوره یوسف»، 36163؛ «تعریف شرک و اقسام آن»، 612؛ «تاریخ شرک و بت‌پرستی در روی زمین»، 34259؛ «انکار خدا و تمسخر پیامبران علت عذاب قوم عاد»، 49069؛ «گناه نابخشودنی»، 40755.

[3]. «جهان‌گردی و مسافرت در اسلام»،‌90862.

[4]. روم 42.

[5]. یوسف 106.