جستجوی پیشرفته
بازدید
14083
آخرین بروزرسانی: 1393/07/29
خلاصه پرسش
آیا شیعیان معتقدند که خداوند توسط جبرئیل به امام علی وحی نازل کرد، ولی اشتباهاً به پیامبر اکرم رسیده؟
پرسش
آیا شیعیان معتقدند که خداوند توسط جبرئیل به امام علی وحی نازل کرد، ولی اشتباهاً به پیامبر اکرم رسیده؟ ر. ک کتاب " المنیة و العمل فی شرح الملل و النحل"، ص 30.
پاسخ اجمالی

در پاسخ به این پرسش، توجه به نکاتی ضروری به نظر می رسد.

 

الف. مهم ترین چیزی که برای یک محقق فرق و مذاهب لازم است این است که نخست از منابع دست اوّل استفاده نماید.

 

ب. اطلاعاتی که از یک فرقه یا مذهبی لازم دارد، از منابع خودشان دریافت نماید.

 

ج. تا حد امکان از تحقیقات میدانی بهره ببرد.

 

با توجه به این مقدمه کوتاه به پاسخ پرسش شما می پردازیم.

 

منبعی که برای این ادعا ذکر شده عبارت است از: "المنیة و الأمل فی شرح الملل و النحل" که اصل کتاب از عبدالکریم شهرستانی است که شخصی به نام مهدی لدین الله احمد بن یحیی بن مرتضی آن را شرح کرده است.

 

عبدالکریم شهرستانی صاحب کتاب الملل و النحل از متکلمان اشعری است که در سال ۴۷۹ متولد و در سال ۵۴۸ هـ ق وفات یافت و شارح کتاب ایشان نیز که تولد و وفاتش طبعاً بعد از شهرستانی است، از ائمه شیعیان زیدی است؛ از این رو (با فرض چنین مطلبی در آن کتاب) این مطلب برای یافتن باور شیعه امامیه سند معتبری به حساب نمی آید، بلکه برای دست یابی به عقیده شیعه امامیه لازم است آن را در کتاب های همین مذهب جست و جو نمایید، نه در کتاب های اشاعره، زیدیه و یا ... .

 

علاوه بر این، در صورت دست رسی به شیعیان امامیه، شایسته است یک تحقیق میدانی (و لو اندک) انجام دهید تا این حقیقت برای شما معلوم شود؛ زیرا در آن صورت هرگز به کسی بر نمی خورید تا چنین عقیده انحرافی نسبت به علی (ع) داشته باشد.

 

بنابر نوشته برخی از مورخان، فرقه هایی افراطی و غالی به نام غرابیه، ذبابیه، ذمیه و مخطئه وجود داشتند که نبوت را حق حضرت علی (ع) می دانستند و معتقد بودند که جبرئیل به علت شباهت فراوان پیامبر(ص) و علی(ع) ، در هنگام آوردن وحی اشتباه نمود و وحی را به پیامبر عرضه کرد و ایشان نیز برای جلب رضایت علی (ع) دختر خود را به تزویج او در آورد که صد البته، شیعیان واقعی به چنین موضوعی اعتقاد نداشته و پیروان این مذاهب منحرف را از خود طرد می نمایند.

 

پاسخ تفصیلی

محققی که پیرامون فرق و مذاهب (و برخی دیگر از علوم) تحقیق می کند به نکاتی باید توجه داشته باشد.

 

الف. نخستین و مهم ترین چیزی که یک محقق فرق و مذاهب لازم دارد، این است که در وهله اول از منابع دست اول استفاده نماید.

 

ب. اطلاعاتی که از یک فرقه یا مذهبی لازم دارد، از منابع خودشان دریافت نماید؛ مثلاً زمانی که از فرقه کلامی اشاعره تحقیق می نماید آموزه های مربوط به خودشان را از منابع دست اول خودشان بگیرید، نه از فرقه های دیگر؛ مثل معتزله و ماتریدیه و ... .

 

ج. تا حد امکان از تحقیقات میدانی بهره برد، شاید بسیاری از مطالب مربوط به فرقه ای در کتابی حتی کتاب های خودشان ذکر شود، اما پیروان آن فرقه به آن باور نداشته باشند؛ از این رو لازم است برای نسبت دادن عقیده یا عملی به فرقه ای از عده ای از پیروان آن فرقه پرسشی داشته و بررسی نماییم.

 

در آثار برخی از نویسندگان‌‌، مطالبى راجع‌ به‌ شیعیان‌ دیده‌ مى شود که‌ نادرست‌ بوده‌ و با تعصب‌ آمیخته‌ شده‌ است‌؛ مثلاً ویلیام‌ تیری، اسقف‌ اعظم‌ شهر تیر (متوفاى سال‌ 1186) که ‌یکى از نویسندگان‌ بزرگ‌ دوره‌ جنگ‌ هاى صلیبى در قرن‌ دوازدهم‌ محسوب‌ مى ‌شود، با این که‌ در مورد اسلام‌ سنى و فاطمی‌، اظهار نظرهاى دقیقى دارد، ولى هیچ‌ شناختى عمیق‌ نسبت‌ به‌ امامیه‌ نداشت‌. با این‌ حال‌، وى امامیان‌ را کسانى توصیف‌ مى کند که‌ معتقد به‌ نبوت‌ على بوده‌! و جبرئیل‌ را در ارسال‌ پیام ‌الاهى به‌ وى خائن‌ مى ‌انگارند، چه‌ این که‌ او به‌ جاى علی، پیام‌ آسمانى را دراختیار محمد نهاد. [1]

 

مرجع و منبعی که برای این ادعا بیان شد عبارت است از: "المنیة و الأمل فی شرح الملل و النحل" که اصل کتاب از ابوالفتح محمد بن عبدالکریم شهرستانی است که شخصی به نام مهدی لدین الله احمد بن یحیی بن مرتضی بن الفضل بن منصور الحسینی الیمانی آن را شرح کرده است.

 

با اندکی تأمل و دقت در می یابیم که با توجه به عدم رعایت اصول ذکر شده در مقدمه این افترایی است که به شیعه نسبت می دهند.

 

عبدالکریم شهرستانی صاحب کتاب الملل و النحل از متکلمین اشعری مسلکی است که در سال ۴۷۹ متولد در در سال ۵۴۸ هـ ق وفات یافت و شارح کتاب ایشان نیز که تولد و وفاتش طبعاً بعد از شهرستانی است از ائمه شیعیان زیدی است از این رو این کتاب برای یافتن باور شیعه امامیه سند معتبری به حساب نمی آید بلکه برای دست یابی به عقیده شیعه امامیه لازم است آن را در کتاب های همین مذهب جستجو نمایید نه در کتاب های اشاعره یا زیدیه یا ... .

 

مضافاً بر این در صورت دست رسی به شیعیان امامیه شایسته است یک تحقیق میدانی (و لو اندک) انجام بگیرد تا این حقیقت معلوم شود؛ زیرا در آن صورت هرگز به کسی بر نمی خورید تا چنین عقیده انحرافی و خرافه ای نسبت به علی (ع) داشته باشد.

 

بنابر عقیده شیعه امامیه، علی (ع) امام اوّل از امامان دوازه گانه و اولین خلیفه و جانشین پیامبر اسلام است که مقام و منزلت او بعد از پیامبر از همه صحابه برتر و بالاتر است.

 

بلی بنابر نوشته برخی از مورخان، فرقه هایی افراطی و غالی به نام غرابیه، ذبابیه، ذمیه و مخطئه هستند که نبوت را حق حضرت علی(ع)می دانستند و معتقد بودند که جبرئیل به علت شباهت فراوان آن دو حضرت به یکدیگر، در هنگام آوردن وحی خطا کرد و وحی را به پیامبر عرضه کرد و ایشان نیز برای جلب رضایت علی(ع)دختر خود را به تزویج او در آورد. [2]

 

هم چنین برخى از نویسندگان چون‌ ابن‌ قتیبه‌ (متوفاى 276) و ابن‌ حزم‌ اندلسى از وجود فرقه ‌اى وابسته‌ به‌ شیعیان‌ افراطى موسوم‌ به‌ «غرابیه‌» خبر داده ‌اند که‌ قائل‌ به‌ خیانت‌ جبرئیل‌ در ابلاغ ‌وحى به‌ على بودند. اما در این که آیا واقعاً چنین‌ فرقه‌ اى وجود دارد، جای تردید وجود دارد. [3]

 

به هر حال این عقیده ربطی به شیعه امامیه ندارد.

 

قابل توجه است که مسلمانان افراطی و غلو کننده در روایات ما مورد مذمت قرار گرفتند در این رابطه به نمایه "غلو در باره اهل بیت شماره 2976 "که در همین سایت موجود است مراجعه نمایید.

 

در این جا به دو حدیث که ما را در فهم عقاید شیعه کمک می نماید اشاره می نماییم.

 

شخصی از علی (ع) سؤال می کند: یا امیر المؤمنین آیا تو پیغمبرى؟ فرمود: واى بر تو، من بنده‏اى از بندگان محمدم (ص)! [4] در حدیثی دیگر آن حضرت می فرماید: شما مى‏دانید مرا نزد رسول خدا چه جایگاهی است، و خویشاوندیم با او در چه درجه ای است. زمانی که کودک بودم مرا در کنار خود نهاد و بر سینه خویش جا داد، و مرا در بستر خود مى‏خوابانید چنان که تنم را به تن خویش مى‏چسباند و بوى خوش خود را به من مى‏بویانید. و گاه بود که چیزى را مى‏جوید، سپس آن را به من مى‏خورانید. از من دروغى در گفتار نشنید، و اشتباهی در کردارم ندید. هنگامى که از شیر گرفته شد خدا بزرگترین فرشته از فرشتگانش را شب و روز همنشین او فرمود تا راه هاى بزرگوارى را طی نمود، و خوی هاى نیکوى جهان را فراهم نمود. و من نظیر بچه شتری در پى مادر - در سفر و حضر- در پى او بودم. هر روز براى من از اخلاق خود نشانه‏اى می گذاشت و مرا به پیروى آن مى‏گماشت. هر سال در حراء خلوت مى‏گزید، من او را مى‏دیدم و جز من کسى وى را نمى‏دید. آن هنگام جز خانه‏اى که رسول خدا (ص) و خدیجه در آن بود، در هیچ خانه‏اى مسلمانى را نیافته بود، من سوّمین آنان بودم.

 

روشنایى وحى و پیامبرى را مى‏دیدم و بوى نبوّت را استشمام مى‏کردم. من هنگامى که وحى بر او (ص) فرود آمد، ناله شیطان را شنیدم.

 

گفتم: اى فرستاده خدا این ناله چیست؟ فرمود: «این شیطان است که از آن که او را نپرستند نومید و نگران است. بی گمان تو مى‏شنوى آن چه را من مى‏شنوم، و مى‏بینى آن چه را من مى‏بینم، جز این که تو پیامبر نیستى و وزیرى و بر راه خیر مى‏روى و مؤمنان را امیرى.» [5]

 

 

[1] برگرفته از سایت پرس و جو .

[2] برگرفته از سایت حوزه نت .

[3] برگرفته از سایت پرس و جو .

[4] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی ج 1 ص 90، چاپ چهارم دار الکتب الإسلامیة، تهران، ‏1365 هـ ش .

[5] نهج البلاغه، خطبه 192(خطبه قاصعة).

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها