لطفا صبرکنید
بازدید
15383
15383
آخرین بروزرسانی:
1396/03/23
کد سایت
fa79131
کد بایگانی
96564
نمایه
فرق اصالة العموم با عام و اصالة الاطلاق با مطلق
طبقه بندی موضوعی
مبانی فقهی و اصولی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
فرق اصالة العموم و اصالة الاطلاق چیست و چه ارتباطی با عام و مطلق دارد؟
پرسش
فرق اصالة العموم با عام و فرق اصالة الاطلاق با مطلق چیست؟
پاسخ اجمالی
1. واژه «عام» در اصطلاح علم اصول، عبارت است از: هر لفظ یا کلامی که همه آنچه را که صلاحیت دارد، در بر گیرد.[1] در مقابل خاص، که عبارت است از: هر لفظی که از آن، یک معنا اراده شود، چه آن یک معنا، معین باشد؛ مانند نام فردی شناخته شده، یا معین نباشد؛ مانند نام اشیاء.[2]
حال، در علم اصول گفته می‌شود، هر گاه لفظ عامى استعمال شود و تردید داشته باشیم که آیا تخصیص خورده یا نه؟ «اصل عموم» یا «اصالة العموم» جارى می‌شود و در پرتو آن، عمومیّت لفظ بر گوینده و شنونده حجّت خواهد بود.[3]
2. واژه «مطلق» در اصطلاح علم اصول، عبارت است از: لفظ یا کلامی که به وسیله برخی صفات و یا عوارضی که می‌تواند داشته باشد قید نخورده باشد.[4] در مقابل مقیّد، که لفظ، با وجود توانایی برای شمول، ولی به وسیله صفت یا عرضی قید می‌خورد و رابطه آن با مطلق، تقابل عدم و ملکه است.[5]
درباره «اصالة الاطلاق» نیز گفته می‌شود، هر گاه در لفظ مطلقى - به جهت احتمال وجود قید - احتمال تقیید رود، «اصل اطلاق» جارى می‌شود و در پرتو آن، اطلاق لفظ بر گوینده و شنونده حجّت است.[6]
حال، در علم اصول گفته می‌شود، هر گاه لفظ عامى استعمال شود و تردید داشته باشیم که آیا تخصیص خورده یا نه؟ «اصل عموم» یا «اصالة العموم» جارى می‌شود و در پرتو آن، عمومیّت لفظ بر گوینده و شنونده حجّت خواهد بود.[3]
2. واژه «مطلق» در اصطلاح علم اصول، عبارت است از: لفظ یا کلامی که به وسیله برخی صفات و یا عوارضی که می‌تواند داشته باشد قید نخورده باشد.[4] در مقابل مقیّد، که لفظ، با وجود توانایی برای شمول، ولی به وسیله صفت یا عرضی قید می‌خورد و رابطه آن با مطلق، تقابل عدم و ملکه است.[5]
درباره «اصالة الاطلاق» نیز گفته می‌شود، هر گاه در لفظ مطلقى - به جهت احتمال وجود قید - احتمال تقیید رود، «اصل اطلاق» جارى می‌شود و در پرتو آن، اطلاق لفظ بر گوینده و شنونده حجّت است.[6]
[1]. محمود عبد الرحمان، معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیه، ج 2، ص 464، بی‌نا، بی‌جا، بی‌تا؛ شریف مرتضى، على بن حسین موسوى، رسائل الشریف المرتضى، ج 2، ص 277، قم، دار القرآن الکریم، اول، 1405ق.
[2]. ر. ک: معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة، ج 2، ص 6.
[3]. ر. ک: جمعى از پژوهشگران زیر نظر شاهرودى، سید محمود هاشمى، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل البیت (ع)، ج 1، ص 530، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى، چاپ اول، 1426ق.
[4]. ر. ک: سعدى ابوجیب، القاموس الفقهی لغة و اصطلاحا، ص 232، دمشق، دار الفکر، چاپ دوم، 1408ق؛ معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة، ج 3، ص 308.
[5]. مشکینى، میرزا على، اصطلاحات الأصول و معظم أبحاثها، ص 246، قم، الهادی، چاپ ششم، 1416ق.
[6]. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل البیت (ع)، ج 1، ص 530.
نظرات
