جستجوی پیشرفته
بازدید
10748
آخرین بروزرسانی: 1396/12/23
خلاصه پرسش
اگر کسی حالت حمله به خود گرفته و به سمت ما بیاید و ما برای دفاع – و قبل از اینکه او آسیبی برساند – به او ضربه‌ای بزنیم، آیا ضامن خسارت‌های وارده بوده و نیز باید دیه پرداخت کنیم؟
پرسش
در خیابان با خانمم بودیم. خانمی که از جایی دیگر عصبی بود بی علت شروع به گفتن الفاظ رکیک به بنده نمود. من سعی کردم با خانمم از وی دور شویم اما او باز هم دنبال من آمد و فحاشی نمود. حتی همسرم که می‌خواست مانع وی شود را هُل داد و رو در روی من ایستاد و باز هم فحش رکیک داد. من که فکر کردم وی می‌خواهد حمله کند و همچنان فحش می‌داد یک سیلی به وی زدم به نحوی که افتاد و عینکش شکست با این وجود فکر نمی‌کنم و نمی‌دانم صورتش حتی سرخ شده باشد. حال من که حالت دفاع داشتم آیا باید دیه بدهم در قبال فحش‌های این خانم؟ حق با کی بوده است؟ من که دسترسی ندارم به این خانم باید صدقه بدهم؟ چقدر؟
پاسخ اجمالی
تنها اگر احتمال عقلایی حمله آن فرد به شما وجود داشته و اقدام شما نیز اقدامی متناسب جهت دفاع از خود بوده و شدیدتر از مقدار لازم نبوده، ضامن خسارت‌های وارد شده نیستید.
در غیر این صورت، از لحاظ شرعی مجاز نبودید که به او آسیب برسانید و  لازم است خسارت مالی و دیه را – در صورتی که می‌دانید، صورتش سرخ شده - به همان شخص پرداخت نمایید و اگر امکان دسترسی به او وجود ندارد، باید آن مبلغ را به فقیری بپردازید.
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:[1]
حضرت آیت الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
اگر مطمئن به سرخ شدن صورت او نیستید، ضمانی نسبت به دیه ندارید، اما نسبت به شکستن عینک ضامن هستید و باید هزینه آن را از طرف او صدقه بدهید.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر با چنین ضربه‌ای غالباً صورت سرخ می‌شود، دیه سرخی در صورت یک و نیم دینار است و هر دینار تقریباً معادل (3/5 گرم) طلا 21 عیار می‌باشد و در صورتی که از پیدا کردن آن شخص مأیوس هستید مبلغ را به فقیر متدین بدهید.
حضرت آیت الله العظمی شبیری زنجانی (مد ظله العالی):
به هیچ وجه حق نداشتید به وی ضربه‌ای بزنید لمس صورت وی هم حرام بوده است. ضامن تفاوت عینک وی بین صحیح و شکسته هستید.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
چنانچه اثری در صورت او پیدا شده ضامن دیه هستید و اگر نشناسید به نیت او باید به فقیر صدقه دهید و احتیاطاً فقیر سید نباشد.
 حضرت آیت الله هادوی تهرانی (دامت برکاته):
1. اگر احتمال عقلائی می‌دادید که وی قصد حمله به شما را دارد و چارۀ دیگری برای دفع حملۀ وی جز سیلی زدن نبود، این سیلی شما در مقام دفاع شمرده می‌شود و حتی اگر منجر به جرح هم شده باشد، دیه‌ای بر عهدۀ شما نیست و ضامن خسارت عینک هم نیستید. در غیر این صورت، ضامن خسارت عینک و اگر منجر به جرح شده باشد، ضامن دیه نیز هستید.
2. برای محاسبۀ دیه، مقدار متیقن از جرح وارد شده بر ذمۀ شما می‌آید؛ یعنی جرحی ملاک قرار می‌گیرد که یقین دارید کمتر از آن مقدار نبوده است؛ البته اگر احتمال داشته باشد، این جراحت توسعه پیدا کند، مقدار متیقن از سرایت هم به ذمۀ شما خواهد آمد؛ یعنی به مقداری که یقین دارید که سرایت کمتر از آن نخواهد بود.
3. اگر به آن خانم دسترسی ندارید و امکان پرداخت دیه به وی وجود ندارد، باید مبلغ دیه و خسارت عینک را از طرف وی صدقه بدهید و بنا بر احتیاط واجب، پرداخت صدقه باید با اجازۀ مجتهد جامع الشرایط باشد.
لینک به سایت استفتائات
 
[1]. استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، شبیری زنجانی، صافی گلپایگانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها