خداوند در قرآن، هم اصل خلقت انسان، و هم برخی از جزئیات خلقت او را به عنوان نعمت‌های خود معرفی کرده است[1]:

به عنوان نمونه در سوره‌ی رحمان می‌خوانیم: «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* الرَّحْمنُ* عَلَّمَ الْقُرْآنَ* خَلَقَ الْإِنْسانَ ...»؛[2] به نام خداوند بخشنده بخشایشگر، خداوند رحمن، قرآن را تعلیم فرمود، انسان را آفرید.

از آن‌جا که یک کلیت با تمام اجزا و شرایطش، نعمت به شمار می‌آید، هر جزئی از اجزای آن‌را نیز می‌توان بخشی از آن نعمت به شمار آورد؛ لذا در ادامه‌ی همین سوره، خلقت انسان از گل خشکیده‏‌اى مانند سفال را نیز به عنوان یکی از نعمت‌‌های خود معرفی می‌کند: «خَلَقَ الْإِنْسانَ مِنْ صَلْصالٍ کالْفَخَّارِ* وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِن مَّارِجٍ مِّن نَّارٍ* فَبِأَىِّ ءَالَاءِ رَبِّکمَا تُکذِّبَانِ»؛[3] خلقت انسان از گل خشکیده‌‏اى مانند سفال آفرید. و جن را از شعله‏‌اى بدون دود. پس کدام یک از نعمت‌هاى پروردگارتان را انکار می‌‏کنید؟[4]

تکرار نعمت خلق انسان نه تنها منافاتى با فصاحت ندارد، بلکه خود یکى از فنون فصاحت است.[5] بویژه آن‌که از دو نگاه به این موضوع می‌پردازد. در ضمن، آیات فراوانی به بیان اجزای بدن انسان - مانند چشم، گوش، قلب و ... - پرداخته و آنها را به عنوان نعمت اعلام می‌کند.

[1]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 23، ص 96، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.

[2]. الرحمن، 1 – 3.

[3]. الرحمن، 14.

[4]. تفسیر نمونه، ج ‏23، ص 114.

[5]. همان؛ «هدف از تکرار مطالب در قرآن»، 4977؛ «تکرار در قرآن‏ کریم»، 73817؛ «جزئیات و تکرار در قرآن»، 149.