جستجوی پیشرفته
بازدید
7455
آخرین بروزرسانی: 1398/01/10
خلاصه پرسش
تفاوت «مشی» و «انطلاق» چیست؟
پرسش
با توجه به آیه شریفه 23 سوره مبارکه «قلم»، فرق معنای «انطلقوا» و «یمشون» چیست؟
پاسخ اجمالی
در قرآن کریم، بارها از دو اصطلاح نسبتاً مترادف «مشی» و «انطلاق» برای راه رفتن استفاده شده است. اگرچه در ارتباط با چنین مترادفاتی نیاز نیست که لزوماً به دنبال نوعی تفاوت میان آنها باشیم، بلکه تفنّن در عبارت نیز به تنهایی برای استفاده از چند اصطلاح مترادف برای یک معنا کافی است، اما با این وجود، برخی تفاوتها بیان شده است که بدان میپردازیم:
1. «مشی» در لغت به معنای حرکت کردن با استفاده از پا یا مشابه آن است.[1] در همین راستا، در آیهای از قرآن به برخی از انواع  مختلف راه رفتن «مشی» اشاره شده است:
«وَ اللهُ خَلَقَ کُلَّ دَابَّةٍ مِنْ ماءٍ فَمِنْهُمْ مَنْ یَمْشی‏ عَلى‏ بَطْنِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَمْشی‏ عَلى‏ رِجْلَیْنِ وَ مِنْهُمْ مَنْ یَمْشی‏ عَلى‏ أَرْبَعٍ»؛[2] «خداوند هر جنبندهاى را از آبى آفرید. گروهى از آنها بر شکم خود راه میروند، و گروهى بر دو پاى خود، و گروهى بر چهار پا راه میروند».
2. «انطلقوا»: این کلمه از ریشه «طلق» گرفته شده است که معنای آن، برداشته شدن حصر و قید و بند است.[3] و واژه «انطلاق» که باب انفعال از ریشه «طلق» است، به معنای حرکت کردن و به دنبال چیزی رفتن میباشد.[4] شاید استفاده از این اصطلاح برای راه رفتن آن باشد که گویا با حرکت، از قید و بند سکون و یکجا ماندن آزاد میشویم.
برخی از منابع تفسیری و لغوی؛ «انطلاق» را به نوع خاصی از راه رفتن معنا کردهاند؛ مانند راه رفتن سریعی که با رنج و سختی همراه باشد.[5] و یا راه رفتنی که در طی آن هیچ توقفی رخ ندهد.[6]
نکته دیگر آنکه در قرآن کریم، اصطلاح «انطلاق» تنها برای راه رفتن انسانها مورد استفاده قرار گرفته، اما اصطلاح «مشی» برای غیر انسانها نیز استعمال شده است.
در آیهای از قرآن این دو اصطلاح با هم و در کنار هم نیز مشاهده میشود؛ آنجا که خداوند در بیان واکنش کفار در برابر دعوت پیامبر اسلام(ص) به توحید، اظهار تعجب کرده و به یکدیگر میگفتند: «وَ انْطَلَقَ الْمَلَأُ مِنْهُمْ أَنِ امْشُوا وَ اصْبِرُوا عَلى‏ آلِهَتِکُمْ إِنَّ هذا لَشَیْ‏ءٌ یُرادُ»؛[7] اشراف و سران آنها [قریش و مشرکان از اجتماعشان علیه پیامبر] بیرون شدند [و به یکدیگر میگفتند] که بروید و خدایانتان را محکم بچسبید، این چیزى است که خواستهاند شما را گمراه کنند.
کفار قریش به نزد ابوطالب رفتند تا با میانجیگری او، بتوانند پیامبر را از دعوت الهی خود منصرف کنند. اما ابوطالب که خود به دعوت حضرت محمد(ص) ایمان داشت، به خواسته آنان تن نداد و در نتیجه، کفار قریش مأیوسانه از نزد ابوطالب بیرون آمده و یکدیگر را به باقی ماندن و استقامت بر عقیده باطل و خدایان بیجان خود سفارش کردند.
«انطلق» که به معنای بیرون رفتن با سرعت و توأم با رها ساختن کار قبلى است، برای بیان خروج خشمگینانه کفار از مجلس مذاکره،[8] و «امشوا» سفارشی است که به یکدیگر کرده و ادامه دادن مسیر قبلی خود را که همان راه شرک و بتپرستی است مورد تأکید قرار دادند.
در قرآن کریم، مشتقات این دو اصطلاح در معانی کنایی نیز به کار رفته است:
الف) «هَمَّازٍ مَشَّاءٍ بِنَمیمٍ»؛[9] و پیوسته در پی سرزنش و سخنچینی است.
ب) «وَ لا یَنْطَلِقُ لِسانی‏»؛[10] و زبانم به قدر کافى گویا نیست.
 

[1]. مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 11، ص 117، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش.
[2]. نور، 45.
[3]. همان، ج 7، ص 111.
[4]. راغب أصفهانى، حسین بن محمد، مفردات ألفاظ القرآن‏، ص 523، بیروت، دمشق‏، دار القلم، الدار الشامیة، چاپ اول‏، 1412ق.
[5]. «الانْطِلاقُ: سُرْعَةُ الذَّهابِ فی أَصْلِ المِحْنَةِ»؛ مرتضى زبیدى، محمد بن محمد، تاج العروس، ج ‏13، ص 306، بیروت، دار الفکر، چاپ اول‏، 1414ق. 
[6]. طبرسی، فضل بن حسن ، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 633، تهران، ناصر خسرو، 1372 ش.
[7]. صاد، 6.
[8]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 19، ص 217، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.
[9]. قلم، 11.
[10]. شعراء، 13.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    791826 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    755914 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679087 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658379 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648261 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    599809 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579962 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564670 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564008 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558550 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...