در ارتباط با پرسش باید گفت عبدالله بن مسعود می‌گوید که پیامبر(ص) نوشیدن مستمر قهوه‌ها را با عبارت «شَارِبُونَ بِالْقَهَوَات» به عنوان یکی از نشانه‌های آخرالزمان بیان فرمود:

«پس از من گروهی می‌آیند که غذاهاى رنگین و گوارا می‌خورند، چهارپایان را سوار می‌شوند، زنان مانند زنی که براى شوهر آرایش می‌کند، آرایش می‌کنند و آرایش خود را مانند زنان به دیگران نشان می‌دهند. لباسشان لباس پادشاهان ستم‌گر باشد. اینان در آخرالزمان منافقان امت هستند و قهوه می‌خورند و قماربازی می‌کنند...».[1]

اما باید دانست که مراد از «قهوه» در متون کهن تاریخی و روایی - از جمله روایت بالا -  همان «خمر» و شراب مست کننده است و کتاب‌های لغت نیز به این موضوع اشاره کرده‌اند[2] و اساساً نوشیدن چیزی که امروزه به نام قهوه مشهور است، در زمان معصومان(ع) و بین مسلمانان رایج نبود تا بخواهیم این روایت را ناظر بر کراهت نوشیدن قهوه بگیریم.[3]

از این‌رو، قهوه و هر نوشیدنی مشابه اگر مست‌کننده نبوده و برای بدن، ضرری قابل توجه نداشته باشد، خوردنش مجاز خواهد بود.

بر این اساس، نیازی به بررسی سندی روایاتی نداریم که نکوهش قهوه از آنها برداشت می‌شود؛ زیرا همان‌گونه که گفته شد، «قهوه» در آنها در ارتباط با نکوهش شراب‌خواری است که حرمتش در قرآن کریم آمده و مسلّم است.[4]

[1]. فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، ج 26، ص 207، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین علی(ع)، چاپ اول، 1406ق.

[2]. فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، محقق، مصحح، مخزومى، مهدى، سامرائى، ابراهیم، ج 4، ص 64، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق.

[3]. «قهوه کوپی لواک»، 16952.

[4]. «حرمت شراب در ادیان الاهی»، 19214؛ «ملاک نجاست الکل و شراب از نگاه شیعه»، 5271؛ «نجاست خورنده شراب»، 9110.