جستجوی پیشرفته
بازدید
31999
آخرین بروزرسانی: 1398/05/12
خلاصه پرسش
در آیاتی از قرآن کریم، علامتی تجویدی به شکل «لوزی» مشاهده می‌شود. معنای این علامت چیست؟
پرسش
سلام؛ در آیه 11 سوره مبارکه یوسف شکل «لوزی» روی کلمه تامنا کدام علامت تجویدی است؟
پاسخ اجمالی
علامت تجویدی لوزی در قرآن، برای آگاهی دادن به قاری قرآن بوده، تا به او تذکر داده شود که شیوه خواندن کلمهای که این لوزی در کنارش قرار دارد، با قواعد کلی تجوید آن نوع از قرائت، متفاوت است. این علامت از سوی گروهی از علمای لغت و قرائت در مصر برای کتابت قرآن موافق با روایت حفص از عاصم پیشنهاد شده، و تنها بر روی دو کلمه از قرآن قرار گرفته است:
الف) «مَجْراها»: علامت لوزی بر روی این واژه بیانگر این است که کلمه «مجراها»[1] با اماله کردن حرکت فتحه به سمت کسره باید ادا شود.
معنای لغوی «اماله» عدول و صرف نظر از یک چیز و رفتن به سمت چیز دیگری است. در اصطلاح علوم قرآنی، به این معنا است که قاری قرآن، کسره را به سمت فتحه و الف را سمت یاء بکشاند. اماله دو نوع است؛ کبرا و صغرا. در «اماله کبرا» انحراف از حرکت و حرف، به طور کامل انجام میشود به عنوان مثال به جای موسا، موسی(با یاء) خوانده میشود. ولی در «اماله صغرا»، به صورت حد وسط بین فتحه و کسره تلفظ میگردد. اماله در لهجه برخی از قبائل اهل نجد؛ مانند تمیم، قیس و اسد وجود داشته است.
ب) «لا تَأْمَنَّا»: این علامت نشانگر این است که واژه «تأمنا»[2] را باید با صفت «اشمام» تلفظ کرد.[3]
«اشمام» در اصطلاح قرائت قرآن، چهار معنا دارد:
1. خلط یک حرف با حرفی دیگر که در کلماتی؛ نظیر صراط و مصیطر انجام شده است که اصل آن «سین» بوده است.
2. خلط یک حرکت با حرکت دیگر؛ همانگونه که در مثل «قیل» حرف ضمه به کسره تبدیل شده است.
3. غنچه کردن لبها (به حالت تلفظ حرف ضمه) بعد از اینکه حرف ساکن شده است. این مربوط به برخی از قرائتهای قرآن (غیر از حفص از عاصم) میشود.
4. مخفی کردن حرکت به گونهای که چیزی ما بین سکون و حرکت، تلفظ میگردد؛ مانند «تأمَنّا».[4] اصل این کلمه «تآمَنُنا» بود، ولی به این دلیل که در کتابت قرآن با یک نون نوشته شده، به سه صورت خوانده شده: ادغام دو نون در یکدیگر، ادغام و اشمام، اخفاء بدون ادغام که اصطلاحاً به آن «روم» گفته میشود. منظور از اشمام این است که به وسیله حرکت [لبها] به حرف نون [مضمومی که ادغام شده] اشاره شود.[5]
 
 

[1]. «وَ قالَ ارْکَبُوا فیها بِسْمِ اللَّهِ مَجْراها وَ مُرْساها إِنَّ رَبِّی لَغَفُورٌ رَحیم‏». هود، 41.
[2]. «قالُوا یا أَبانا ما لَکَ لا تَأْمَنَّا عَلى‏ یُوسُفَ وَ إِنَّا لَهُ لَناصِحُون‏». یوسف، 11.
[3]. البیلی، احمد، الاختلاف بین القراءات، ص 277 - 288، بیروت، دار الجیل.
[4]. عبد الرحمن بن اسماعیل، ابراز المعانی من حرز الامانی فی قراءات السبع، ص 71 – 72، بیروت، دار الکتب العلمیه.
[5]. همان، ص 532.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها