در بسیاری از مناطق، عزاداران به شیوه‌ای عمل می‌کنند که نشانگر اندوهناک‌بودن آنان باشد. از جمله این رفتارها، «حداد» و یا همان «ترک کردن زینت» است که «پوشیدن لباس سیاه» نیز یکی از مصادیق آن به شمار می‌آید.[1]
در روایات شیعی توصیه شده که بازماندگان – جز زن میت – در عزای او بیش از سه روز خود را عزادار نشان ندهند. در همین زمینه، امام صادق(ع) می‌فرماید: «نباید کسی بیشتر از سه روز، برای میت حداد بگیرد مگر زن میت که باید تا پایان زمان عده، حداد گرفته و از زینت‌کردن، خودداری کند».[2] در منابع اهل سنت نیز روایتی به همین مضمون نقل شده است.[3] با توجه به اینکه لباس سیاه نیز از نشانه‌های عزاست، این روایت شامل چنین لباسی نیز خواهد شد.
البته این روایت دلالت بر حرام بودن ترک زینت ندارد، بلکه حمل بر کراهت می‌شود. از این‌رو؛ اگر کسی بیش از سه روز، به عزاداری و ترک زینت بپردازد گناهی مرتکب نشده است. حتی اگر فرض بر این گذاشته شود که پوشیدن بیش از سه روز لباس سیاه در عزای میت گناه باشد، این گناه فقط متوجه کسی خواهد بود که این کار را انجام داده و شخص میت دچار هیچ عذابی نخواهد شد؛ زیرا این‌که گفته شود میت عذاب خواهد شد برخلاف آیات قرآنی است. خداوند در قرآن می‌فرماید: «هر کسی گناهانی که خود انجام داده است را بر دوش می‌کشد و کسی را به خاطر گناه دیگری عذاب نمی‌کنند».[4] مگر اینکه چنین رفتاری از بازماندگان ناشی از نوع تربیتی باشد که میت بدانها آموخته بود.
در ضمن عذاب هم همواره به معنای شکنجه نیست، بلکه در مواردی که شخصی احساس ناراحتی می‌کند نیز گفته می‌شود که او از این موضوع عذاب می‌کشد.

---