جستجوی پیشرفته
بازدید
21477
آخرین بروزرسانی: 1394/02/26
خلاصه پرسش
آیا آیه 191 آل عمران در مقام تجویز قرائت قرآن به‌صورت خوابیده و درازکش است؟
پرسش
با توجه به آیه 191 آل عمران می‌شود این‌گونه برداشت کرد که می‌توان قرآن را در حال درازکش هم خواند؟!
پاسخ اجمالی
قرآن کریم هنگام معرفی صاحبان خرد در یکی از آیاتش می‌فرماید: «الَّذینَ یَذْکُرُونَ الله قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى‏ جُنُوبِهِمْ ...»؛[1] همان‌ها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آن‌گاه که بر پهلو خوابیده‌‏اند، یاد می‌کنند و در اسرار آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند (و می‌گویند:) بار الها! اینها را بیهوده نیافریدى! منزهى تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار.
بدیهی است که این آیه در مقام تجویز قرائت قرآن در حال خوابیده و درازکش نیست، آنچه از این آیه بر می‌آید آن است که انسان‌های عاقل در همه حالات، حتی در حالت خوابیده و درازکش نیز باید به یاد خدا باشد، و به مناجات با پروردگار خویش بپردازد. نه آن‌که نماز و قرآن را در این حال بخواند. البته هنگام ضرورت می‌توان نماز را نشسته و یا خوابیده خواند و یکی از تفسیرهای آیه نیز همین است. چنانچه از امام باقر(ع)‏ در معنای آیه نقل شده است؛ فرد صحیح و سالم نماز را در حالت ایستاده می‌خواند، بیمار نشسته و بیماری که توان نشستن ندارد، به صورت دراز کشیده نماز به جا می‌آورد.[2]
به هر حال این آیه به معنای به یاد خدا بودن در همه حالات است، حتى در حال استراحت! و عبارت «وَ عَلى‏ جُنُوبِهِمْ» (و بر پهلوهایشان نیز به یاد خدا می‌باشند)، بیانى براى یکی از اقسام استراحت است، زیرا ذکر خدا در هر حال خوب و شایسته است، و خردمندان کسانی‌اند که از خلقت جهان بر وجود خدا استدلال می‌کنند. هم خدا را در حال ایستاده، هم خوابیده و هم نشسته یاد می‌نمایند؛ یعنی خدا را تا آخرین حد توانایى در حال سلامت و بیماری یاد می‌کنند؛ سالم در قیام و مریض در حال نشسته یا خوابیده؛ فرد سالم در حالى‌که ایستاده، یا به کار و انجام مسئولیت مشغول است، یا در حال جهاد و مبارزه است. چه آن‌گاه که آرمیده، نشسته و یا پهلو بر زمین نهاده و در حال خفتن و یا شهادت است.[3]
برخی از مفسران نیز تفسیر دیگری از آیه ارائه داده‌اند، به این بیان که آیه در مقام بیان اقسام عبودیت و بندگی است؛ یعنی تصدیق به قلب، اقرار به زبان و عمل به اعضا و جوارح. «یَذْکُرُونَ الله» اشاره به عبودیت زبان، «قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى‏ جُنُوبِهِمْ»، اشاره به عبودیت اعضا و جوارح، «وَ یَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْاَرْضِ»، اشاره به عبودیت قلب، فکر و روح دارد. و انسان چیزی جز مجموع اینها نیست. وقتی زبان غرق در ذکر باشد، اعضا در شکر، و قلب در تفکر، این بنده با تمام وجود غرق در عبودیت و بندگی است.[4]
 

[1]. آل عمران، 191.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 3، ص 411، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. طالقانی، سید محمود، پرتوى از قرآن، ج ‏5، ص 451، تهران، شرکت سهامی انتشار، چاپ چهارم، 1362ش.
[4]. فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج 9، ص 459، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    791826 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    755914 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می کند؟
    679087 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه های دینی ما مسئله ای شناخته شده است، چنان که در آیات و روایات آمده است: "بریده باد هر دو دست ابو لهب"؛ "از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می رود". و... . منتها همان گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    658379 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و تصمیم جدی ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    648261 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    599809 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    579962 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    564670 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564008 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...
  • می خواهم دعا کنم همسرم در زندگی مطیع من باشد آیا در این زمینه دعایی از اهل بیت (ع) به ما رسیده است؟
    558550 Practical 1389/02/22
    دعاها، لازم نیست حتماً به زبان عربى خوانده شوند؛ هرچند به عربی بهتر است، حتى دعا در نماز به زبان فارسى جایز است.نکته مهم تر این که انسان باید شرایط دیگر تأثیر گذاری دعا ...