لطفا صبرکنید
بازدید
10114
10114
آخرین بروزرسانی:
1394/04/12
کد سایت
fa58036
کد بایگانی
71274
نمایه
نقش توبه در جرایم خیانت به کشور
طبقه بندی موضوعی
توبه
اصطلاحات
توبه|خیانت ، خائن
گروه بندی اصطلاحات
سرفصل‌های قرآنی
- اشتراک گذاری
خلاصه پرسش
آیا توبه، در جرایمی مانند خیانت به کشور و جاسوسی موجب سقوط یا تخفیف مجازات می‌شود؟
پرسش
نقش توبه در خیانت به کشور و جاسوسی چگونه است؟ آیا با توبه این جرایم بخشیده می‌شود؟
پاسخ اجمالی
همان‌گونه که توبه و بازگشت شخص گنه‌کار از گناه، اگر از روی صدق و اخلاص باشد سبب بخشیده شدن او از سوی پروردگار مهربان و از بین رفتن تمام آثار و عقاب اخروی و حتی برخی از آثار دنیوی گناه می‌شود، در قوانین حقوق اسلامی نیز با الهام از دین و شریعت، جایگاهی برای توبه در سقوط یا تخفیف برخی مجازات‌ها با شرایط خاص در نظر گرفته شده است که در مبحث پنجم از قانون مجازات اسلامی، مصوب 1392، قوانین مربوطه، ضمن مواد 114، تا 117 بیان شده است که عمده موارد پذیرش توبه و چگونگی سقوط یا تخفیف مجازات در دو ماده 114 و 115 به شرح زیر تدوین شده است:
«وفق مفاد ماده 114 قانون مجازت اسلامی، غیر از قذف و محاربه در بقیه جرائمی که موجب حد هستند اگر متهم قبل از اثبات جرم، توبه کند و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود، حد از او ساقط می‌گردد، همچنین اگر جرائم فوق غیر از قذف با اقرار ثابت شده باشد، در صورت توبه مرتکب - حتی پس از اثبات جرم - دادگاه می‌تواند عفو مجرم را توسط رئیس قوه قضائیه از مقام رهبری درخواست نماید».
و در تبصره اول آن حتی توبه محارب نیز در صورتی که قبل از دستگیری یا تسلط بر او به اثبات برسد مورد پذیرش و از موجبات سقوط حد قرار داده شده است.
همچنین در ماده 115آمده است: «در جرائم تعزیری درجه شش،[1] هفت[2] و هشت[3] چنانچه مرتکب توبه نماید و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود، مجازات ساقط می‌شود. در سایر جرائم موجب تعزیر، دادگاه می‌تواند مقررات راجع به تخفیف مجازات را اعمال نماید».
نقش توبه در جرم خیانت به کشور
خیانت به کشور عنوانی عام و دارای مصادیقی متعدد است که ضمن مواد 498 تا 512 موارد و مصادیق آن به همراه مجازاتشان بیان شده، اما جاسوسی که یکی از مصادیق جرم خیانت به کشور محسوب می‌شود ضمن مواد 501، 502 و 505 مورد بررسی قرار گرفته و در مواد مذکور به تناسب نوع جاسوسی و اهمیت مطالب و اسنادی که در اختیار دشمن و کشور بی‌گانه قرار گرفته مجازات‌های مختلفی؛ مانند حبس از یک تا ده سال،[4] یا یک تا پنج سال،[5] و یا دو تا ده سال[6] مقرر شده است.
در تبصره ماده 512 نقش توبه در جرم خیانت به کشور چه جاسوسی چه دیگر موارد و مصادیق آن آشکار شده و قانون‌گذار مقرر داشته: «در مواردی که احراز شود متهم قبل از دست‌یابی نظام توبه کرده باشد، مشمول مواد 508،[7] 509[8] و 512[9] نمی‌شود».
بنابراین، در جرم خیانت به کشور نیز توبه مجرم قبل از دستگیری موجب سقوط یا تخفیف مجازات می‌گردد.
«وفق مفاد ماده 114 قانون مجازت اسلامی، غیر از قذف و محاربه در بقیه جرائمی که موجب حد هستند اگر متهم قبل از اثبات جرم، توبه کند و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود، حد از او ساقط می‌گردد، همچنین اگر جرائم فوق غیر از قذف با اقرار ثابت شده باشد، در صورت توبه مرتکب - حتی پس از اثبات جرم - دادگاه می‌تواند عفو مجرم را توسط رئیس قوه قضائیه از مقام رهبری درخواست نماید».
و در تبصره اول آن حتی توبه محارب نیز در صورتی که قبل از دستگیری یا تسلط بر او به اثبات برسد مورد پذیرش و از موجبات سقوط حد قرار داده شده است.
همچنین در ماده 115آمده است: «در جرائم تعزیری درجه شش،[1] هفت[2] و هشت[3] چنانچه مرتکب توبه نماید و ندامت و اصلاح او برای قاضی محرز شود، مجازات ساقط می‌شود. در سایر جرائم موجب تعزیر، دادگاه می‌تواند مقررات راجع به تخفیف مجازات را اعمال نماید».
نقش توبه در جرم خیانت به کشور
خیانت به کشور عنوانی عام و دارای مصادیقی متعدد است که ضمن مواد 498 تا 512 موارد و مصادیق آن به همراه مجازاتشان بیان شده، اما جاسوسی که یکی از مصادیق جرم خیانت به کشور محسوب می‌شود ضمن مواد 501، 502 و 505 مورد بررسی قرار گرفته و در مواد مذکور به تناسب نوع جاسوسی و اهمیت مطالب و اسنادی که در اختیار دشمن و کشور بی‌گانه قرار گرفته مجازات‌های مختلفی؛ مانند حبس از یک تا ده سال،[4] یا یک تا پنج سال،[5] و یا دو تا ده سال[6] مقرر شده است.
در تبصره ماده 512 نقش توبه در جرم خیانت به کشور چه جاسوسی چه دیگر موارد و مصادیق آن آشکار شده و قانون‌گذار مقرر داشته: «در مواردی که احراز شود متهم قبل از دست‌یابی نظام توبه کرده باشد، مشمول مواد 508،[7] 509[8] و 512[9] نمی‌شود».
بنابراین، در جرم خیانت به کشور نیز توبه مجرم قبل از دستگیری موجب سقوط یا تخفیف مجازات می‌گردد.
[1]. «حبس بیش از شش ماه تا دو سال- جزای نقدی بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال - شلاق از 31 تا 74 ضربه و تا 99 ضربه در جرائم منافی عفت - محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش‌ماه تا پنج‌سال - انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها - ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال - ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال - ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال».
[2]. «حبس از نود و یک روز تا شش‌ماه - جزای نقدی بیش از ده میلیون ریال تا بیست میلیون ریال - شلاق از یازده تا سی ضربه - محرومیت از حقوق اجتماعی تا شش‌ماه».
[4]. «مفاد ماده 501».
[5]. «مفاد ماده 502».
[6]. «مفاد ماده 505».
[7]. حبس از حبس از یک تا ده سال».
[8]. «محکومیت به مجازات اشد».
[9]. «حبس از یک تا پنج سال».
نظرات
