جستجوی پیشرفته
بازدید
16638
آخرین بروزرسانی: 1399/06/18
خلاصه پرسش
آیا وجود استاد در مسیر تزکیه و خودسازی ضروری است؟
پرسش
وجود استاد در مسیر تزکیه و خودسازی تا چه حد ضروری است؟
پاسخ اجمالی

مسلماً راهی به این دشواری و مهمی احتیاج به استاد دارد. استاد اوّلیۀ انسان خداوند است؛ زیرا علاوه بر آن‌که از طریق فطرت، انسان را به سوی این مسئله راهنمایی کرد، پیامبران(ع) را نیز برای هدایت انسان‌ها فرستاده است. در این مسیر، اگر نعمت استاد پرهیزکار، صالح و وارسته نصیب انسان شد، انسان از او استفاده می‌کند، اما اگر از چنین نعمتی محروم بود، گام نهادن و حرکت در این مسیر ترک نمی‌شود، بلکه با عمل به دانسته‌ها، خداوند علم به مجهولات را به انسان عنایت می‌کند و با انجام واجبات و ترک گناهان، هر روز شاهد علم جدید و رشد بالندگی در این مسیر خواهیم بود.

پاسخ تفصیلی

مسلماً وقتی علوم ظاهری و تجربی؛ مانند طبابت جسم نیاز به استاد داشته باشد، طبابت روح که سخت‌تر و دقیق‌تر است حتماً به طبیب و استاد احتیاج دارد.

اما این، مسیری است که در پیمودن آن بزرگ‌ترین استاد، انسان را راهنمایی می‌کند. استاد اوّلیۀ برای همۀ انسان‌ها و راهنمای آنان، خداوند است. در قرآن آمده است: "خداوند سرپرست ایمان آورندگان است و آنها را از تاریکی‌ها به سوی نور می‌کشاند".[1] و "کسانی که در راه ما تلاش کنند، قطعا آنها را  به راه‌­های خود هدایت می‌کنیم".[2]

پس با استعانت و توکل بر او می‌توان در این راه گام نهاد، و اگر در این مسیر، خداوند شخصی وارسته، صالح و متقی را در مسیر انسان قرار داد، از او استفاده می‌کند، اما اگر چنین نعمتی نبود، این‌راه تعطیل نمی‌شود، بلکه با عمل به آنچه می‌دانیم خداوند علم به مجهولات را به ما عنایت می‌کند. در حدیث است که "هر که به دانسته‌هایش عمل کند، خداوند علم مجهولات را به او عطا می‌کند".[3]

در سؤالی از محضر آیت الله بهجت پرسیده شد: آیا این مسیر نیاز به استاد دارد؟ در جواب فرمود: "استاد تو علم تو است، به آنچه می‌دانی عمل کن، آنچه را نمی‌دانی کفایت می‌شود". هم‌چنین در جواب کسی که گفته بود: تصمیم بر سیر و سلوک دارم چه عملی انجام دهم؟ فرمودند: "ترک معصیت برای هزار سال زندگی کافی است".[4]

بنابر این، استاد اوّلیۀ خداوند است و به همین جهت پیامبرانش را برای هدایت خلق فرستاده است. و پس از آنها ائمۀ اطهار(ع) و بعد از آنها انسان‌های وارسته، متقی و راه پیموده، سِمَت استادی خواهند داشت. انسان در نبود استاد خاص می‌تواند با استعانت از خداوند متعال و روح پیامبر اعظم(ص) و ائمۀ اطهار(ع) راه را شروع نموده و ادامه دهد و علم خود را مانند معلمی بداند که او را به نیکی‌ها راهنمایی کرده و از معاصی باز می‌دارد. و همین ترک معصیت و انجام واجبات، موجب رشد در این مسیر خواهد شد.[5]

 


[1]. "الله ولی الذین امنوا یخرجهم من الظلمات الی النور". بقره، 257.

[2]. "و الذین جاهدوا فینا لنهدینهم سبلنا". عنکبوت، 99.

[3]. شیخ صدوق، محمد بن علی‏، التوحید، محقق، مصحح، حسینی، سید هاشم‏، ص 416، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ اول، 1398ق.  

 [4]. به سوی محبوب، دستورالعمل ها و راهنمائی های حضرت آیت الله بهجت، ص 58.

[5]. مراحل آغازین خود سازی و تزکیۀ نفس»، 387؛ «مطالعه و سیر و سلوک عرفانی»، 9043؛ « نیاز به استاد عرفان»، 7709.

ترجمه پرسش در سایر زبانها
نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

  • چرا زن نمی‌تواند مرجع تقلید و قاضی باشد؟
    73146 اجتهاد و مرجعیت در اسلام 1387/04/03
    دانشمندان و متخصّصان دینی درباره‌ موضوعاتی؛ مانند مرجع تقلید، یا قاضی شدن زن و بعضی از عناوین دیگر، اختلاف نظر دارند. این امور جزو مسلّمات و ضروریات دینی به شمار نمی‌آید. کسانی که می‌گویند زنان مرجع تقلید یا قاضی نمی‌شوند، به ادله‌ای؛ نظیر روایات و اجماع، تمسک کرده‌اند ...
  • چرا خداوند در مقابل درخواست رؤیت خدا توسط یهودیان، آنها را مجازات کرد؟
    8592 تفسیر 1392/01/26
    آنچه باید در این‌جا مورد دقت قرار گیرد، این عبارت در آیه است: « فَأَخَذَتْهُمُ الصَّاعِقَةُ بِظُلْمِهِمْ». باء در «بظلمهم» معنای سببیت بوده و متعلق به «اخذتهم» است و معنا این‌گونه می‌شود که آنها را به جهت ستمی که روا داشته­‌اند، با صاعقه مجازات می‌کنیم. این عبارت نمایان‌گر ...
  • با در نظرگرفتن جمیع جوانب و مصالح، آیا ارجح نیست که مقام رهبری در قانون جمهوری اسلامی ایران دارای یک زمان و دوره مشخص باشد؟
    8512 System 1389/04/16
    دائمی بودن رهبری در ایران ناشی از رأی مردم به قانون اساسی بوده و دلیلی نیز وجود ندارد که در صورت از دست ندادن شرایط، زمان آن را محدود کرد. فساد موجود در حکومت ها بیشتر ناشی از خلق و خوی حاکمان ...
  • با توجه به آیات 103 و 104 سوره کهف، راه تشخیص کار نیک از بد و ناپسند چیست؟
    24104 تفسیر 1389/05/13
    آیات شریفه، به معرفى زیانکارترین انسان ها و بدبخت‏ترین افراد بشر مى‏پردازد. زیان واقعى و خسران مضاعف آنجا است که انسان سرمایه‏هاى مادى و معنوى خویش را در یک مسیر غلط و انحرافى از دست دهد و گمان کند کار خوبى کرده است، نه از این کوشش ها ...
  • آیا در اسلام، مسئله ای به نام وضوی ارتماسی داریم؟
    11356 Laws and Jurisprudence 1391/07/03
    وضوى ارتماسى آن است که انسان صورت و دستها را به قصد وضو با مراعات شستن از بالا به پایین در آب فرو برد؛ اما براى این که مسح سر و پاها با آب وضو باشد، باید در شستن ارتماسى دستها، قصد شستن وضویى، هنگام بیرون آوردن ...
  • زنان عقیمی که بچه‌دار نمی‌شوند از دیدگاه قرآن چه جایگاهی دارند؟
    24597 تفسیر 1395/08/04
    گرچه پروردگار صلاح دیده برخی مردان و زنان، عقیم باشند[1] اما عقیم بودن و بچه‌دار نشدن به تنهایی نقصی معنوی - نه برای مردان و نه برای بانوان - نبوده و از مقام و ارزش انسانی هیچ کدام از آنها نمی‌کاهد. البته می‌شود برای ...
  • آیا در تحقیقات پزشکی، جایز است از جنین سقط شدهٔ انسان استفاده کرد؟
    7682 گوناگون 1393/02/25
    بیشتر فقها تشریح بدن انسان(جنین یا غیر جنین) را جایز نمی‌دانند، اما برخی از مراجع[1] در این‌باره می‌گویند، اگر این‌گونه تحقیقات در راستای کشف مطالب پزشکى جديد و مورد نیاز جامعه و نیز درمان بيمارى‌های تهدید کننده زندگى مردم باشد، جايز است؛ ولى تا ...
  • آیا گزارش غیر‌مسلمان مبنی بر نجاست چیزی که در اختیار اوست، مورد قبول است؟
    8833 اثبات نجاست 1393/02/03
    فقها در این زمینه فرقی بین مسلمان و غیر مسلمان نگذارده و می‌گویند، نجس بودن چیزى از سه راه ثابت مى‌شود، و باید بر آن ترتیب اثر داد: 1. آن که انسان خودش یقین به نجاست پیدا کند. 2. دو نفر عادل و یا حتّى یک نفر گواهى ...
  • معنای استدلال مباشر چیست؟
    19452 قیاس اقترانی و استثنائی 1391/12/06
    در مورد استدلال مباشر آنچه را که برخی از نویسندگان در این‌باره نگاشته‌اند، در این‌جا نقل می‌کنیم: بسیاری از منطق‌نگاران معاصر آنچه را در منطق نگاشته‌های پیشین با عنوان «احکام قضایا» یا «نسبت قضایا» مطرح بوده، قسمی از استدلال برشمرد‌ه‌اند و نام‌هایی؛ همچون استدلال «مباشر»، «بی‌واسطه» و «بسیط» ...
  • محدوده حرم مکه چقدر است؟
    9600 گوناگون 1396/10/23
    ابتدا باید دید منظور از حرم مکه چیست، آیا مراد، مسجد الحرام است؟ یا منطقه‌ای که زائرین خانه‌ی خدا بدون احرام، حق ورود به آن‌را ندارند و ورود کفار نیز به لحاظ شرعی در آن ممنوع است؟ در صورت نخست، پاسخ آن است که هر مکانی که در ...

پربازدیدترین ها