2043
براهین اثبات وجود خدا را میتوان از جهتی به دو دسته تقسیم نمود، یک دسته از براهین، مخلوقات را واسطۀ استدلال قرار میدهند و با کمک مخلوقات به خداوند میرسند، ولی در دسته دیگر از براهین، مخلوقات واسطۀ اثبات وجود خدا نیستند، بلکه از خود حقیقت هستی و مفهوم هستی به خدا میرسند. برهان صدیقین برهانی است که برای اثبات حق تعالی از خود ذات حق به ذات حق استدلال میشود و از چیزی غیر از حق تعالی بر ذات او استدلال نمیشود، با توجه به مفهوم واژۀ صدیق، شاید علت نامگذاری این برهان به صدیقین، از این جهت باشد که: انسان های «صدیق» در مقام استشهاد بر ذات حق، از این روش استفاده میکنند. یا این برهان محکمترین و شریفترین برهان است. و یا این روش وصول به حق، طریقۀ انبیای صدیق است و روش صدیقین که در مرتبۀ پس از انبیای الهی قرار دارند، چنین است.
اصطلاح برهان صدیقین را نخستین بار ابنسینا بر برهان اختصاصی خود برای اثبات وجود خدا اطلاق کرد.
امتیازات برهان صدیقین بر سایر براهین خداشناسی از آن جهت است که اولا: این برهان محکمترین برهان بوده و در نهایت متانت و استواری است و عالیترین درجۀ جزم و یقین را افاده میکند. ثانیا: شریفترین راه خداشناسی است. ثالثا: بسیطترین و سادهترین برهان است. رابعا: این برهان، علاوه بر اثبات اصل وجود حضرت باری، مستلزم اثبات و ارائهی توحید حقهی حقیقیه و اثبات علم و قدرت و اراده و قیومیت و سایر صفات حسنی و اسمای الهی است و ...