جستجوی پیشرفته
بازدید
3635
آخرین بروزرسانی: 1399/10/14
خلاصه پرسش
آیا خداوند بیشتر آیات قرآن را در پاسخ به احساسات پیامبر(ص) نازل کرد؟
پرسش
آیا خداوند بیشتر آیات قرآن را در پاسخ به احساسات پیامبر(ص) نازل کرد؟
پاسخ اجمالی

اگرچه قرآن کریم به تدریج و با توجه به نیازها و حوادث پیرامونی نازل شد،[1] و از طرفی، احساسات پیامبر(ص) نیز در جهت هدایت مردم به راه خیر و سرانجامی نیک بود،‌ اما نباید گمان کرد هر آنچه پیامبر(ص) در دلش می‌خواست، بدون درنگ وحى نازل می‌شد و خواسته‌‌های آن‌حضرت را در قالب آیه و سوره‌‌ای عرضه می‌کرد؛ زیرا آیات متعددی وجود دارد که در خلاف جهت احساسات پیامبر(ص) است؛ مانند:

  1. گروهى از منافقان نزد پیامبر(ص) آمدند و پس از بیان عذرهاى گوناگون و حتى سوگند خوردن، اجازه خواستند که آنها را از شرکت در جنگ تبوک معذور دارد، و پیامبر به این عده اجازه داد، اما خداوند در قرآن، پیامبرش را مورد عتاب قرار داد[2]:

«عَفَا اللَّهُ عَنْک لِمَ أَذِنْتَ لَهُمْ حَتَّى یتَبَینَ لَک الَّذِینَ صَدَقُوا وَ تَعْلَمَ الْکاذِبِینَ»؛[3]

خداوند تو را ببخشد! چرا به آنها اجازه دادى؟! پیش از آن‌که چهره راستگویان برایت روشن شوند و دروغ‌گویان را نیز بشناسى؟!

  1. پیامبر اسلام(ص) آن‌چنان نسبت به مردم، دلسوز و در انجام رسالت خویش اصرار و پافشارى داشت که وقتی کفار و مشرکان در برابر ندای توحیدی مقاومت می‌کردند، از روی دلسوزی بسیار برای سرانجامشان ناراحت می‌شد؛ لذا خدای متعال به ایشان می‌گوید: شاید از این‌که آنها ایمان نمی‌آورند، می‌خواهی خودت را هلاک سازى؟!

«لَعَلَّک باخِعٌ نَفْسَک أَلاَّ یکونُوا مُؤْمِنینَ».[4]

  1. از آن‌جا که پیامبر(ص) گاه به جهت عشق به فراگیرى قرآن و حفظ آن براى مردم، به هنگام دریافت وحى عجله می‌کرد و مهلت نمی‌‏داد تا جبرئیل کاملا سخن خود را تمام کند،[5] در قرآن چنین به او تذکر داده می‌شود: «وَ لا تَعْجَلْ بِالْقُرْآنِ مِنْ قَبْلِ أَنْ یقْضى‏ إِلَیک وَحْیهُ»؛[6] و پیش از آن‌که وحی به پایان رسد در خواندن قرآن شتاب مکن.
  2. «ما کانَ لِنَبِی أَنْ یکونَ لَهُ أَسْرى‏ حَتَّى یثْخِنَ فِی الْأَرْضِ تُرِیدُونَ عَرَضَ الدُّنْیا وَ اللَّهُ یرِیدُ الْآخِرَةَ...»؛[7] هیچ پیامبری را شایسته نیست که اسیرانى داشته باشد تا در زمین کشتار بسیارى کند، شما عوارض دنیا را می‌خواهید ولى خداوند پاداش آخرت را (براى شما) می‌خواهد...

این آیه بر خلاف نظر اولیه پیامبر(ص) نازل شد.

  1. «لا یحِلُّ لَک النِّساءُ مِنْ بَعْدُ وَ لا أَنْ تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْواجٍ وَ لَوْ أَعْجَبَک حُسْنُهُنَّ إِلاَّ ما مَلَکتْ یمینُک...»؛[8] پس از این، دیگر هیچ زنى بر تو حلال نیست و نباید که همسران دیگری را جانشین همسران موجود نمایی، اگرچه از زیبایى آنان شگفت‌زده شوی، مگر کنیزان.

و ...

 


[1]. «نزول قرآن، مراتب و فلسفۀ تدریجی بودن آن»، 4595؛ «سال اتمام نزول قرآن»، 2995.

[2]. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، ج 7، ص 428، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.

[3]. توبه، 43.

[4]. شعراء، 3.

[5]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج 7، ص 51 – 52، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش؛ ر. ک: «منع پیامبر(ص) از تکرار کلمات جبرئیل هنگام نزول قرآن»، 85870.

[6]. طه، 114.

[7]. انفال، 67.

[8]. احزاب، 52.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    797054 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    759109 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    683247 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    660368 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    649618 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    602141 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580447 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    568810 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565359 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564663 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...