لطفا صبرکنید
3136
- ثبوت قدرت و علم مطلق بهویژه قدرت مطلق، برای انبیاء(ع) و ائمه(ع) مورد اختلاف اندیشمندان دینی است.
- اثبات هر موضوعی با روش خاص خودش صورت میگیرد. مسئله علم پیامبران از مباحث نبوت عامه است که در مبحث صفات انبیا مطرح میشود. مباحث نبوت عامه از مباحث عقلی است؛ یعنی در آن از استدلالات عقلی استفاده میشود؛ اثبات علم مطلق برای انبیا از روش عقلی مشکل است؛ زیرا عقل فقط لزوم دانش در حیطه کاری انبیا را اثبات میکند.
اما این موضوع را از نگاه نقلی و در نبوت خاصه نیز میتوان بررسی کرد. به این بیان که پس از اثبات نبوت یک شخص خاص، مثلا پس از اثبات نبوت حضرت محمد(ص) با دلایل عقلی، به سخن و گفتار او میتوان تمسک و استدلال کرد؛[1] در این صورت اثبات علم مطلق برای انبیا چندان مشکل نیست؛ زیرا اولا: در قرآن انسان خلیفه خدا معرفی شده است؛ انبیا و ائمه نیز سرآمد انسانها بوده و این ویژگی در آنها به فعلیت در آمده است؛ بنابر این میتوان گفت خداوند آنها را خلیفه و جانشین خود قرار داده و علم مطلق خود را به آنها عطا کرده است.[2]
ثانیا: روایاتی که بیان میدارد پیامبر(ص) و امام(ع) به هر چه اراده میکنند میتوانند آگاه شوند.[3]
ثالثا: روایاتی که بیان میکند پیامبر(ص) و امام(ع) معدن علوم خداوند هستند.
سدیر گوید: به امام باقر(ع) گفتم: قربانت! شما چه سمتى دارید؟ امام(ع) فرمود: «ما خزانهدار علم خداییم، ما مترجم وحی خداییم و ما حجت رَسا بر هرکسی هستیم که زیر آسمان و روى زمین است».[4]
- امام صادق(ع) میفرماید: «ما اهلبیت(ع) ولىّ امر (امامت و خلافت)[5] خدا و گنجینهی علم خدا و صندوق وحى خدا هستیم».[6]
[1]. ر. ک: «حجیت اعمال و اقوال معصومین»، 6924؛ «حجیت قول معصوم نزد فقها »، 13745.
[2]. ر. ک: «مصداق خلیفةالله از دیدگاه قران»، 1984.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 1، ص 258، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق؛ برای آگاهی بیشتر؛ ر. ک: «انسان و آگاهی از علم غیب»، 339.
[4]. کافی، ج 1، ص 192. ر. ک: «علم غیب امامان(ع) به شهادت خود»، 579.
[5]. مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول(ع)، محقق، مصحح، رسولی، سید هاشم، ج 2، ص 346، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ دوم، 1404ق.
[6]. کافی، ج 1، ص 192. ر. ک: «گستردگی علم امامان(ع)»، 30316.