جستجوی پیشرفته
بازدید
746
آخرین بروزرسانی: 1403/12/04
خلاصه پرسش
مگر شرک گناهی نابخشودنی نیست، پس چرا حضرت عیسی(ع) از خداوند خواست تا مشرکان را ببخشد؟!
پرسش
آیا مشرکان هم مورد بخشش خداوند قرار خواهند گرفت؟ بر اساس آیه 118 سوره مائده، حضرت عیسی(ع) از خداوند برای افراد مشرک تقاضای بخشش می‌کند مگر نه این است که خداوند همه‌ی گناهان را می بخشد جز شرک؟! پس چرا حضرت عیسی(ع) چنین درخواستی را مطرح کرد؟ آیا می‌توان گفت که حتی مشرکان هم ممکن است مورد بخشش قرار ‌گیرند؟
پاسخ اجمالی

حضرت عیسی(ع) در یکی از مناجات‌هایش به خداوند عرضه داشت که من نسبت به مردم وظیفه‌‏اى جز اداى رسالت نداشتم و در مدت رسالتم نیز همین وظیفه را انجام دادم، و دیگر مسئول حرف‌ها و اعتقادات کفرآمیز ملت خود نیستم. سپس خطاب به پروردگارش عرضه داشت: خدایا، اگر آنها را عذاب کنى بندگان تواند، و اگر آنان را ببخشی، تو پیروزمند و حکیمى:

«إِنْ تُعَذِّبْهُمْ فَإِنَّهُمْ عِبادُکَ وَ إِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّکَ أَنْتَ الْعَزیزُ الْحَکیمُ».[1]

ممکن است برخی از این آیه برداشت کنند که چگونه حضرت مسیح(ع) با عبارتى که از آن شفاعت و درخواست عفو برداشت می‌شود، در مورد مشرکان سخن می‌گوید، در حالی که بر اساس صریح قرآن، شرک گناهی نابخشودنی است؟![2]

مفسران به این پرسش پاسخ‌هایی داده‌اند، از جمله:

  1. این امکان وجود داشت که در شریعت عیسی(ع) شرک به خدا هنوز گناهی نابخشودنی نبود و سخن حضرتشان که از آن به نوعی درخواست بخشش فهمیده می‌شود، از همین جهت بود.[3]
  2. عیسى(ع) در این‌جا هیچ‌گونه درخواست شفاعتی را مطرح نکرد؛ بلکه خود را هیچ‌کاره معرفى می‌‏کند و تنها به این واقعیت اشاره می‌کند که بخشش و کیفر تنها به دست خدا بوده و او است که صاحب اختیار بندگانش است. از همین‌رو خداوند را با صفت‌هایی؛ مانند «غفور» و «رحیم» مخاطب قرار نمی‌دهد که اگر چنین می‌گفت، نوعی دعا و شفاعت‌خواهی از آن برداشت می‌شد؛ بلکه پروردگارش را با صفات «عزیز» و «حکیم» می‌خواند.[4]

به عبارت دیگر، حضرت عیسى(ع) به خداوند عرضه می‌دارد که تمام کار به دست تو است، اگر بخواهى می‌‏بخشى و اگر بخواهى مجازات می‌‏کنى، هر چند نه مجازات تو بدون دلیل است و نه بخشش تو بدون علت! و در هر حال این موضوع از قدرت و توانایى من بیرون است.

  1. ممکن است این تقاضای عیسی(ع) برای آن بود که حدس می‌زد در میان پیروانش جمعى به اشتباه خود پی برده و توبه کرده باشند، و این سخن درباره آنان باشد، نه کسانی که هنوز بر شرک و کفر خود باقی مانده‌ بودند.[5]
  2. اگر چه شرک گناهی نابخشودنی است و شفاعت پیامبران در صحنه قیامت نمی‌تواند مشرکان را از عذاب برهاند؛ اما این‌که در این دنیا پیامبران برای تمام مردم دلسوزند و درخواست بخشش از خداوند داشته باشند، موضوعی پذیرفتنی است، همان‌گونه که بسیاری از مخالفان و معاندان امت پیامبر(ص) با او دشمنی کردند؛ اما حضرتشان با این وجود در حق آنها دعا می‌کرد و می‌فرمود: «اللهم اغفر لقومی إنهم لا یعلمون»؛ خداوندا! قوم مرا ببخش، زیرا آنان نادان هستند![6]

لذا ایرادی ندارد که پیامبری در این دنیا برای مشرکان آرزوی مغفرت کند به امید آن‌که در آینده از شرک خود دست بردارند و با ایمان از دنیا بروند.

در همین راستا برخی معتقدند که جریان این پرسش و پاسخ، هنگامی بود که خداوند عیسی(ع) را به آسمان برد و نتیجه سخن حضرتشان آن بود که اگر گمراهان امتم بر کفر از دنیا رفتند و تو آنها را عذاب کردی آنها بندگان تواند و این حق تو است. و اگر آنها را به توفیق خود از ظلمت کفر به نور ایمان هدایت کردی و گذشته آنها را بخشیدی، باز هم این حق تو است.[7]

البته خداوند در آیه بعدی به عیسی(ع)‌ پاسخ می‌دهد که در صحنه قیامت، تنها راست‌گویی راست‌گویان به آنان سود می‌رساند(و طبیعی است که مشرکان سودی نخواهند داشت).

  1. این درخواست بخشش برای مشرکان نیست؛ بلکه برای دروغ‌گویان است؛ یعنی بر اساس برخی نقل‌ها عده‌ای از مسیحیان به دروغ گفتند که عیسی(ع)‌ به پیروانش گفت که من و مادرم را خدا بدانید؛ از این‌رو خداوند از عیسی(ع) می‌پرسد که آیا تو چنین چیزی گفته‌ای؟! و حضرتشان آن‌را انکار می‌کند.

اگر این نقل را بپذیریم، کسانی که چنین دروغی را گفته بودند، لزوما مشرک نیستند تا گناهشان نابخشودنی باشد.

  1. برخی نیز به اشتباه معتقدند که خداوند هیچ محدودیتی ندارد و می‌تواند کفّار را وارد بهشت کند و زاهدان و عابدان را وارد جهنم کند؛ برای این‌که بهشت و جهنم مال او است و کسی حق اعتراض ندارد؛ لذا بخشش مشرک جایز است؛ چرا که عذاب گناه‌کار حق خدا است و در اسقاط این حق برای گناه‌کار منفعت وجود دارد، و برای خداوند ضرری ندارد، پس این چیز خوبی است!

ما این پاسخ را برای مشرکانی که با وجود علم و دانش بر شرک خود باقی مانده‌اند نمی‌پذیریم.


[1]. مائده، 118.

[2]. «إِنَّ اللَّهَ لا یَغْفِرُ أَنْ یُشْرَکَ بِهِ وَ یَغْفِرُ ما دُونَ ذلِکَ لِمَنْ یَشاءُ». نسا، 116.

[3]. شیخ طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، تهرانی، آقا بزرگ، محقق، قصیرعاملی، احمد، ج 4، ص 71، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی‌تا؛ فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، مفاتیح الغیب، ج ‏12، ص 467، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ سوم، 1420ق.

[4]. ر. ک: طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه، بلاغی‏، محمد جواد، ج ‏3، ص 415- 416، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.

[5]. ر. ک: مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج ‏5، ص 137، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ اول، 1374ش.

[6]. ر.ک: مغنیه، محمد جواد، التفسیر المبین، ص 161، قم، بنیاد بعثت، بی تا.

[7]. ر. ک: مفاتیح الغیب، ج ‏12، ص 467- 468؛ نیشابوری، نظام الدین حسن بن محمد، تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، تحقیق، عمیرات، شیخ زکریا، ج 3، ص 40، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1416ق.

نظرات
تعداد نظر 0
لطفا مقدار را وارد نمایید
مثال : Yourname@YourDomane.ext
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید
لطفا مقدار را وارد نمایید

طبقه بندی موضوعی

پرسش های اتفاقی

پربازدیدترین ها

  • تعداد فرزندان حضرت علی (ع)، و نام ایشان و نام مادران آنان چه بوده است؟
    799288 معصومین 1387/06/05
    شیخ مفید در کتاب ارشاد تعداد آنها را 27 تن از دختر و پسر دانسته و پس از آن گفته است: عده‏ای از علمای شیعه گویند که فاطمه پس از وفات پیامبر (ص) جنینی که پیامبر او را محسن نامیده بود سقط کرد. بنابر قول این عده، فرزندان آن حضرت ...
  • معنای ذکر «لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم» چیست و این ذکر چه آثار و برکاتی دارد؟
    762653 حدیث 1396/06/14
    «لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ»؛ یعنی هیچ نیرو و توانى جز از سوى خداوند بلندمرتبه و بزرگ نیست‏. واژه «حول» در لغت به معنای حرکت و جنبش،[1] و «قوّة» به معنای استطاعت و توانایی است.[2] بنابر ...
  • آیا خداوند به نفرینی که از دل شکسته باشد، توجه می‌کند؟ یا فقط دعاهای مثبت را اجابت می‌کند؟
    685750 Practical 1390/07/12
    نفرین در آموزه‌های دینی ما مسئله‌ای شناخته شده است، چنان‌که در آیات و روایات آمده است:«بریده باد هر دو دست ابولهب»؛ «از نفرین مظلوم بترسید که نفرین مظلوم به آسمان می‌رود». و... .منتها همان‌گونه که دعا برای استجابت، نیازمند شرایط است، و هر دعایی از هر فردی قرین اجابت نیست، ...
  • حکم زنا با زن شوهردار چیست؟
    661275 Laws and Jurisprudence 1387/05/23
    زنا خصوصا با زن شوهر دار یکی از گناهان بسیار زشت و بزرگ به شمار می آید ولی بزرگی خداوند و وسعت مهربانی او به حدی است، که اگر گنهکاری که مرتکب چنین عمل زشت و شنیعی شده واقعا از کردۀ خود پشیمان باشد و ...
  • عقیقه و احکام و شرایط آن چیست؟
    650043 Practical 1391/02/11
    عقیقه عبارت است از: کشتن گوسفند یا هر حیوانی که صلاحیّت قربانی کردن داشته باشد، در روز هفتم ولادت فرزند، جهت حفظ فرزند از بلاها. پرداخت قیمت آن کفایت از عقیقه نمی‌کند. بهتر است عقیقه و فرزندی که برایش عقیقه می‌شود، از حیث جنسیت مساوی باشند، ولی ...
  • آیا کاشت ناخن مانع غسل و وضو است؟
    603378 Laws and Jurisprudence 1387/12/04
    در غسل و وضو، باید آب به اعضای بدن برسد و ایجاد مانعی در بدن که رفع آن مشکل یا غیر ممکن است، جایز نیست، مگر در صورتی که ضرورتی آن را اقتضا کند و یا غرض عقلائی مشروعی در این امر وجود داشته باشد.در هر حال، اگر مانعی ...
  • فضیلت و آداب و شرایط نماز جمعه چیست؟ و به چه صورت خوانده می‌شود؟
    580640 نماز جمعه 1389/09/10
    در مورد جایگاه و فضیلتش نماز جمعه همین بس که سوره‌ای از قرآن به نامش می‌باشد.نماز جمعه یک از عباداتی است که به جماعت خوانده می‌شود. این نماز دو خطبه دارد که با حمد و ثنای الهی شروع می‌شود و امام جمعه در این خطبه‌ها باید مردم را به تقوای ...
  • طبق فتوای رهبر، نماز مغرب و عشا چه زمانی قضا می شود؟
    574987 Laws and Jurisprudence 1385/10/20
    پاسخ دفتر مقام معظم رهبری: آخر وقت نماز مغرب و عشا نصف شب شرعى است (15/11 ساعت بعد از  ظهر شرعی) و احتیاط آن است که اگر تا آن موقع نماز را نخوانده است، تا طلوع فجر به قصد ما فى‌الذمّه[1] به­جا ­آورد و پس از آن نماز قضا مى‌شود
  • آیا ارتباط انسان با جن ممکن است؟
    565643 جن 1386/02/01
    قرآن مجید وجود جن را تصدیق کرده و ویژگی‌‏های زیر را برای او برمی‌شمارد:جن موجودی است که از آتش آفریده شد، بر خلاف انسان که از خاک آفریده شده است.[1]دارای علم، ادراک، تشخیص حق از باطل و قدرت منطق و استدلال ...
  • اصول و فروع دین را نام برده و مختصراً توضیح دهید؟
    564880 Laws and Jurisprudence 1387/09/23
     دسته بندی اصول دین و فروع دین به این شکلی که در میان ما متداول است از احادیث و روایات ائمه (ع) اخذ نشده است؛ بلکه دانشمندان علوم دینی معارف دینی را به این صورت دسته بندی کردند. تاریخ بحث ها در باره به نیمه دوم قرن اول هجری باز ...