چهار معنا برای حرف جر «کاف» ذکر شده است:

1. تشبیه. اگر بخواهیم شخص و یا چیزی را شبیه شخص و چیز دیگر اعلام کنیم، از این حرف استفاده می‌کنیم که اتفاقا بیشترین کاربرد حرف جر «کاف» در همین معنا است، مانند: «وَ مَا أَمْرُنَا إِلَّا وَاحِدَهٌ کَلَمْحٍ بِالْبَصَر»؛ و فرمان ما یک امر بیش نیست، مانند یک چشم بر هم زدن!
2. تعلیل، مانند: «وَ اذْکُرُوهُ کَمَا هَدَاکُمْ»؛ و او را یاد کنید به پاس آن‌که شما را هدایت کرد. یعنی هدایت شما می‌تواند علت و دلیل آن باشد که به یاد خدا باشید.
3. استعلاء(بالاتر بردن)، مانند آن‌که در جواب کسی که گفته است: «کیف اصبحت»؛(چگونه صبح کردی؟) بگوییم: «کخیر»، یعنی عالی! بسیار خوب!
4. زائده براى تأکید، مانند: «لیس کمثله شیء»؛ هیچ چیز شبیه او نیست.[1] که در این‌جا «کاف» مترادف با «مثل» بوده و به نوعی تأکید آن است.

البته زائده بودن لزوما بدان معنا نیست که آوردن و نیاوردن آن هیچ فایده‌ای ندارد؛ بلکه گاه برای زیباتر و فصیح‌تر شدن یک عبارت، می‌توان کلماتی را بدان افزود.

[1]. ر. ک: ذهنی تهرانی، سید محمد جواد، قواعد صرف و نحو و روش تجزیه و ترکیب، ج 1، ص 143، قم، مؤلف، چاپ اول، 1371ش.