تبلیغ و انذار و ارشاد، از مسائل مهم اسلام است؛ از این رو، به پیامبر اسلام (ص) دستور داده شد که مردم را تبلیغ و انذار نماید: [1] «برخیز و انذار کن (و عالمیان را بیم ده) و پروردگارت را بزرگ بشمار». [2] انبیا و رسولان الاهی به ویژه پیامبر اکرم (ص) مبعوث شده بودند، برای این که عقاید باطل را از بین ببرند و در مقابل، ارزش­ها و عقاید الاهی را جایگزین نمایند. امّا لازم است که دانسته شود به طور کلی، معارف اسلامی بر دو نوع است: معارف فردی و معارف اجتماعی.

تبلیغ و ارشاد معارف اجتماعی و برقراری اصول آن در جامعه، مراحلی را می طلبد که یکی از آن مراحل، مبارزه با انحرافات در این معارف است و انداختن بت­ها از درون خانه کعبه توسط پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) یک نوع مبارزه با بت پرستی بود که هم بعد از بیان و اتمام حجت پیامبر (ص) با مشرکان، این مبارزه به صحنه آورده و جامه عمل پوشاند و هم این که دیگر در کعبه و در نظام یکتاپرستی جای این بت­ها نبود؛ زیرا در شیوه تبلیغ پیامبر اسلام می‌توان شاهد بود که حضرت از تبلیغات انحرافی دشمن غفلت نکرده و در هر فرصتی که به دست آورده آنان را از میان برداشته است. بازی با احساسات مردم در تحریک آنها بر ضد حقّ، از نظر آن حضرت، امری خطیر و غیر قابل گذشت بوده است.

همان طور که، حضرت ابراهیم (ع) از راه­های گوناگون با بت پرستی مبارزه کرد، ولی بیانات و مبارزات ابراهیم (ع) در این کافران و تیره­بختان لجوج اثر نکرد، از طرفی دستگاه نمرود برای سرگرم کردن مردم و ادامه سلطه خود هرگز نمی ‎ خواست که مردم از بت پرستی دست بردارند، و مشرکان، قیام او بر ضد بت پرستى را جدّى نگرفته بودند.   ابراهیم (ع) در تبلیغ یکتاپرستی، مرحله جدیدی را برگزید و با کمال قاطعیت به بت پرستان و نمرودیان اخطار کرد، اما آنها این اخطار ابراهیم (ع) را به شوخی گرفتند. سرانجام، حضرت ابراهیم (ع) غیر از بت بزرگ، سایر بت ها را شکست و بت بزرگ را نگه داشت تا در آینده از همین راه، دشمن را در بت پرستی محکوم نماید و بدین وسیله حقانیت خداپرستی روشن شود. [3]

براین اساس، بت شکنی پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع) در مراحل پایانی تبلیغ اسلام قرار داشت و این عمل پیامبر (ص) و امام علی (ع)، مبارزه قاطع و پی گیر با مصادیق مهمی از باطل بود که موجب انحراف مردم شده و بر شرک­ورزی بیشتر دامن می زد.

در ضمن، خود بت پرستان آزار و اذیّت های زیادی را به پیامبر اسلام (ص) و مسلمانان رساندند. آنان را تحقیر می کردند و همواره جان و مال آنان را در معرض تهدید قرار می دادند، ولی پیامبر (ص) تمام آنان را هنگام فتح مکه بخشید، اما آزرده خاطر شدن آنان از محو باطلی که تأثیر مثبتی در زندگی آنها نداشت، نمی توانست دلیل خودداری پیامبر (ص) از نابودی آنها باشد.

برای آگاهی بیشتر نمایه­های زیر را مطالعه نمایید:

1. «آغاز کننده بت­پرستی در مکه»، سؤال 2446 (سایت: 2574) .

2. «انگیزه پرستش بت­ها»، سؤال 4138 (سایت: 4413) .