محبت به معنی دوست داشتن و علاقه قلبى است. در قرآن مجید گاهی با واژه مودت از آن تعبیر شده است که در مقابل آن عداوت و دشمنی قرار دارد.

محبت دارای درجات و مراتبی بوده و آثار عملى به دنبال دارد. محبتی که شعاع آن، از قلب به بیرون سرایت نکند ضعیف ترین درجه محبت است و مرتبه ای که آثار آن در عمل انسان منعکس باشد مراتب بالاتر آن است تا جایی که دارنده آن را با محبوب پیوند مى‏دهد، و در مسیر خواست هاى او به تلاش پرثمر وا مى‏دارد.[1]

در روایات متعددى از پیشوایان اسلام نقل شده که دین چیزى جز محبت نیست، از جمله در کتاب" خصال" و" کافى" از امام صادق ع نقل شده که در جواب سؤال از رابطه حب و بغض با دین  فرمودند: " آیا دین جز محبت است، و سپس این آیه را تلاوت فرمودند: خدا ایمان را محبوب شما ساخت و آن را در دلتان بیاراست و کفر و فسق و عصیان را در نظرتان مکروه گردانید... "[2].

منظور از این روایات این است که روح و حقیقت دین همان ایمان و عشق به خدا است ایمان و عشقى که شعاع آن، تمام وجود انسان را روشن مى‏کند و همه اعضاء و دستگاههاى تن تحت تاثیر آن قرار مى‏گیرند، و اثر بارز و روشن آن پیروى از فرمان خدا است.[3]

محبت به دو نوع ممدوح و مذموم تقسیم می شود. محبت ممدوح آن است که برای خدا و هدف نهایی از آن رسیدن به خدا باشد. و محبت مذموم آن است که هدف نهایی آن رسیدن به دشمنان خدا و رضایت آنان باشد.[4]

بحث از محبت یک بحث اخلاقی است و به تفصیل در کتابهای علم اخلاق و تفسیر آمده است .به عنوان نمونه در کتابهای:

1. معراج السعادة نوشته ملااحمد نراقی

2. جامع السعادات نوشته ملااحمد نراقی

3. محجةالبیضاء نوشته علامه فیض کاشانی

4- آئین دوستی از دیدگاه قرآن و حدیث، تألیف سید مهدی علوی. (بی جا: بی نا) 1413 ق – 1372 (قم، چاپخانه علمیه).

5- دوستی در قرآن و حدیث، نوشته آیت الله محمد محمدی ری شهری، چاپ مؤسسه دارالحدیث.

6- تفسیر نمونه ذیل آیات سوره یوسف