مهر یا صداق، هدیه‌ای است از جانب مرد به زن تا علاقه و صداقت خود را نسبت به زن نشان دهد که تاریخچه آن نیز به ازدواج حضرت آدم با حضرت حوا بر می‌‌گردد که خداوند از آدم خواست برای حوا مهری قرار دهد و آن مهر را نیز آموزش احکام دین از سوی آدم به حوا قرار داد.[1]
برای حضرت فاطمه(س) نیز همانند دیگر زنان، مهری از جانب همسرش حضرت علی(ع) در نظر گرفته شد. اما عظمت و بزرگواری این بانو سبب شد خداوند متعال نیز برای ایشان مهری قرار دهد و خود عهده‌دار پرداختش شود تا علاقه و محبت خود را نسبت به این یگانه دردانه عالم هستی به اهل عالم بفهماند. از این‌ رو یک پنجم یا یک چهارم دنیا و یک سوم از بهشت را مهر و صداق ایشان قرار داده است.[2]
امام باقر(ع) می‌فرماید: «خداوند در زمین، چهار رود را که عبارت‌اند از: رود فرات، نیل مصر، نهروان و رود بلخ، مهریه حضرت فاطمه (س) قرار داده است».[3]
در روایت دیگری ابوبصیر از امام صادق(ع) نقل می‌‌کند: «مهر حضرت فاطمه(س) بهشت و جهنم قرار داده شده است، آن حضرت دوستانش را وارد بهشت و دشمنانش را وارد جهنم می‌‌کند».[4]
با توجه به این روایت، به دست می‌‌آید یکی از چیزهایی که از سوی خداوند متعال، مهر آن حضرت قرار داده شد، اعطای مقام شفاعت به آن حضرت برای دوستانش است و حضرت زهرا، دشمنانش را شفاعت نخواهد کرد.
ممکن است این مسئله به ذهن خطور کند که شفاعت کردن در قیامت منحصر به حضرت فاطمه(س) نیست، بلکه افراد زیاد دیگری هستند که به عنوان شفیعان معرفی شده‌اند، ممکن است یکی از آنان از روی ترحم و دلسوزی یا حتی خویشاوندی با برخی از دشمنان اهل بیت، آنان را شفاعت نمایند.
در پاسخ به این تفکر استناد می‌کنیم به آیه «... لایَشْفَعُونَ إِلاَّ لِمَنِ ارْتَضى‏ وَ هُمْ مِنْ خَشْیَتِهِ مُشْفِقُونَ»؛[5] و آنها جز براى کسى که خدا راضى(به شفاعت براى او) است شفاعت نمى‌‏کنند و از ترس او بیم‌ناکند.
بنابراین شفاعت کنندگان تنها افرادی را می‌‌توانند شفاعت کنند که شفاعتشان مورد رضایت پروردگار باشد و این‌‌گونه نیست که اگر کسی مقام شفاعت داشت بتواند به دلخواه خود هر کسی را خواست شفاعت کند، حتی اگر آن شخص، یزید بن معاویه یا عمرو عاص و... باشد. بلکه باید رضایت پروردگار نیز به شفاعت آن شخص تعلق گرفته باشد و روشن است رضایت پروردگار به ظلم کنندگان به پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) پاکش تعلق نخواهد گرفت، بویژه به آنانی که حتی پس از ظلم خود اظهار ندامت و پشیمانی نیز نکردند، بلکه تا آخر عمرشان بر لجاجت و دشمنی خویش ادامه دادند.
برای اطلاع بیشتر از چگونگی شفاعت و شرایط آن نمایه‌های زیر را مطالعه کنید:
1. مفهوم شفاعت در اسلام، سؤال 350 (سایت: 350).
2. شفاعت در قیامت، سؤال 440. (سایت: 470).
3. شفاعت و عدالت، سؤال 29756 (سایت: 24907).

---