بررسی جایگاه زن در دین مسیحی، مسئله‌ای مهم و تأثیرگذار می‌باشد که با توجه به اختلاف دیدگاه‌ها، همچنین نفوذ برخی گروه‌ها مانند فمینیست‌ها و ... در مسیحیت، دامنه این بحث بسیار گسترده‌تر شده است. در این نوشتار بر آنیم با توجه به عبارات کتاب مقدس و  آیات قرآن کریم؛ کلیاتی از رویکرد مسیحیت و اسلام نسبت به زن را بیان کنیم.
قبل از آغاز بحث، توجه به برخی نکات لازم است:
1. قرآن و کتاب مقدس، از زنانی نام برده‌اند که نوع گفتار و عباراتی که در مورد آنان استفاده شده می‌تواند ما در بررسی تطبیقی یاری دهد.
مهم‌ترین زنی که در قرآن و کتاب مقدس از او نام برده شده، حضرت مریم(س) می‌باشد. با اندک دقتی در مورد جایگاه ایشان در قرآن و انجیل‌ها متوجه تفاوت نگرش‌هایی خواهیم شد؛ قرآن مریم را به این عنوان که مریم است سخن گفته و بزرگش می‌دارد.[1] به بیان دیگر؛ مریم در قرآن اعتبار مستقلی دارد و حتی عیسی(ع) تحت عنوان عیسی بن مریم یاد می‌شود،[2] اما کتاب مقدس مریم را به این جهت که مادر عیسی است مهم می‌شمرد و نوعی اهمیت مریم از عیسی به او رسیده است.[3]
2. در نگرش مسیحیت نسبت به زن دو عامل اساسی دخالت داشته است:
الف. مهم‌ترین عامل؛ تأثیر ادبیات و شریعت یهود در مسیحیت بوده است؛ از آن‌رو که جهان مسیحیت، بسیار بیشتر تحت تأثیر تورات بوده، همان نگرش‌ها و باورهای یهود، به جهان مسیحیت نیز راه یافت. متن مقدس یهودیان برای مسیحیان نیز مقدس و قابل استناد است؛ لذا می‌توان برای شناخت زن از نگاه مسیحیت، به متن عهد قدیم، نیز استناد داشت. همچنین برخی از مسائل؛ مانند بحث خلقت، داستان‌های انبیاء و ... که در عهد قدیم وجود دارد، امروزه نیز برای مسیحیان حجیت دارد.
ب. وضع موجود زنان در آن روزگار؛ کتاب مقدس مسیحی در دوره‌ای نوشته شده که عیسی(ع) در میان اهل زمین نبود؛ و این متن‌ها را افرادی غیر از عیسی نگاشته‌اند.
در نوشته اینان نیز شرائط محیطی و اجتماعی تأثیرگذار بود و به طور طبیعتی زنان و موقعیت‌های اجتماعی و فردی آنان در این نوشته، نقش داشته است.
حال با توجه به این نکات، به برخی از مسائل و بیان دیدگاه مسیحیان در ذیل آن، می‌پردازیم:
زن و عذاب جهت گمراه کردن حضرت آدم(ع)
در کتاب مقدس و در داستان آفرینش، از زن به عنوان کارگزار شیطان در گمراه کردن آدم یاد می‌شود[4] البته به همین دلیل، مستوجب عذاب و لعنت خدا است:
«[خداوند] به زن گفت: الم (درد) زایمان تو را بسیار افزون می‌کنم؛ با الم، فرزندانی خواهی زایید و اشتیاق تو به شوهرت خواهد بود و او بر تو حکمرانی خواهد کرد».[5]
اما قرآن نگاهی دیگر به این قضیه دارد؛[6] زیرا بر اساس قرآن، شیطان هم آدم و هم حوا را با هم وسوسه می‌کند[7] و حتی در برخی آیات آمده؛ گاه آدم را به تنهایی نیز وسوسه کرده است.[8] اما سخنی از گول خوردن آدم توسط حوا وجود ندارد. چه رسد مجازات و عذابی بر این امر مترتب گردد. همچنین نگرش قرآن به درد زایمان، نگرش مثبتی است که به هیچ وجه جنبه عذاب و مجازات ندارد.[9]
زن و خانواده
کتاب مقدس مانند قرآن[10] (البته با ادبیاتی متفاوت) برای مادران ارج و منزلت بالایی در نظر می‌گیرد و در مقابل فرزندان، اولویت را به مادر می‌دهد: «هر کس پدر و مادر خود را زند هر آینه کشته شود ... هر کس پدر و مادر خود را لعنت کند، باید کشته شود».[11]
به مردان نیز سفارش شده تا به همسران خود محبت نمایند: «باید مردان، زنان خویش را مثل بدن خود محبت نمایند؛ زیرا هرکه زوجه خود را محبت نماید، خویشتن را محبت می‌نماید؛ زیرا هیچ‌کس هرگز جسم خود را دشمن نداشته است بلکه آن‌را تربیت و نوازش می‌کند چنان‌که خداوند نیز کلیسه را».[12]
با این حال مرد را مقدم بر زن داشته و در امور خانواده مرد را قوام و پایه زندگی می‌داند: «هر زن باید از شوهر خود اطاعت کند و شوهر نیز از مسیح؛ همان‌طور که مسیح هم از خدا اطاعت می‌کند»؛[13] «زن را اجازت نمی‌دهم که ... بر شوهر مسلط شود»؛[14] «ای زنان! هم‌چنان که از مسیح اطاعت می‌کنید، از شوهرتان نیز اطاعت نمایید؛ زیرا شوهر رئیس و سرپرست خانواده است؛ همان‌طور که مسیح رئیس و سرپرست کلیسا است ... پس شما زنان نیز باید در هر امری با کمال میل از شوهر خود اطاعت کنید، درست همان‌گونه که کلیسا مطیع مسیح است».[15]
این دیدگاه‌ها به صورت کلی مورد تأیید قرآن نیز می‌باشد.[16] اما در کتاب مقدس، پا را فراتر نهاده و می‌گوید: «مرد از زن نیست، بلکه زن از مرد است و نیز مرد به جهت زن آفریده نشده، بلکه زن برای مرد آفریده شده است».[17] البته شاید اندیشمندان مسیحی و یهودی، توجیهاتی برای این نوع عبارات ذکر کنند.
زن و تعلیم
در برخی از آیات عهد جدید که تمام آنها توسط پولس تنظیم شده؛ چنین آمده است: «زن را اجازت نمی‌دهم که تعلیم دهد بلکه باید در سکوت بماند زیرا ... آدم فریب نخورد بلکه زن فریب خورده در تقصیر گرفتار شد. اما به زائیدن رستگار خواهد شد اگر در ایمان و محبت و قدوسیت و تقوا ثابت بمانند».[18] این رویکرد مخالف آیات قرآن است. در قرآن زنان نیز مانند مردان وظیفه امر به معروف و نهی از منکر دارند؛ این امر و نهی حتی در برخی مواقع می‌تواند نسبت به مردان می‌باشد[19] البته مشخص است که این، نیازمند یادگیری و شناخت معروف و منکر است. علاوه بر این؛ قرآن در داستان ملکه سبأ می‌آورد که یک زن فرمانروا بوده و اطرافیان اختیار امور را به دست او داده بودند[20] و قرآن پس از ذکر این مطلب، نه تنها مخالفتی با آن نکرده بلکه در نهایت، این ملکه را رستگار اعلام می‌کند.
زن و دوران حیض
در کتاب مقدس، پیرامون این مسئله چنین آمده است: «و اگر زنی جریان دارد! و جریانی که در بدنش است خون باشد هفت روز در حیض خود بماند و هر کس او را لمس کند تا شب نجس باشد! و بر هر چیزی که در حیض خود بخوابد نجس باشد و بر هر چیزی بر آن بنشیند نجس باشد و هر کس بستر او را لمس کند رخت خود را بشوید و با آب غسل کند و تا شب نجس باشد. و هر کس چیزی را که او بر آن نشسته بود لمس کند رخت خود را بشوید و با آب غسل کند و تا شب نجس باشد. و اگر آن بر بستر باشد یا بر هر چیزی که او بر آن نشسته بود چون آن چیز را لمس کند تا شب نجس باشد. و اگر مردی با او هم بستر شود و زن حایض باشد، مرد تا هفت روز نجس خواهد بود و هر بستری که بر آن بخوابد نجس خواهد بود».[21]
نوع بیان و چینش احکام در این مسئله، به گونه‌ای از زن سخن گفته شده که گویا نوعی بیماری واگیردار دارد. البته قرآن کریم نیز احکامی برای حائض دارد، اما از بسیاری احکام شداد و غلاظ کتاب مقدس در قرآن خبری نیست. مواردی مانند: «هر کس او را لمس کند تا شب نجس باشد».[22]

---